Eastmed-paleotsunamı projesi ilksel sonuçları: ölüdeniz lagünü (Fethiye) paleotsunami kayıtları

Date

2018-04-23

Author

Bozkurt, Erdin

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

232
views

0
downloads

Tarihsel kayıtların son 2500 yılda Doğu Akdeniz’de 17 adet tahrip edici tsunamiden bahsetmesine karşın, bu bölgede geçmişte meydana gelmiş tsunamilerin sürekli ve eksiksiz jeolojik kayıtlarını elde etmeye yönelik çalışmaların oldukça kısıtlı olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, Doğu Akdeniz’deki paleotsunami araştırmalarına öncülük etmesi amacı ile, 2016 yılı Haziran ayında “Güney Ege ve Levant denizlerinde bir paleotsunami kronolojisine doğru (EASTMED-PALEOTSUNAMI)” başlıklı Marie Sklodowska-Curie araştırma projesine başlanmıştır. Projenin amacı, Türkiye’nin güney ve güneybatı kıyıları boyunca yer alan altı adet lagün sisteminden alınan karot örnekleri üzerinde sedimantolojik analizler yaparak, son 2000-2500 yıla ait sürekli ve eksiksiz bir paleotsunami kronolojisi elde etmektir. Karotlar boyunca radyokarbon tarihlendirmesi, yüksek çözünürlüklü mikro-XRF taraması (ITRAX), X-ışını radyografik görüntüleme ve tane-boyu dağılımı gibi analizler yapılarak, Doğu Akdeniz tsunamileri sırasındaki şiddetli deniz suyu baskınlarının lagünlerin sedimanter istiflerinde bıraktıkları olası fiziksel ve jeokimyasal izler tespit edilmeye çalışılmaktadır. Proje kapsamındaki altı adet lagün sisteminden biri olan Ölüdeniz Lagünü’nden uzunlukları 3 ile 4.5 metre arasında değişen dört adet karot alınmıştır. Sedimanter istifin detaylı tarihlendirmesi, beş adet radyokarbon ölçümü ve Nar Gölü varvlı sedimanlarından elde edilen paleoiklimsel kayıtlar ile Ölüdeniz Lagünü kayıtlarının kronostratigrafik deneştirmesi ile yapılmıştır. Ölüdeniz sedimanter istifinde, tarihsel kayıtlara göre M.S. 1609, 1303 ve 148 yıllarında meydana gelen tsunamiler Ti, Fe, K, Rb gibi karasal kökenli element profillerinde belirgin anomaliler şeklinde görünmektedir. Bu jeokimyasal anomalilerin bulunduğu seviyelerde karasal organik madde muhtevasının da yüksek olduğu gözlenmiştir. Yukarıda bahsedilen tarihlerdeki tsunamilerin izleri kadar belirgin olmasa da, benzer anomaliler M.S. yaklaşık 1020, 750 ve 450 yıllarında da tespit edilmiştir. Bu bilgiler ışığında, her 270-300 yılda Ölüdeniz kıyılarını etkileyen bir tsunami olduğu sonucuna varılabilir. Bu sonucun güvenilirliği proje kapsamındaki diğer beş adet lagün sisteminden elde edilecek olan veriler ile test edilecektir.

Subject Keywords

Doğu Akdeniz, Tsunami, ITRAX mikro-XR, Sediman karotu, Radyokarbon

URI

https://www.jmo.org.tr/etkinlikler/kurultay/etkinlik_metin.php?etkinlikkod=120&metin_kod=755
https://hdl.handle.net/11511/87453

Conference Name

71. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 23 - 28 Nisan 2018

Collections

Department of Geological Engineering, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Numerical Modeling of Long Waves from Atypical Sources: Atmospheric Disturbances and Volcanic Origin Doğan Bingöl, Gözde Güney; Yalçıner, Ahmet Cevdet; Department of Civil Engineering (2022-6-30) Earthquakes are the main cause mechanisms of tsunamis and large tsunamigenic earthquakes, especially in the subduction zones, occur on relatively much shorter timescales, but destructive tsunamis are also produced by volcanic eruptions, which have been threatening the coastal communities throughout history. Furthermore, while earthquake-generated tsunamis have been studied immensely, there is less focus on research related to tsunamis induced by atmospheric disturbances (meteotsunamis). Consequently, this s...
İki Amerikalı Kadının Gözlemleri Bağlamında 1950’lerde Ankara’nın Sosyokültürel Yapısı Çiftçi, Gizem Mahmuriye (2022-12-01) Soğuk Savaş döneminde gelişen ve değişen Türk-Amerikan ilişkileri kapsamında, çeşitli nedenlerle Türkiye’ye gelen Amerikalılar, özellikle 1950’li yıllarda iki ülke arasındaki karşılıklı kültür alışverişinin ve anlayışın artmasına yol açmıştır. Kültürel anlamda Amerika’nın etkisinin en çok hissedildiği bu yıllarda, Ankara’ya resmî bir görevle gelen Amerikalı Elizabeth McNeill Leicester, Memories of 1950 in Ankara, Turkey; Lucile Saunders McDonald ise Zola Helen Ross ile Assignment in Ankara başlıklı kitaplar...
Son 1500 Yıl Boyunca Ege Denizi’ndeki Tsunamilerin Sedimanter İzleri, (Karine Lagünü, B-Türkiye) Avşar, Ulaş (2019-08-01) As high energy tsunami waves reach shallow near-shore environments, the height of the waves increases and sea water propagates towards the land. During this movement, significant amounts of sediment are transported inland from the nearshore, foreshore and beach. While a lagoon that is separated from the sea by a low, thin sand barrier has a relatively calm depositional environment under normal conditions, during a tsunami the sea water climbs over the sand barrier and deposits material from the nearshore, f...
Risk toplumunda meşruiyet sorunu ve örgütsel riskin meşrulaştırılması Topal, Çağrı (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2015-4) Bu çalışma, kapitalist risk toplumu bağlamında, insan ve çevre sağlığına yönelik örgütsel risklerin, risklerin kaynağı olan özel şirketlerin, ve riskleri denetlemekle yükümlü kamu kurumlarının, risk ve çevresel etki değerlendirme toplantıları yoluyla meşrulaştırılması sürecini incelemektedir. Çalışmanın kuramsal çerçevesini, Habermas’ın (1975) meşruiyet, Beck’in (1992) risk, ve örgüt yazınında örgütsel aktörlerin risk anlamlandırma süreçlerini meşruiyet temelinde inceleyen çalışmalar oluşturmaktadır. B...
Coupling of NAMI DANCE and XBeach numerical models to simulate tsunami induced morphological changes: Case study in Sığacık Bay Çiçek, Yağız Arda; Yalçıner, Ahmet Cevdet; Baykal, Cüneyt; Department of Civil Engineering (2022-6-03) In this study, NAMI DANCE and XBeach Non-hydrostatic numerical models are coupled to assess the tsunami-induced morphological changes. The former is faster than most tsunami numerical models due to its graphics processing unit support, and the latter solves flow-induced morphological changes and dispersive flow equations. Four simulation studies, including the individual model comparison of hydrodynamics, one- and two-dimensional coupled model validation, and a case study assessing morphological changes ins...

Citation Formats

E. Bozkurt, “Eastmed-paleotsunamı projesi ilksel sonuçları: ölüdeniz lagünü (Fethiye) paleotsunami kayıtları,” presented at the 71. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 23 - 28 Nisan 2018, 2018, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://www.jmo.org.tr/etkinlikler/kurultay/etkinlik_metin.php?etkinlikkod=120&metin_kod=755.