Mondrian: Neo-Plasticism And Its Influence In Architecture

Download

63-74.pdf

Date

1990

Author

Al-saati, Abdulaziz

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

237
views

232
downloads

Mondrian'ın Neo-Plastisizm ilkesi, dünyanın karmaşıklığı karşısında daha soyut bir sanatın, bilim gibi, insan hayatına pratik katkıları olabileceği görüşüne dayanmaktadır. Mondrian, sanatta içerik ve biçimin ayrılmaz bütünlügünün elde edilmesi için, aralarında denge ve bu denge yoluyla bir dinginlik ve yalınlığın sağlandığı evrensel güzelliğin peşinde olmuştur. Doğa yasasını temsil eden tüm yasalar, dinamik dinginlik yasasına dayanmaktadır. Resimdeki dikdörtgen ilişkinin durağanhğınının bozulması Mondrian'ın sanatında bir amaç olmuştur. 1917'den sonraki kompozisyonları, yapıtlarında önemli değişiklikler sergilemektedir. Tüm resim yüzeyi kapsanmakta ve ötesine gidilmektedir. Asal ve siyahbeyaz-gri renkler ile dik açılarla kesişen düz siyah çizgiler, uyum ve denge sağladıkları asimetrik bir ritmle bütünleştirilmiştir. Mondrian, uzun bir süre çalışmalarında yatay ve düşey temasını araştırmıştır. Bu evrensel ilkenin yalnızca resimde değil, mimarlıkta da bir gerçekliği olduğu ima edilmiştir. Mondrian'ın resmi, modern akım ve sanatta yerçekiminden kurtulmaya çalışan sanatçıları temsil eder. Renklerin görsel ağırlıklarını dengelemeye yönelen renk anlayışı, resimde kullanılan plastik öğelerin eş değerliliği kavramı ile ilişkilidir. Mondrian'ın mimarlığa katkısı, bu renk anlayışı yan ısı ra orantı anlayışı ile olmuştur. Mondrian'ın Neo-Plastisizm ilkeleri, genel ilkeler, biçim, renk ve psikolojiksosyal sonuçları olmak üzere kendisi tarafından kaleme alınmıştır. Genel ilkeler: Asal renkler ya da siyah-beyaz-gri (Mimaride malzemenin rengi) ile belirlenen düzlem, dörtgen prizma ve (mimaride) boş mekanın plastik ortamı oluşturması; plastik öğelerin büyüklük ve renklerinde eşdeğeri ilik sağlanması; düz çizginin dik açıyla oluşturduğu karşıtlıkta ifadesini bulan zıtlaşma ile denge kurulması; plastik öğeleri yok ederken canlı ritmi oluşturan orantılarla sağlanan dinginlik; ve tüm simetrilerin dışlanmasıdır. Sanatçının geçmişte ilişkilere doğal biçim ve renklerle plastik ifade vermesi (morfoplastisizm) yerini ilişkilerin plastik ifadelerine bırakmıştır (neo-plastisizm). Renk resim düzlemi yüzeyine eşdeğer bir konumda ele alınmıştır; düz yüzeyde düz renk biçimin yüzey değişmelerinden bağımsızlaştırılmıştır. Doğa (veya madde) ve aklın eşdeğerliliği anlayışından çıkan bir denge oluşturulacaktır. Bu genel ilke yalnız plastik sanatlarda değil, insan ve toplum için de sağlanabilecek ve armoni yaratabilecektir. Mondrian'ın yaklaşımını paylaşan Theo Van Doesburg, birlikte benzer görüşte olan J.J.P. Oud'un da katılımı ile Ekim 1917'de De Stijl dergisinin ilk sayısında Mondrian'ın 'Resimde Neo-Plastisizm' adlı yazısını yayınladılar. De Stijl akımının etkisi bundan sonra özellikle mimarlıkta yaygınlaştı. Bu etkiler, EL. Wright, Mies va der Rohe, Bauhaus ve Uluslararası Mimarlık ile yakın geçmişteki çağdaş mimarlık akımlarında izlenmektedir. Mondrian'ın ilkelerinin mimarlığa etkileri De Stijl akımını savunanların katkıları ile olmuştur. Özellikle Van Doesburg mimarlığın bir kütle biçimi olması kavramına çok yönlü plastiği olan düzlemler mimarisi ile karşı çıkmıştır. Mondrian, Neo-Plastisizm düşüncesini resim sanatının ilerlemesi için bir sanatçı ve ressam olarak, Doesburg ise, yaşam, sanat ve teknolojinin yeni bir ifade biçimini oluşturmaya çalışan bir mimar olarak savunmuşlardır. Mondrian'ın orantı anlayışı 1950'lerde üretilen mimari için sürekli bir başvuru kaynağı olmuştur. Bir yazar ve teorisyen olarak mimariye katkısı önemlidir.

