Yükseköğretimde Temel Bilim ve Mühendislik Alanlarında Kadın Öğrenci Deneyimleri

Date

2020-07-12

Author

Kulakoğlu, Büşra
Emil, Serap
Kondakçı, Yaşar

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

40
views

0
downloads

Cite This

Lisans seviyesinde STEM ya da ülkemizdeki adıyla BİLTEMM (fen bilimleri, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanlarını ve fen bilimleri ve matematik bağlantılı öğretmenlik bölümlerini seçen kadın öğrencilerin neden bu bölümleri seçtikleri sosyolojik bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun nedeni fen bilimleri ile alakalı bölümlerin dünyada maskülen olarak tabir edilmesi ve bu alanlarda çalışan kadınların temsil edilme oranlarının erkeklere göre daha az olmasıdır. Genel kanının aksine, gelişmiş ülkelerde bu alanlardaki kadınların temsil edilme oranı Türkiye, Bulgaristan ve Portekiz gibi gelişmekte olan ülkelerdekinden daha azdır ve bu durum bu ülkeleri özel kılar (Küskü, Özbilgin ve Özkale, 2007). YÖK veri tabanı istatistiklerinin incelenmesi sonucu STEM alanlarında öğrenim gören lisans düzeyindeki toplam kişi sayısının %41.31’ini kadın öğrencilerin oluşturduğu görülmüştür (YÖK, 2018). Mühendislik alanlarında erkek öğrencilerin sayıca üstünlüğü söz konusuyken tıp alanında neredeyse eşit sayıda erkek ve kadın öğrenci vardır. Fen bilimleri alanlarındaki kadın temsiliyeti erkeklere oranla daha fazladır (YÖK, 2018). Ayrıca, Türkiye’de bu alanlardaki kadın lisans mezunu oranı yüzde 37,7’dir (Honeypot, 2018). Bu durum Türkiye’yi özel konumda bulundursa da temsil bakımından kadın erkek oranında bir eşitlik olmadığı görülmektedir. Fen ve matematik öğretiminde ortaokul ve lise düzeyinde başarı seviyelerine bakıldığı zaman, kız ve erkek öğrenciler arasında bulunan farklar, kız öğrencilerin erkeklerle ya aynı başarıya sahip olduğunu ya da daha ilerde olduğunu göstermektedir. Örneğin, OECD tarafından paylaşılan 2015 yılı verilerine göre Türkiye’deki 15 yaş kız ve erkek öğrencilerin matematik başarısı karşılaştırıldığında sonuç 5 puan farkla erkek öğrenciler lehineyken, fen bilimleri alanındaki testin sonuçları kız öğrenciler lehine 7 puan fark göstermektedir (OECD, 2019a, OECD, 2019b). Ortaokul seviyesinde yapılan bir çalışmada ise kız öğrencilerin fizik alanında kavramsal bilgi bakımından erkek öğrencilerden pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı derecede farklı olduğu saptanmış ancak bilimsel düşünme becerisi ve bilimin doğası konularında cinsiyetler arası anlamlı bir fark bulunmamıştır (Acar, Büber ve Tola, 2015). STEM alanları ile fen bilimleri ile bağlantılı diğer alanlarda temsil edilme bakımından gözlenen bu eşitsizlik durumundan hareketle çalışmanın amacı kadınların bu bölümleri tercih etmelerindeki etkenlerin araştırılması ve geçmişlerindeki ortak noktaların belirlenmesidir. Eğitim görmek için tercih ettikleri fen bilimleri bağlantılı alanların neden tercih edildiği sorusunun cevaplanması bu alanlardaki kadın öğrenci temsilinin artması ve bu alanlara yönelimin yaygınlaştırılması için önem arz etmektedir. Ayrıca öğrencilerin bölümde kadın olarak karşılaştıkları deneyimleri ve gelecek planlarından hareketle öğrenim gördükleri alanla ilgili şu anki görüşlerinin geçmiş düşünceleriyle örtüşüp örtüşmediği konusu da anlaşılmaya çalışılacaktır.

URI

https://hdl.handle.net/11511/72973

Collections

Department of Educational Sciences, Conference / Seminar