Lacanyen Yaklaşımda Yeni Ruhsal Yapılanmalar ve Vaka Tartışması

2020-10-26
Özkan, Aylin
Show full item record
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
229
views
54
downloads
Freud ensestin yasaklanmasıyla başlayan uygarlığın ruhsal ekonomiler üzerindeki etkisinden söz etmiştir. Ardından Lacan, Freud’a dönüş kapsamındaki çalışmalarında ruhsal yapılanmanın dil ve yasanın temsilcisi olan Başka (Autre) ile ilişkisini ele almıştır. Bu ilişkilenmede Baba-nın-Adı (Nom-du-Père), bastırmayı mümkün kılan ve Başka ile ilişkiyi düzenleyen ilk gösteren olarak yer alır. İçinde yaşanılan kültür ve ruhsal yapılanma arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Günümüzde ise içinde yaşanılan kültür ve hâkim olan söylem değişmektedir. Kültürde var olan değişim Melman ve arkadaşları tarafından Yeni Ruhsal Ekonomiler (Nouvelle Économie Psychique - NEP) başlığı altında tartışılmakta ve bu değişimin psikanaliz pratiğindeki yansımaları çalışılmaktadır. Melman, bu değişim kapsamında Başka’ya olan referansın zayıflamasının, onun yerine imkânsızlığı ortadan kaldırarak neredeyse her alana etki edebilen teknolojinin geçmesinin ve sınırsızlığın popülerleşerek tercih edilen bir noktaya gelmesinin ruhsal yapılanmaların arzu ve bastırma yerine jouissance üzerinden şekillenmesine sebebiyet vermekte olduğuna vurgu yapmaktadır. Bu yazıda, Lacanyen kuram çerçevesinde ruhsal yapılanma ele alınarak bir vaka örneği üzerinden günümüzdeki değişimin yansımaları tartışılmıştır. Günümüzde depresyonun deneyimlenme biçimi, Başka’ya referansın azalması sebebiyle simgesel alanda konumlanmakta zorlanma, bu zorlanmaya jouissance ve beden üzerinden çözüm bulma çabaları fakat jouissance içinde sıkışma ve başkaları ile paranoyaklaşan formda ilişkilenme bu yazıda odaklanılan tartışma konularıdır.
Lacan, Melman, Yeni ruhsal yapılanmalar, Özne kurulumu, Başka, Baba-nın-Adı
https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayna/issue/57515/683214
https://hdl.handle.net/11511/92230
Department of Psychology, Article

Suggestions

Lacanyen Psikanalizde Eyleme Dökme: Bir Vaka Örneği
Can, Demet; Uçar Özsoy, Selin; Gençöz, Faruk (ODTÜ- AYNA Klinik Psikoloji Destek Ünitesi, 2022-2)
Psikanalitik literatürde eylem, öznenin sorumluluğunu aldığı etik bir kavram olarak ele alınmaktadır. Eylemin etik oluşu bilinçli amaçlara ek olarak bilinçdışı niyetleri de içermesi ile ilgilidir. Freud ve Lacan, bir eylemin bilinç düzeyinde ne kadar başarısız olursa bilinçdışının o derecede başarılı olduğunu savunmaktadır. Başka bir deyişle, sakarlıklar ve sürçmeler gibi günlük hayatta başarısız olarak görülebilecek eylemler, bilinçdışı amaçları gerçekleştirdiğinden ötürü başarılı sayılmaktadır. Bununla bi...
Lacanyen Tanıda Psikoz: Tetiklenmemiş Psikozun Klinik bir Vakada Tartışılması
Necef, Işıl (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-10-26)
Lacanyen teoride klinik bir tanı olan psikoz, psikotik kırılma kavramının ötesini içermekte ve bu klinik durumu kişinin Başka ile ilişkileri kapsamında değerlendirmektedir. Psikozun temel mekanizması olan Babanın Adı’nın (baş gösteren) hesaptan düşmesi psikotik klinik yapıyı belirlemektedir. Baş gösterenin hesaptan düşmesi kişinin simgesel düzene geçmesini engellemekte ve bu durum psikozda dil bozukluklarının meydana gelmesinin temel nedeni olarak nitelendirilmektedir. Kişi simgesel düzenin yokluğunda geriy...
Lacancı söylem kuramı: Histeriğin söylemine dair bir vaka örneği
Ünal, Elif (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2017-6-1)
Jacques Lacan, dilin özneler arası ilişkilerdeki rolünü ve bu ilişkilerdeki sosyal bağların niteliğini incelemek için söylem kuramını geliştirmiştir. Bu kuramda; efendi, üniversite, histerik ve analistin söylemi olmak üzere dört farklı söylem önerilmiştir. Her bir söylem dört psikolojik faktör ve pozisyon etrafında yapılanmaktadır. Söylemlerin konuşmada kullanılan kelimelerden önce geldiği ve hatta onları belirlediği vurgulanmaktadır. Lacan, bu dört söylemden biri olan histeriğin söyleminin konuşan her insa...
Lacanyen Yaklaşımda Cinsiyetlenme ve Histeri Nevrozu
AYDOĞ, Sezin (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-2-28)
Psikanalitik yaklaşımda cinsiyet ayrımı, kişinin anatomisinden öte bir noktada değerlendirilmektedir. Lacan, cinsiyet ayrımının simgeselde gösterilmesinin imkansız olduğunu öne sürmüş ve cinsiyetlenmeyi mantıktan aldığı formüllerle açıklama yoluna gitmiştir. Bu formüllere göre erkeksi konum tamamen kastrasyona dahilken; kadınsı konum, özne olmasının gerekliliği olarak kastrasyona dahil olsa da tam olarak dahil değildir. Öznenin cinsiyetlenme konumunu, Başka’nın arzusunun göstereni olan fallusa göre aldığı k...
Lacan’ın özne kurulum yaklaşımına göre obsesyon nevrozu
Atmaca, Sinem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2017-3-1)
Obsesyon nevrozu, ilk olarak Freud tarafından içsel düşünceler ve bu düşünceleri engellemek amacıyla yapılan tekrarlı davranışlar olarak tanımlanmıştır. Lacan daha sonra bu terimi, kendisinin özne kurulum yaklaşımında bir yapı (structure) olarak kullanmıştır. Lacan’a göre özne (subject), farklı mekanizma ve yapıları içeren birkaç kimlik oluşum anında (moments) kurulmaktadır. Obsesyon nevrozu yapısının ayrışma (separation) anında oluştuğu belirtilir. Buna göre obsesyon nevrozu yapısı, ayrışma anında yaşanan ...
Citation Formats
A. Özkan, “Lacanyen Yaklaşımda Yeni Ruhsal Yapılanmalar ve Vaka Tartışması,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 7, no. 3, pp. 297–314, 2020, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayna/issue/57515/683214.
METU IIS - Integrated Information Service open@metu.edu.tr