Subject Keywords

De Stiji, Mondrian, Neo-Plas-ticism, Fine arts and architecture

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/1990/cilt10/sayi_1_2/63-74.pdf
https://hdl.handle.net/11511/51174

Journal

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi

Collections

Department of Architecture, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

GOTHIC SPACE IN DAPHNE DU MAURIER'S JAMAICA INN, REBECCA AND MY COUSIN RACHEL Erdem, Özge; Birlik, Nurten; Department of English Literature (2022-2-28) This dissertation argues that the gothic space in Daphne du Maurier’s novels Jamaica Inn, Rebecca, and My Cousin Rachel displays non-Cartesian and non-Newtonian qualities, which makes it possible to adopt a Thirdspace epistemology to read the novels and discuss the spatial experiences that destabilise Firstspace and Secondspace epistemologies that underlie traditional conceptions of space. This dissertation treats the Gothic as a mode of writing which dealt with the repressed material in the discourse and c...
Jealousy, basic need satisfaction and well-being in romantic relationships Aykutoğlu, Bülent; Cingöz Ulu, Banu; Department of Psychology (2021-1-29) The primary aim in this dissertation was to propose the Jealousy-Basic Need Satisfaction Model derived from Self-Determination Theory (SDT), claiming jealousy thwarts basic need satisfaction, which in turn results with lower individual and relationship well-being. The model was tested across six studies with cross-sectional, longitudinal, and experimental designs. Studies 1 and 2 provide correlational evidence. Study 3 provide longitudinal evidence that males reported lower basic need satisfaction, and in t...
Alternative Subject Positions and Subject-Object Relations in Keats's Poetry Günday , Merve; Birlik, Nurten; Department of English Literature (2022-12) This dissertation claims that Keats’s poetry is a reaction against the discourse of modernity which traumatized the human subject by creating a divide between human and nature, subject and object. It argues that by transcending this divide and acknowledging the agency of both subject and object, his poetry makes an ideological statement and offers a new site of existence or relationality to the readers. This site also implies a response to the accusations that the Romantics were not interested in the realit...
RETHINKING HUMAN RIGHTS WITH ARENDT: CRISIS AND PARADOX FOR NON-CITIZENS BETWEEN THEORY AND PRACTICE Fırat, Merve; Çırakman Deveci, Aslı; Department of Political Science and Public Administration (2022-12-29) The thesis aims to understand and analyze Hannah Arendt's understanding of human rights which is developed over the mass of stateless/non-citizen people that she identified in the gap between theory and practice. From the perspective of the study, there are naturalistic conception and political conception approaches in the human rights literature on the theoretical level. Arendt, on the other hand, develops a critical perspective on human rights by expressing the human rights crisis experienced by stateless...
Typologies In Photography İncirlioğlu, C.Güven (1994-1-1) Genellikle bilimsel amaçlar için oluşturulduğu varsayılan 'lipoloji', ortak bir 'sınıf veya 'tip'c ait olan elemanların gözlemlenmesi, toplanması, isimlendirilmesi ve bir araya getirilmesi ile ortaya çıkar. Arkeoloji ise, bir kavramsal sistem olarak tipolojik yaklaşımın sıkça kullanıldığı bir alandır. Doğa bilimlerinden bazı bakımlardan farklı bir şekilde, arkeolojik tiplerin hem keşfedilcbilir, hem de akıl yoluyla icat edilebilir olması, tipoloji kavramının sanatlarda ve özellikle de fotoğrafik görüntü üre...

Citation Formats

A. Al-saati, “Mondrian: Neo-Plasticism And Its Influence In Architecture,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 10, no. 1-2, pp. 63–74, 1990, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/1990/cilt10/sayi_1_2/63-74.pdf.