Heteronormatif Nesneler Diyarından Kaçış: Kuirleşen Ürünler ve Tasarımın Sınıraşımı

2016
Altunbozar, Adnan Faysal
Altay, Can
Öz, Gizem
Endüstriyel tasarımın evrensel kümesinin tüm kullanım nesnelerini kapsadığı kabul edilir. Bu kapsayıcı durumun aksine, Uluslararası Endüstriyel Tasarım Konseyi’nin yaptığı tasarım tanımı odak noktasına problem çözme, yenilik ve ticari başarıyı alır. Tasarım alanındaki bu faydacı yaklaşım kendi normalini oluşturur ve birtakım nesneleri ötekileştirir. Bu nesneler, beraberinde taşıdıkları anlamları, üretim-tüketim biçimleri, ya da işlevleri nedeniyle normalin dışında kalırlar. Bu alternatif olma durumu nesnenin birincil özelliği olmasa da, herhangi bir koşuldaki farklılığı, ideal olana uygun olmayışı, onu ana akım düzenden ayırır. Kuir (queer) kuram, bu ayrıklaşma, ötekileşme, dışarıda bırakılmanın farklı bağlamlarda anlamlandırılmasına izin verir. Bir krize işaret eden, normali tekinsizleştiren bu gibi kuir nesneleri tasarım tartışmasına dahil etmek, tasarım söyleminin kurduğu sınırları görünür kılacaktır. Bu bildiride tasarımın ürettiği pratikler ve söylemlerle dışarıda bırakılan bazı nesneler, yine tasarım pratiklerinde benimsenen araştırma yöntemleri ile incelenecektir. Bu yöntemlerin ötekileşen nesnelere uygulanmasından doğacak çatışma, bir uzlaşma arayışındansa, tasarımı dışarıda bıraktıklarıyla yüzleştirerek, çizdiği sınırlarını görünür kılmayı amaçlar. Ana akım uygulamalarda sınır dışı bırakılan durumlara işaret eden nesneler üzerinden, tasarımın sınırlarını sorgulamayı amaçlıyoruz. Sahip oldukları çeşitli özellikleri sebebiyle düzeni kıran ve kuirleşen nesneler, bu özellikleri üzerinden tasarım araştırmalarında kullanılan yöntemlerle irdelenecek ve ürün tasarımının bazı temel varsayımlarına meydan okunacaktır

Suggestions

6-12 Aylık Bebekler İçin Porselen Beslenme Seti Tasarımı
İlter Duman, Hilal Ecren; Aydın, Hüseyin; Hızlı Güldemir, Hilal (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2022)
Tamamlayıcı beslenme döneminde kullanılan kapların porselen veya cam olması çocuk sağlığı uzmanları tarafından önerilmektedir ancak pazarda bu amaca özel olarak tasarlanmış bir ürün olmadığı saptanmıştır. Tamamlayıcı beslenme döneminin ilk grubu olan 6-12 aylar arasındaki bebeklerin sağlıklı beslenme ölçütlerini ve bakım verenlerin ihtiyaçlarını gözeten porselen besleme seti tasarımı firmamızda tasarım merkezi projesi olarak yürütülmüştür. Tasarım sürecinin araştırma aşaması; uzmanlık araştırması, pazar ara...
Elektrikli Ev Aletleri Sektöründe Sürdürülebilirlik İçin Tasarım: Kaynakların Verimli Kullanımı ve Ürün Bakımı ve Onarımı Konularında Tasarımcı ve Üretici Yaklaşımlarının ve Farkındalığının Anlaşılması
Bakırlıoğlu, Yekta; Turhan, Senem; Doğan, Çağla (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014)
Çevreye uygun çözümleri yaygınlaştırmak için yaşam döngüsü analizi (life cycle assessment) odaklı eko-tasarım yaklaşımları ürün tasarımı ve üretimi alanlarında öne çıkar. Ancak bu gelişmeler, tüketim ve kullanıcı alışkanlıkları düşünüldüğünde elektronik atık ve kaynak tüketimini ve ilgili olumsuz sosyal ve çevresel etkileri azaltamaz (Cooper 2010). Tasarım ve sürdürülebilirlik alanında yapılan çeşitli çalışmalara rağmen, daha da kısa ömürlü ürünler üretilmeye devam edilmekte ve bu durum mevcut tüketim alışk...
Endüstri Ürünleri Tasarımı Eğitiminde Zaman Temelli Görsel Anlatımın Algısal Etkileri
Özgen Koçyıldırım, Dalsu; Coşkun, Aykut; Bakırlıoğlu, Yekta (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014)
Zaman temelli anlatımlar (hareket aracılığıyla zaman sürecinde değişimi görünür kılan anlatımlar), izleyicinin dikkatini çekmek ve etkin bir iletişim sağlamak için, başta reklamlarda olmak üzere farklı sektör ve ortamlarda, artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadırlar. Bu anlatımların etkin olmalarının başlıca nedenleri hareket unsurunun evrimsel olarak algısal üstünlük sağlaması ve hikaye kullanımının insan iletişiminde temel bir unsur olmasıdır. Film ve animasyon gibi zaman temelli görsel anlatımlar, sağladı...
Otonom Çatlak Tespitinde Kullanılan Görüntü İşleme Yöntemleri ve Teknolojinin Potansiyelleri
Özgenel, Çağlar Fırat (2016-11-26)
Yapı denetimi, özellikle strüktürel performansı sorgulanan yapılar için yapı, kullanıcı ve denetçinin güvenliği açısından büyük öneme sahiptir. Yapılarda gözlemlenen çatlaklar ise yapının neresinde bulunduğu, derinliği, sayısı, yönelimi gibi parametrelere bağlı olarak strüktürel performansa dair ipuçları vermekte ve yapıların kullanılabilirliği için önemli bir ölçüt oluşturmaktadır. Pratik uygulamaya bakıldığında, yapıların ve yapı kullanıcılarının hayatını doğrudan etkileyen denetim kararları çoğunlukla gö...
Kullanıcı Odaklı Tasarımda Etnografik Yaklaşımlar
Çelikoğlu, Özge Merzalı; Timur Öğüt, Şebnem; Krippendorf, Klaus (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Bu çalışmada tasarımda kullanıcı araştırmaları için etnografik yöntemlerin nasıl kullanıldığı tartışılmış ve bu yöntemlerin tasarıma özelleştirilebilmesi için bir süreç önerisi yapılmıştır. Bunun için öncelikle sanal ortamda varlık gösteren iki farklı topluluğa dahil olunmuş ve katılımcı gözlem yöntemi ile bir etnografik araştırma yapılmıştır. Bu bağlamda geleneksel etnografide uygulanan katılımcı gözlem yönteminin, sanal etnografi kapsamında yeniden tanımlandığı çalışmalar temel alınarak, karşılıklı konuşm...
Citation Formats
A. F. Altunbozar, C. Altay, and G. Öz, “Heteronormatif Nesneler Diyarından Kaçış: Kuirleşen Ürünler ve Tasarımın Sınıraşımı,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara, 2016, p. 661, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/utak-2016/.