İktisat Tarihi Perspektifinden Türkiye'de Kurumsal Yönetişimin Evrimi, 1923-1980

2017-12-31
İktisat tarihinin son otuz yılında ortaya çıkan en önemli tartışmalardan biri neden kimi ülkelerin diğerlerine göre daha hızlı ve kalıcı bir biçimde iktisadi açıdan geliştiği sorusudur. Hangi kurumların iktisadi gelişmeyi olanaklı kıldığı sorusuna cevap ararken işaret edilen önemli unsurlardan biri sermayenin birleştirilmesi ve ortaya çıkan yönetim sorunlarının çözülmesi amacı güden bir sözleşme aracı olarak düşünülebilecek işletme türlerine işaret etmiştir. Türkiye ve Osmanlı iktisat tarihçileri bu yazına son dönemde kısıtlı da olsa dahil olmaya başlamışlardır. Fakat özellikle özel sektörün faaliyetlerine ilişkin veri eksikliği, işletme türleri ve kurumsal yönetişim incelemelerinin 1990 ve daha ziyade 2000 sonrasına odaklanmasına ve geçmiş kurumsal yapıların (özellikle hukuksal ve siyasi gelişimin) etkisinin yeterince araştırılmamasına sebep olmuştur. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de ticari işletmelerin hukuksal türleri, kurumsal yönetişim (corporate governance) şekilleri ve performansları arasındaki ilişkiyi daha önce kullanılmamış tarihsel bir veri seti oluşturarak uzun dönemli ilişkileri bağlamında değerlendirmektir. Bu özgün değer hem daha önce kullanılmamış ve özel sektöre dair yeni bir veri setinin hazırlanması, hem de bu analizin karşılaştırmalı bir perspektiften uluslararası iktisat tarihi yazınına katkı sağlamasını olanaklı kılacak iki boyutlu analiz (ekonometrik analiz ve hukuksal dönüşüme dair betimsel bir inceleme) kullanımıyla mümkün olacaktır. Çalışma Türkiye iktisat tarihinin önemli makro kurumları ve ekonomi politik dönüşümlerinin (örneğin devletçilik, hukuksal reform) işletmeler üzerindeki etkisini mikro düzeyde inleme imkanı verecektır. Ayrıca kurumsal yönetişimin niteliğini dışsal olarak ele alan literatüre önemli bir tamamlayıcı olacak, Türkiye örneği üzerinden kurumların tamamlayıcılığını ve tarihsel patikanın uzun dönemli belirleyiciliğini tartışacaktır. Bu sayede Türkiye uluslararası akademik yazında önemli bir yeri olan iktisat tarihi perspektifinden kurumsal yönetişim tartışmasına dahil edilmiş olacaktır. Bunun yanında hukuksal modelini dışarıdan örnek alarak oluşturmuş fakat sömürge deneyimi geçirmemiş bir ülke olarak Türkiye örneği küreselleşme sürecinde daha da belirgin hale gelen kurumların uyumlaştırılmasının gerekleri ile ilgili öngörüler sunacaktır.

Suggestions

İKTİSATTA ÇOĞULCULUK ve DİSİPLİNLERARASILIK
Akdere, Çınla(2018-12-31)
1. Amaç ve Gerekçe1870 sonrası, gerek akademik dergilerin yayın politikaları gerek uluslararası araştıma fonlarının tercihleri sayesinde öne çıkan neoklasik iktisat kuramı hem iktisat politikası yapıcılarının hem de iktisadı gelişmeyi hedef almış ülke liderlerinin başvurduğu yegane araç haline gelmiştir. Neoklasik teorinin öngörü ve açıklama yeteneğinin düşüklüğü dünyanın geçirdiği ekonomik krizlerin yarattığı sarsıntılar sayesinde iyice görünür olmuştur. İktisadi gerçekliğin üretim ve tüketim fonksiyonları...
Yatırım Fonlarının Performans Değerlendirmesi
Küçükkaya, Halit Engin(2015-12-31)
Türkiye'de ve dünyada en gözde yatırım araçlarından biri olan yatırım fonlarının performans analizi halihazırda yatırım yapmış kişiler için olduğu kadar yeni yatırım yapmayı düşünen kişiler için de çok önemli bir bilgidir. Mutlak performans, varlık sınıfı içindeki performans, risk seviyesine bağlı performans ve kısa vadede performans devamlılığı yatırım yapılacak fon hakkında bilinmesi gereken değerlerdir. Bu çalışma, Türk yatırımcılar tarafından yatırım yapılabilecek fonların, ve yabancı yatırımcıların da ...
SERMAYE VARLIKLARI PIYASALARININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE KURUMSAL YENİLİKLER, 1750-1950
Ağır, Münis Seven(2015-12-31)
Bu proje Osmanlı arşivleri ve iktisat terorisi ışığında İstanbul'da ticari sektörlerde ortaya çıkan ve bir kurumsal yenilik olan 'gedik' piyasalarının işleyişini inceleyecektir. Araştırmacı daha önceki çalışmalarında 18. yüzyılda ortaya çıkan ve parçalara bölünebilir hisseler halinde 'alış-veriş'i yapılan gediklerin farklı sektörlerde piyasa değerinin nasıl belirlendiğini analiz etmeye yönelik kuramsal ve teorik bir çerçeve geliştirmiştir. Bu çalışmada araştırmacı bu kuramsal-teorik çerçeveyi ampirik verile...
1925-1945 ARASINDA KİMYA SEKTÖRÜNDE İNOVASYON VE ÖĞRENME SÜREÇLERİ NASIL FARKLILAŞTI? ALMAN IG FARBEN VE AMERİKAN DUPONT ÖRNEĞİ
Akçomak, İbrahim Semih(2016-12-31)
Bu çalışmanın ana konusunu 1925-1945 arasında var olan iki büyük kimya şirketinin, inovasyon ve öğrenme süreçlerinin nasıl farklılaştığı üzerine karşılaştrımalı analizi oluşturmaktadır. Bu analizin temelini ekonomik, organizasyonel ve tarihsel verilerin toplanması ve yorumlanması oluşturmaktadır. Buna göre yapılacak arşiv çalışmasıyla bu verilerin her iki karşılaştıralacak olan firma için Almanya ve Amerika’da toplanması söz konusudur. Bu kapsamda aşağıda belirtilen arşivlerde çalışmak planlanmaktadır.
Yüksek Teknoloji Alanındaki KOBİ'lerin Sosyal Sermaye Oluşumunun Çok Yönlülüğe Etkisi
Wasti Pamuksuz, Syeda Nazlı(2016-12-31)
ODTÜ Teknokent’teki firmalar incelenerek bu parktaki teknoloji firmalarının ikili ve ağ bazlı ilişkileri, örgütsel çift yönlülük seviyeleri, başarıları ve bunların arasındaki ilişki ölçülecektir. Özetle çalışmanın temel araştırma konuları aşağıdaki gibidir:1. Çift yönlülük (ambidexterity) kavramının temel uygulama alanlarından yola çıkarak çift yönlülük kavramının tanımı nasıl yapılmalıdır?2. Teknoparklarda yer alan teknoloji firmaları için çift yönlülüğün önemi nedir?3. Teknoparklarda yer alan teknoloji fi...
Citation Formats
M. S. Ağır, “İktisat Tarihi Perspektifinden Türkiye’de Kurumsal Yönetişimin Evrimi, 1923-1980,” 2017. Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/59544.