Yüksek Öğretimde “Akademik Kendileşme” (Academic Inbreeding): Pierre Bourdieu’nun Habitus Kavramı Çerçevesinde İncelenmesi

2017-05-13
Akademik kendileşme (academic inbreeding), üniversitelerin kendi üniversitelerinde doktora eğitimi verdiği kişileri diğer bir ifade ile kendi mezunlarını akademisyen olarak işe alması pratiği olarak tanımlanmaktadır. (Horta&Velso&Grediga, 2010; İnanç&Tuncer, 2011). İngilizce ifade edilişi ile ‘inbreeding’ kavramının etimolojik incelemesi yapıldığında, ‘breed’ kelimesi ‘soy, menşe, köken, nesil, silsile, tohum, cins, sülale’ anlamlarını içermektedir. ‘Breeding’ kelimesi ise ‘kuluçka dönemi, yumurtadan çıkma’ ile ‘oluşum, gelişme, büyüme’ şeklinde anlamlar içermektedir. Kelimenin bütün hali olan ‘inbreeding’ ise ‘aynı ebeveynden oluşum’ ya da ‘dahilinde (içinde) üretmek’ olarak tanımlanmaktadır. Akademik kendileşme kavramı ve işleyiş pratikleri incelendiğinde, koruyucu normlar ile çevrelenmiş, akademik üretim biçimleri ve süreçlerini tanımlayan bir ‘akademik sözleşme’ modelinin var olduğunu belirtebiliriz. Bu sözleşme modeli paradoksal işleyiş yapıları da içermektedir; bir yandan akademik kültürün barındırdığı çelişkileri ifşa etmektedir diğer yandan ise bu akademik üretim süreçlerine özgü olan bu özel koşulları yeniden üretmektedir. Bu koşulların akademik kendileşme boyutu ile incelemesinin yapıldığı araştırmalarda, bilimsel üretim süreçlerini nasıl etkilediği, kurumsal habitus’un oluşumundaki rolüne dair bulgulara rastlanmıştır. Örneğin, Horta&Velso&Grediga (2010) tarafından gerçekleştirilen araştırmada, akraba olmayan (noninbred) öğretim üyelerinin akraba olan (inbred) öğretim üyelerine göre bilimsel bilginin paylaşımı konusunda daha açık oldukları, bilimsel üretim konusunda akraba öğretim üyelerinin daha az üretim gerçekleştirdikleri ve bunun bir nedeninin iç üretim ağlarını destekleme eğilimleridir, öğretim üyelerinin işe alım sürecinde akraba öğretim üyesi yönünde tercihinin yapılmasının önemli bir nedeni öğretim ve sosyal yardım alanlarına ilişkin görevleri bu kişilerin ‘fedakarca’ gerçekleştirebileceğine olan inançtır ve bu süreç kaynak yönetimi stratejileri altında gerçekleşir. Son olarak akraba öğretim üyeleri oranının düşük oluşu akraba olmayan öğretim üyelerinin verimliliğini de artırmaktadır, dolayısı ile yüksek ‘inbreeding’ oranı akraba olmayan (noninbred) öğretim üyesinin verimliliğini de düşürmektedir. Türkiye’de gerçekleşen bir diğer araştırma ise ‘inbreeding’ mekanizmasının bilimsel bilgi paylaşımını sınırladığı ve akademik fosilleşmeye neden olduğunu, akademideki atama ve yükseltmelerin hak temelli olarak gerçekleşmesinin önlendiği dolayısı ile yetenek havuzunun kısıtlandığını belirtmektedir (İnanç&Tuncer, 2010). Bu bağlamda bu araştırma akademik kendileşme literatürünün kapsamını ve "kendileşme" pratiklerinin mikro ve makro yapılar ile ilişkilenme biçimlerini ve kurumsallaşma ağ ve formlarının incelenmesini kapsamaktadır.
12. Uluslararasi Egitim Yonetimi Kongresi, (11 Mayıs 2016 - 13 Mayıs 2017)

Suggestions

Yükseköğretimde analitik düşünme becerileri
Çakır, Nur (2016-01-01)
Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin analitik düşünme beceri düzeylerini ve bu becerilerin akademik başarıya göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Ayrıca araştırma kapsamında öğrencilerin ve öğretim elemanlarının bu becerilerin gelişimine ve bu gelişimi etkileyen etmenlere ilişkin görüşleri alınmıştır. Araştırmada karma araştırma yöntemi işe koşulmuştur. Çalışma grubunu 79 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirile...
Yükseköğretimde Temel Bilim ve Mühendislik Alanlarında Kadın Öğrenci Deneyimleri
Kulakoğlu, Büşra; Emil, Serap (2020-07-12)
Lisans seviyesinde STEM ya da ülkemizdeki adıyla BİLTEMM (fen bilimleri, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanlarını ve fen bilimleri ve matematik bağlantılı öğretmenlik bölümlerini seçen kadın öğrencilerin neden bu bölümleri seçtikleri sosyolojik bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun nedeni fen bilimleri ile alakalı bölümlerin dünyada maskülen olarak tabir edilmesi ve bu alanlarda çalışan kadınların temsil edilme oranlarının erkeklere göre daha az olmasıdır. Genel kanının aksine, gelişmiş ülkele...
A qualitative study of feedback literacy in higher education: uncovering enhancing and impeding factors
Kara, Ceren; Çapa Aydın, Yeşim; Department of Educational Sciences (2021-10)
Feedback literacy refers to learners’ competence and tendency to understand feedback information, make an evaluative judgment and use it to improve work and learning. The present study attempted to unveil feedback types, amount, and timing; and the indicators of feedback literacy along with the enhancing and impeding factors for feedback literacy. To answer the research questions of the study, a basic qualitative research design was employed. In total, 39 undergraduate students enrolled in English Language ...
The Relationship between Student Engagement and Satisfaction in Higher Education
Çalışkan, Zehra; Kondakçı, Yaşar; Department of Educational Sciences (2023-1-2)
Student engagement is vital for achievement in higher education, and it is a direct way to academic success, cumulative learning, and constructive behavior in the long term. However, there is limited empirical research that has not yet been fully explored. Moreover, student satisfaction, which is directly influenced by student engagement, has been used as a strategy to improve the quality of services, facilities, and instruction provided by higher education institutions. Besides the complexity of higher edu...
Yükseköğretimde akademik kendileşme (Academic Inbreeding) ve kurumsal habitusun inşası üzerine bir tartışma
Göktürk Ağın, Duygun; Kandemir, Anıl (2019-11-01)
This article develops a new framework that explains how academic inbreeding structures and practices produce institutional habitus and generate forms of institutional micro structures and practices at higher education institutions. In this study, we try to map the territory of institutional habitus with tracing its link to academic inbreeding practices and attempt to refine its encounters in diverse spheres of institutional life and higher education. In the first part, we review the current literature...
Citation Formats
D. Göktürk Ağın, “Yüksek Öğretimde “Akademik Kendileşme” (Academic Inbreeding): Pierre Bourdieu’nun Habitus Kavramı Çerçevesinde İncelenmesi,” presented at the 12. Uluslararasi Egitim Yonetimi Kongresi, (11 Mayıs 2016 - 13 Mayıs 2017), 2017, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/82102.