Doğu Anadolu Jeotermal Sistemlerinin Hidrojeokimyasal Özellikleri

Date

2018-04-27

Author

Aydın, Harun
Karakuş, Hüseyin
Mutlu, Halim
Güleç, Nilgün Türkan
Hılton, Davıd R

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

20
views

0
downloads

Cite This

Tektonizma ve volkanizmanın tarihsel dönem kayıtlarının görüldüğü Doğu Anadolu bölgesindeki jeotermal potansiyelden batı Anadolu’da olduğu kadar yararlanılmamaktadır. Günümüzde Ağrı, Bitlis ve Van il sınırları içinde yer alan jeotermal kaynaklardan boşalan akışkanlar, yerel ölçekte sadece termal turizm ve kısmen seracılık amacı ile kullanılmaktadır. Doğu Anadolu bölgesindeki jeotermal potansiyelinin ortaya konması, bu sistemlerin hidrojeolojik kavramsal model bakış açısı ile incelenmesini gerektirmektedir. Bu çalışmada; Ağrı, Bitlis ve Van bölgelerindeki 10 farklı jeotermal sahadan toplam 23 sıcak su örneğinin hidrojeokimyasal özellikleri ve rezervuar sıcaklıkları incelenmiştir. NaHCO3 ve CaHCO3 su türünün baskın olduğu Ağrı jeotermal sularının sıcaklık ve özgül elektriksel iletkenlik değerleri sırası ile 20.62-65.20 °C ve 574.5-4676 µS/cm arasında değişmektedir. Bitlis jeotermal sularının sıcaklık ve özgül elektriksel iletkenlik değerleri sırası ile 34.53-51.60 °C ve 1078-1905 µS/cm arasında değişmekte olup bu sular NaHCO3 karakterindedir. Sıcaklık ve özgül elektriksel iletkenlik değerleri sırası ile 22.80-65.00 °C ve 1329-10731 µS/cm arasında değişen Van ili jeotermal akışkanları NaHCO3 ve MgHCO3 su karakterindedir. Su örneklerinin δ18O değerleri -13,5 ile -3,4‰ arasında ve δD değerleri ise -92,1 ile -64,5‰ (VSMOW) arasında değişmektedir. Suların δ18O-δD izotop değerleri, Yerel ve küresel meteorik su doğruları ile tutarlı olup suların düşük trityum değerlerine (0.0-3.22 TU) sahip meteorik kökenli akışkanlar olduğunu göstermektedir. Sıcak sulardaki sülfat (δ34S) izotop bileşimi 12.2 ile 45.7‰ (VCDT) ve δ18O (SO4 ) ait değerleri ise -2.5 ile +15.6‰ (VSMOW) arasındadır. Volkanik alanlarda boşalım yapan akışkanların kükürt izotop bileşimi, volkanik olmayan alanlara oranla daha yüksektir. SO4 -H2 O izotop jeotermometresi ile 40-196 °C arasında hesaplanan rezervuar sıcaklıkları, kimyasal jeotermometrelerden elde edilen sıcaklıklarla genel olarak uyumludur. Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (Proje No: 2009-15017) tarafından desteklenmiştir.

Subject Keywords

Jeotermal, Çevresel izotop, Hidrojeokimya, Jeotermometre, Doğu Anadolu

URI

https://hdl.handle.net/11511/70990
https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/d9795765b56a097_ek.pdf

Collections

Department of Geological Engineering, Conference / Seminar