Tanıma Belleğinde Kriter Belirleme ve Tepki Yanlılığı Değişimlemeleri

Date

2020-06-01

Author

Pala, Cavit Deniz
Kılıç Özhan, Aslı

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

411
views

0
downloads

Tanıma belleği, geçmişte deneyimlenen uyaranları diğerlerinden ayırt etme becerisidir. Tipik bir tanıma belleği görevinde bir dizi uyaranın katılımcıya sunulduğu çalışma aşamasının ardından test aşamasında sorulan maddelerin çalışma listesinde bulunup bulunmadığının ayırt edilmesi beklenir. Sinyal belirleme kuramına (Macmillan ve Creelman, 2005) göre test maddeleri bellek izleriyle kıyaslanarak bir bellek gücü değeri elde edilir. Bu bellek gücü değeri öznel karar kriterini aşıyorsa madde tanınır. Test peformansını belirleyen iki etken ise eski ve yeni maddeleri ayırt edebilme düzeyi olan duyarlılık ve sorulan maddelere “evet” yanıtı verme yatkınlığını ifade eden tepki yanlılığıdır. Alanyazında karar kriterinin çeşitli yöntemlerle deneysel olarak değişimlendiği çalışmalar mevcuttur. Bu yöntemlerden biri olan temel oran değişimlemesinde test listesindeki eski madde oranı değişimlenir ve kişilerin bu oranlara göre kriterlerini değiştirmesi beklenir. Temel oran değişimlemesi genellikle tek başına kriter değişimini sağlamaya yeterli olmamakta, ancak temel oranlar konusunda ön bilgi verilmesi, geribildirim gibi yardımcı ipuçlarıyla kriter değişimi sağlanabilmektedir. Bir diğer yöntemde ise eski ya da yeni maddelerin bellek güçleri değişimlenerek kriter değişiminin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu yöntemlerin yanı sıra ödeme matrisleri, olasılıksal ipuçları, yanlı geribildirim kullanımı gibi değişimlemelerle de kriter değişimi elde edilmektedir. Başlangıçtaki kriter konumunun ve kriter değiştirmeye olan yatkınlığın kişiler arasında farklılıklar gösterdiği, bununla birlikte kişilerin kriterlerinin deneyler arasında tutarlı olduğu bilinmektedir.

Subject Keywords

Tanıma belleği, sinyal belirleme kuramı, kriter, tepki yanlılığı

URI

https://hdl.handle.net/11511/88453

Journal

Türk Psikoloji Yazıları

DOI

https://doi.org/10.31828/tpy1301996120191010m000015

Collections

Department of Psychology, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Age related changes in recognition memory for emotional stimuli Kılıç, Aslı; Gökçay, Didem; Department of Cognitive Sciences (2007) Recognition memory - a type of episodic memory in long term memory - is known in the literature to be affected by emotion, aging and the modality of the presented stimuli. The major aim of this study was to investigate whether emotional stimuli enhances recognition memory. Another goal was to observe whether modality and aging effects are present and differentiable in a non-Western subject sample. In literature, emotion studies were based on mainly two dimensions of emotions: valence and arousal. However, t...
Does survival processing have an advantage over intentional learning for recognition and source recognition performance? Oker, Kumsal İpek; Mısırlısoy, Mine; Department of Psychology (2022-8) It has been widely shown that processing words according to their relevance to a survival scenario leads to a better memory performance for recall and recognition compared to a moving scenario. From an adaptive perspective, the survival processing advantage (the SPA) has been explained, referring to the notion that human memory is selectively tuned for fitness-relevant information. Alternatively, the possible richer and distinctive encoding that the survival scenario provides was suggested as an underlying ...
Tanıma Belleğinde Testin Karıştırıcı Etkisinin Zamana Bağlı Değişimi Kılıç Özhan, Aslı(2020-04-01) Tanıma belleği daha önce çalışılan uyarıcıları yeni uyarıcılardan ayırabilme yetisidir. Önceki çalışmalar, tanıma belleğinde test listesinin sonlarına doğru bellek performansında azalma olduğunu ortaya koymuştur. Tanıma belleğine etki eden süreçleri açıklamak için çok sayıda model geliştirilmiştir. Bir grup model (bağlam modelleri), tanıma belleğini yalnızca uyarıcıların içerisinde yer aldığı bağlamların etkilediğini belirtirken, diğer bir grup model (madde modelleri) ise bağlama ek olarak, çalışılan d...
Olay Sonrası Yanlış Bilgi Paradigması: Yaşlanma ve Stresin Etkisi Mısırlısoy, Mine (2014-06-01) Modern bellek çalışmaları belleğimizde temsil edilen olayların, geçmişin birebir kopyası olmayıp, yeniden yapılandırıcı süreçlere dayandığı göstermektedir. Bu kapsamda, bireylerin hangi durumlarda bellek yanılsamalarına daha yatkın, hangi durumlarda ise daha dayanıklı oldukları ilgi görmüş bir araştırma konusudur. Loftus ve arkadaşları tarafından başlatılan araştırmalarda görgü tanıklığı durumlarında yanlış bilgiyle karşılaşma olasılığına dikkat çekilmiş ve olay sonrası bilginin bellek üzerindeki etkileri i...
Is spatial uncertainty necessary for the context specific proportion congruency effect? Bozkurt, Özge; Mısırlısoy, Mine; Department of Psychology (2019) Cognitive control is generally measured with the Stroop effect which is signified by slow responses in the incongruent (the word and color mismatch) items. The magnitude of the Stroop effect is modulated by experimental manipulations, for instance it is reduced by presenting items in mostly incongruent contexts as compared to mostly congruent contexts. The difference between the Stroop effects observed in these contexts is called the context specific proportion congruency (CSPC) effect. A large number of CS...

Citation Formats

C. D. Pala and A. Kılıç Özhan, “Tanıma Belleğinde Kriter Belirleme ve Tepki Yanlılığı Değişimlemeleri,” Türk Psikoloji Yazıları, pp. 1–15, 2020, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/88453.