Afetzedeler toplumsal dayanıklılığı nasıl algılıyor? 2011 Van depremleri örneği

2016-09-02
İkizer, Gozde
Karancı, Ayşe Nuray
Dogulu, Canay
Doğal afetlere karşı toplumsal dayanıklılığı anlamak ve arttırmak, afet risk yönetiminin önemli bir parçası olarak görülmektedir (örn., IFRC, 2004; UNISDR, 2007). İlgili yazında çeşitli şekillerde ele alınan dayanıklılık (örn., Cutter ve ark., 2008; Norris, Stevens, Pfefferbaum, Wyche ve Pfefferbaum, 2008), gen ellikle toplumun afetten sonra toparlanması ya da afet olmadan önceki halinden daha iyi hale gelmesi olarak kavramsallaştırılmıştır. İnsanların ve toplumların çeşitli afetlere karşı dayanıklılığını tanımlamaya ve anlamaya yönelik çalışmalar son yıllarda ar tış göstermiştir. Ancak, toplumsal dayanıklılığın afet deneyimi olan afetzedeler tarafından nasıl algılandığına yönelik çalışmalar görece sınırlıdır. Avrupa Birliği Komisyonu 7. Çerçeve Programı kapsamındaki emBRACE (Building Resilience amongst Communities in Europe) projesi dahilinde desteklenmiş olan bu çalışmanın amacı, afetzedelerin toplumsal dayanıklılığa dair algılarını 2011 Van depremleri örneğinde niteliksel olarak araştırmaktır. Bu amaçla, Van’da kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 20 katılımc ıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Depremden bir buçuk sene sonra yapılan görüşmelerde, katılımcılara deprem sonrası dayanıklılıkla ilişkili etkenler ile genel olarak toplumsal dayanıklılığı nasıl algıladıklarına dair toplam on iki açık uçlu soru s orulmuştur. Veri analizi için fikir birliğine dayalı nitel araştırma yöntemi ( Consensual Qualitative Research ; Hill, 2012) kullanılmıştır. Bulgular, afetzedelere göre deprem sonrası dönemde dayanıklılık ile depremlere karşı genel dayanıklılığı nelerin beli rlediğini ortaya koymuştur. Dayanıklılık bireysel, toplumsal, kurumsal ve yapısal boyutlarda çok çeşitli faktörlerle ilişkilendirilmiştir. Afetzedeler, toplumsal dayanıklılığı açıklarken özellikle yönetimsel konuları vurgulamıştır. Toplumsal dayanıklılık a fet sonrası dönemde yeterli yardım ve hizmetlerin zamanında ve adil şekilde sağlanması, iyi yönetim, finansal kaynaklar ve dini inanç; afet öncesi dönemde ise afet bilinci, hazırlıklı olma ve zarar azaltma ve sosyal dayanışma ile ilişkilendirilmiştir. Çalı şma bulguları, deprem deneyimi olan afetzedelere göre toplumsal dayanıklılık için nelerin gerekli olduğunu göstermiştir. Ayrıca, bulgular afet risk yönetimi çalışmaları ve toplumsal dayanıklılığın arttırılmasına yönelik uygulamalar için önemli bilgiler sağlamıştır.
19. Ulusal Psikoloji Kongresi (05- 07 Eylül 2016)

