Osmanlı Toplumunda Aile İlişkileri, Yasal Yükümlülük ve Yaşlı Yoksulluğu: 18. Yüzyıl Üsküdar Kadı Mahkemesi Örneği

2022-09-09
Dal, Eyüp Ensar
Yakar, Gülşen
Bu çalışma, 18. yüzyıl Osmanlı toplumunda yaşlılar ve yaşlıların sosyo-hukuki konumları, ailelerin ve akrabaların yaşlı üyelere karşı yasal yüküm- lülükleri ve yaşlı yoksulluğuna ilişkin soruları ortaya koymaya yönelik bir ön girişimdir. 18. yüzyıl Osmanlı Üsküdar kadı mahkemesine ait Şer’iye sicilleri ve Osmanlı hukuk metinleri bu çalışmanın ana kaynaklarını oluşturmaktadır. Siciller, ailenin yaşlı ve yetişkin fertlerinin kadı huzurunda karşı karşıya gelme sebeplerini ve şekillerini ortaya çıkarmaya hizmet ederken; hukuk metinleri, Osmanlı kadısının hükmüne temel oluşturan aile ilişkileri ve taraflar arası yasal yükümlülüklere yönelik Şeri’ düzenlemeler hakkında bilgi sağlayacaktır. Bağımlı ve güvensiz konumları, yoksul yaşlıların toplumun kenarındaki yaşamlarının derinleşen bir istikrarsızlık ve yoksullukla sonuçlanmasına sebep olmaktaydı. Yasal olarak hak sahibi olsalar da aile desteğin- den mahrum bırakılanlar için, mahkemede adalet aramanın genellikle olumlu sonuçlar verdiğini görmekteyiz. Batı toplumlarının tarih literatürlerinde kültürel, sosyal ve hukuki sonuçlarıyla yaş kategorileri üzerine yapılan çalışmaların artmakta olmasına rağmen, Osmanlı toplumunun çocuk, yetişkin ve yaşlıyı nasıl inşa ettiğine ve daha da önemlisi, onların ailevi ve daha geniş toplumsal ilişkilerde nasıl yer aldıklarına çok az ilgi gösterilmiştir. Bu çalışma, Osmanlı sosyal tarih literatüründe henüz yöneltilmeyi bekleyen bazı soruları sormayı; Osmanlı toplumunda yaşlıların sosyo-hukuki konumu ve ailevi mali destek mekanizmaları üzerine bir tartışma açmayı teklif ediyor.
III. Uluslararası Osmanlı Araştırmaları Kongresi

Suggestions

Social identity and constructions of European Union among Turkish University youth
Cem, Nevra; Hortaçsu, Nuran; Department of Psychology (2003)
The aim of this study was twofold: to investigate (i) the relationship between values, social identities, constructions of European Union (EU) and (ii) reactions to December 12th Copenhagen decision concerning Turkey. In order to fullfil the aim, two methodologically different analyses were carried out: A qualitative analysis of newspapers representing different ideologies, and a quantitative analysis of Turkish university students̕ responses to questionaries. The qualitative analysis revealed different con...
From private gardens to public parks and back again; the transformation of green spaces of Tabriz in the twentieth century
Tofigh Kouzehkanani, Ataollah; Zelef, Mustafa Haluk; Department of Architecture (2020-9)
This study aims to shed light on the transition of the green space concept in Iran and particularly in Tabriz from the urban private courtyard house gardens to the public parks, and back to the private gardens in the countryside during the 20th century. Two major political revolutions in the contemporary history of Iran constitute the background of these spatial transformations. Rapid modernization orchestrated by Reza Shah Pahlavi transformed all aspects of people’s private lives in Iran after 1925 includi...
Ortaokul Matematik Öğretmen Adaylarının İspat ve Doğrulama Becerilerinin İncelenmesi
Haser, Çiğdem; Kaplan Can, Gözde; Dilberoğlu, Merve(2015-12-31)
Bu çalışmada, 3. ve 4. sınıf ortaokul matematik öğretmeni adaylarının cebir ve geometri alanlarında matematiksel ispat yapma ve verilen bir argümanın doğru ve tam bir matematiksel ispat olup olmadığını değerlendirme becerileri incelenecektir. Ayrıca öğretmen adaylarının matematiksel ispat ve doğrulama algıları araştırılacak ve karşılaştırılacaktır. Elde edilen sonuçların ilköğretim matematik eğitimi alanında yetiştirilen öğretmen adaylarının matematik alan bilgisi ve matematik eğitimi pedagojik alan bilgisi...
Drama temelli geometri ders planlarının geliştirilmesi ve Uygulanması
Duatepe Paksu, Asuman; Ubuz, Behiye (null; 2004-09-17)
Bu çalışmada, 7. sınıf geometri konularının öğretilmesi ve öğrenilmesinde dramanın kullanılmasını amaçlayan ders planlarının geliştirilmesi ve uygulanması örnekler verilerek sunulmaktadır. Ayrıca, bazı deneysel sonuçlar da kısaca verilmektedir.
Manisa Çukur Hamam’ın Onarımına Yönelik Malzeme Çalışmaları
Yıldırım Esen, Sibel; Telatar, Sinem; Tavukçuoğlu, Ayşe; Saltık, Emine Nevin (2004-10-06)
Bu çalışmada, bir 14. yüzyıl Saruhanoğulları Beyliği dönemi yapısı olan Manisa’daki Çukur Hamam’ın yapı malzemeleri temel fiziksel, mekanik, dayanıklılık ve hammadde özellikleri bakımından incelenmiştir. Tuğla örgülerde kullanılan tuğla ve harçların, homojen ve hafif bir bütün oluşturduğu; harç, sıva ve tuğlaların düşük birim hacim ağırlığına, yüksek gözenekliliğe, buna rağmen yeterli esneklik modülüne ve yüksek puzolanik aktiviteye sahip olduğu anlaşılmıştır. Farklı gözeneklilik ve su buharı geçiriml...
Citation Formats
E. E. Dal and G. Yakar, “Osmanlı Toplumunda Aile İlişkileri, Yasal Yükümlülük ve Yaşlı Yoksulluğu: 18. Yüzyıl Üsküdar Kadı Mahkemesi Örneği,” presented at the III. Uluslararası Osmanlı Araştırmaları Kongresi, İstanbul, Türkiye, 2022, Accessed: 00, 2023. [Online]. Available: https://www.osmanliarastirmalari.org/duyurular/iii-uluslararasi-osmanli-arastirmalari-kongresi-7-9-eylul-2022-ozet-kitapcigi.