Date

1979

Author

Walker , Frank Arneil

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

203
views

97
downloads

Cite This

Mimarlık bir sanat mıdır yoksa bir bilim midir? Sorunun bezdiren sıkıcılığının yanısıra, mimarlık eğitimini ve uygulamasını bir ikilem olarak ortadan yaran bir niteliğin varoldoğu da gerçek. Sanayi Devrimi ile birlikte daha da kızışan ve büyüyen bu ikircikli durum kuşkusuz yalnızca mimarlık alanına özgü birşey değildi. Ondokuzuncu yüzyılda mimarlık alanında kalem oynatan kişilerin çoğunluğu kendi duygusal, dinsel, toplumsal ve siyasal inaçları çerçevesinde geçmişin tasarım ve üretim süreçlerini mutluca birleştirebilen el sanatları ekonomisinin oluşturduğu insancı değerlerin arkasında gönül esenliği bulurlarken, geleceğe korku ve kuşku ile bakıyorlardı. Ussal olana güvenin artması, Ruskin gibileri kendi usdışı ağlatıları içine bir parça daha itiyordu. Gerçeğin aranmasında ve çağdaş törebilimîn temelinin atılmasında yazın yerine bilimin etken olacağını savunan T.H.Huxley gibi kişiler, bilim ve usa olan güvenin pekişmesini sağlıyorlardı. Bu arada, bilimin kılgısal değerleri ve anlıksal beğenilerini yadsımasalar da "makina"ya bağlanan umutları ve gösterilen inancı, "kuşatan tehlike" olarak görüp, "davranış içgüdüsü ve güzellik içgüdüsüne yararlı olmayı" başaramayan bir etkinlik olarak nitelendiren Matthew Arnold gibi kişiler de az değildir. Yirminci yüzyılın Second Machine Age diyebileceğimiz Post-Modernism çağı yada adı ne olursa olsun, ikinci yansında atılan adımın sağlıklığı tartışılabilir duruma gelmiş ve kuşkular yeniden belirmeğe başlamıştır. Mimarlık bir sanat mıdır yoksa bilim midir? Bu kez, Huxley'nin yerini C.P.Snow ve Arnold'nun yerini F.R.Leavis alarak tartışmayı olduğu gibi sürdürmekteler: Ekinimizin doğası ve özü nedir? Snow ve Leavis arasında on yılı aşkın bir zamandır süren ekin tartışmasının bu yazıda irdelenen dört ana noktası şunlar: etin (yada ekinler)'den ne anlaşıldığı bunun amacı değişik tanımları karşılaştırmaktan çok, kendi anlayışları içinde mantık, töre ve estetik gibi tüm insan etkinliğine giren konuların, kendi savunmalarında ne tür öncelikler kazandıkları; ekinin uygulayımbilim (teknoloji) ile olan ilişkisi bunun amacı ondokuzuncu yüzyıl Sanayi Devrimi'nin ekinsel etkenliğinin irdelenmesi; insanın durumu ile ilgili felsefesel sorunlar birey yada toplumun vurgulanması sorunu; geleceği hazırlayacak eğitimin çizgisi sorunu. Ekin sanat ağırlıklı mı yoksa bilim ağırlıklı mıdır? sorusunda, geleceğe yönelik bir eğitse l örnek olarak mimarlık tek bir ekinin simgesi olabilir.

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/1979/cilt05/sayi_2/207-226.pdf
https://hdl.handle.net/11511/51215

Collections

Department of Architecture, Article