Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Mirasının “Keşfi”

Download
2012-4-1
Arıkan, Zeki
Türkiye’de çağdaş anlamda tarih araştırmaları II. Meşrutiyet döneminde başladı. Bu dönemde kurulan Tarih-i Osmani Encümeni tarih araştırmalarına yeni ufuklar açtı. Encümenin amacı kaynaklara dayalı bir Osmanlı tarihi yazmak, Batı’da Osmanlı tarihi üzerine yazılmış eserleri Türkçe’ye kazandırmaktı. Bu alanda verimli çalışmalar yapıldı. Encümenin çıkardığı dergi, bilimsel bir anlayışın ürünü olarak görülmektedir. Kimi Osmanlı kaynaklarının bilimsel yöntemlere uygun olarak basımı ve Türk arşivlerinin düzene konulması da gündeme geldi. II. Meşrutiyet döneminde başta Hammer’in Osmanlı Tarihi olmak üzere çok değerli eserler Türkçe’ye çevrildi. Ancak yapılan bu çeviriler, encümenin çalışmaları içinde yer almıyordu. Cumhuriyet’in ilanı, tarih araştırmalarında bir kopukluk yaratmadı. Ancak ders kitaplarının nasıl yazılacağı önemli bir sorun olarak gündeme geldi. Bu konudaki tartışmalar, liseler için 4 ciltlik Tarih ders kitaplarının yazıldığı 1931 yılına kadar sürdü. Ancak Osmanlı tarihi hangi yöntemle yazılacaktı? O sırada Sovyetler Birliği'nden dönmüş olan Muhittin (Birgen), kuvvetli olarak Tarihsel Materyalizm’in etkisinde bulunuyordu. Osmanlı Tarihini Tarihsel Materyalist yönteme uygun olarak inceledi. Kapıkulu modeline uygun olarak Osmanlı tarihini açıkladı. Ancak onun kullandığı yöntem pek etkili olmadı. Kerim Sadi de Osmanlı devletinin kuruluş dönemini zaman zaman Tarihsel Materyalizm açısından açıklamayı denedi. Kapıkulu modeli tezini ileri sürdü. Ancak bütün bunlar dönemin tarihçileri arasında pek kabul görmedi. Tarih araştırmalarında II. Meşrutiyet’in mirası ağır bastı. Cumhuriyetin ilk yıllarında, yeni belge ve kaynakların ışığında yapılan araştırmalar, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı tarihine önemli bir katkıda bulundu.

Suggestions

Amerikan basınında Lozan Konferansı ve Ermeni sorunu
Ünlü Bilgiç, Tuba (2014-01-01)
I. Dünya Savaşı’nın bitmesinden sonra da bazı Ermenilerin Türkiye topraklarının bir kısmı üzerinde devlet kurma isteği ve çabası devam etmiş; Lozan Konferansı bu açıdan son bir şans olarak görülmüştür. Bu amaca ulaşabilmek için de ABD’nin desteğini kazanmayı hedeflemişlerdir. Yoğun bir propaganda faaliyeti yürüterek Amerikan yönetiminin kendi istedikleri çizgide politika izlemesini sağlamak üzere kamuoyu baskısı oluşturmaya çalışmışlardır. Bu makale söz konusu propaganda faaliyetleri çerçevesinde Amerikan b...
Ankara’da Millî Bayram Kutlamaları: Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Kamusallığın Performatif Biçimleri
Tozoğlu, Ahmet Erdem; Kaymaz, Elif (2022-12-01)
Makale, Ankara’da Cumhuriyet’in ilk yıllarında resmî bayram kutlamaları bağlamında performatif kamusallığın oluşumunu incelemektedir. Bayram kutlamaları tek bir aktör üzerinden ve tek bir kavramsal çerçeve içerisinde değerlendirilemeyecek kadar karmaşık toplumsal pratiklerdir. Çalışma, bayram kutlamalarının eş zamanlı okunması gereken bir dizi sosyomekânsal katman aracılığıyla anlaşılabileceğini savlamaktadır. Dolayısıyla makalede, kamusallığın fiziki altlığı olan kutlama mekânları, kitlelerin kontrol ve yö...
The relationship between religiosity and crime : a case study on university students in Turkey
Güneş, Tacettin; Mutlu, Kayhan; Department of Sociology (2003)
This is a study on social control functions of religion through analyzing the relationship between religiosity and crime. It aims to examine the relationship between religiosity and crime by examining the ءsocial control functions̕ of religion on formal and informal social control mechanisms that constitute main crime prevention factors of societies. As a set of values, religion has a social control function that constitutes a pressure to make members of a religion behave in accordance with the rules of tha...
Identification of periodic autoregressive moving average models
Akgün, Burçin; Ayhan, Hüseyin Öztaş; Ula, Taylan A.; Department of Statistics (2003)
In this thesis, identification of periodically varying orders of univariate Periodic Autoregressive Moving-Average (PARMA) processes is mainly studied. The identification of the varying orders of PARMA process is carried out by generalizing the well-known Box-Jenkins techniques to a seasonwise manner. The identification of pure periodic moving-average (PMA) and pure periodic autoregressive (PAR) models are considered only. For PARMA model identification, the Periodic Autocorrelation Function (PeACF) and Per...
The policies of the Roman emperors in the processof christianisation between the fourth and the sixth centuries
Özdemir, Aygül; Soykut, Mustafa; Department of History (2003)
This thesis analyzes the Christianisation process of the Roman Empire from the time of Constantine the Great to that of Justinian. The purposes of the ecumenical councils and the codes on the religious issues will be discussed in the framework of the religious policies of the emperors in that time. Between the time of Constantine and that of Justinian the Roman Empire became Christian Roman Empire. The Christianisation of the Roman Empire will be dealt with both from the religious and political point of vie...
Citation Formats
Z. Arıkan, “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Mirasının “Keşfi”,” ODTÜ Gelişme Dergisi, vol. 39, no. 1, pp. 27–59, 2012, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: http://www2.feas.metu.edu.tr/metusd/ojs/index.php/metusd/article/view/484.