Suggestions

Afet Riski Yönetimi Kapsamında Kent Planlama; İstanbul Planları Ve Uygulamalar
Özyetgin Altun, Ayşe; Öğdül, Hürriyet Gülsün (Middle East Technical University Faculty of Architecture, 2021-12-01)
Araştırmanın temel sorusu Türkiye’de kent planlamanın afet riski azaltımı ve yönetimi (ARAY) sürecinde etkin rol alıp almadığıdır. 1999 yılı Gölcük ve Düzce depremleri Türkiye’deki plansız kentleşme sorunun büyük acılara ve ekonomik kayba neden olabileceğini çarpıcı bir şekilde göstermiştir. Aynı zamanda sadece acil durum müdahalesi yöntemi ile afetlere karşı ne kadar hazırlıksız kalındığı anlaşılmıştır. Ardından geçen yaklaşık yirmi yıllık süreçte Türkiye’de ARAY kabulleri uluslararası perspektifle paralel...
Afet Sakınımında Özel Gereksinimli Bireyler İçin Geliştirilecek Mekansal Planlama İlkeleri
Keskinok, Hüseyin Çağatay (2019-06-01)
Bu çalışma, sosyal yapı içindeki kırılgan grupların afetlere karşı dirençli kılınmasını sağlamak amacıyla mekânsal planlama ilkelerinin geliştirilmesi gereğini vurgulamaktadır. Kentsel alanda demografik, ekonomik, kültürel ve benzeri nedenlerle heterojenlik gösteren sosyal yapının afetlere karşı kırılganlık düzeyleri farklılaşmaktadır. Yazında kırılgan gruplar, kentsel alandaki yer seçimlerine, bireylerin fiziki koşullarına ve toplumsal yaşama katılma düzeylerine göre ayrışmaktadır. Kentsel alanda yer seçim...
Afet Riski Yönetiminde Risk Azaltıcı Mekanizmaların Karşılaştırılması: Piyasada Mevcut Sigortalar Ve Bireysel Önlemler.
Başbuğ Erkan, Berna Burçak(2012-12-31)
Bu projenin amacı bireylerin düşük olasıklı risklerden gelen zararları azaltıcı önlemler alırken hangi risk yönetimini ve nasıl bir şekilde tercih edeceklerini ortaya çıkarmaktır. Bunun yanında risk azaltıcı mekanizmaları birbirleriyle ilişkileri açısından nasıl algıladıklarına da bakılacaktır. Örneğin birey ekonomik teoride de ispat edildiği üzere kendi kendine sigortalamayı (evini depreme karşı sağlamlaştırmayı) doğal afete karşı piyasada (Türkiye’deki sigorta sisteminde) mevcut olan sigortayı almaya bir ...
Afet Sonrası Hanehalklarının Yer Seçim Kararları ve Kentsel Dirençlilik: Değirmendere Örneği
Keskinok, Hüseyin Çağatay (2019-12-01)
Bu çalışma ile, afetlerin hemen sonrasında acil durum koşullarında hanehalklarının afet bölgesinde kalma veya alanı terk etme kararlarının kentsel dirençliliğin inşasında önemli bir unsur olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, afete maruz yerleşimlerde yaşayanların afetin hemen sonrasında yer seçim kararlarını ve beklentilerini irdeleyerek kentsel dirençlilik üzerine bir tartışma yürütmektir. Çalışma, 1999 Depremi’nin etkilerinin yoğun olarak görüldüğü Değirmendere kenti örneğinde afeti yaşamış hanehalk...
Afet Yönetimi, Dayanıklılık ve Sürdürülebilir Kalkınma Arasındaki İlişki
Başbuğ Erkan, Berna Burçak (2021-04-16)
Giriş: Bu çalışmada afet yönetimi, dayanıklılık ve sürdürülebilir kalkınma başlıkları arasındaki ilişki irdelenmiştir. Ülkemiz bulunduğu coğrafi konum itibarı ile afet ve acil durumlara maruz kalmaktadır. Toplumumuzu afetlere karşı dayanıklı hale getirmek için bütün bireyler, yerel ve merkezi yönetimler, özel sektör, araştırmacılar ve sivil toplum kuruluşlarının topyekün, hep beraber çalışmalıdır. Yöntem: Bu ilişkiyi incelemek ve tartışmak için mevcut yayınlar, Sendai Çerçeve Eylem Planı, Kalkınma Planları ...
Citation Formats
G. İkizer, A. N. Karancı, and C. Dogulu, “Afetzedeler toplumsal dayanıklılığı nasıl algılıyor? 2011 Van depremleri örneği,” İzmir, Turkey, 2016, p. 49, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/71760.