Lacanyen Yaklaşımda Cinsiyetlenme ve Histeri Nevrozu

2020-2-28
AYDOĞ, Sezin
Show full item record
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
375
views
137
downloads
Psikanalitik yaklaşımda cinsiyet ayrımı, kişinin anatomisinden öte bir noktada değerlendirilmektedir. Lacan, cinsiyet ayrımının simgeselde gösterilmesinin imkansız olduğunu öne sürmüş ve cinsiyetlenmeyi mantıktan aldığı formüllerle açıklama yoluna gitmiştir. Bu formüllere göre erkeksi konum tamamen kastrasyona dahilken; kadınsı konum, özne olmasının gerekliliği olarak kastrasyona dahil olsa da tam olarak dahil değildir. Öznenin cinsiyetlenme konumunu, Başka’nın arzusunun göstereni olan fallusa göre aldığı konum belirlemekte ve üstlendiği konuma göre deneyimlediği jouissance türü farklılaşmaktadır. Öznenin Başka’nın eksiğine göre aldığı konum hangi klinik yapı içerisinde değerlendirileceğiyle ilgili de belirleyici bir niteliğe sahiptir. Lacan’a göre üç temel yapı olan psikotik, pervert ve nevrotik, bireyin yabancılaşma ve ayrışma evrelerinde Başka’nın eksiği karşısında benimsedikleri farklı savunma mekanizmaları sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hem yabancılaşma hem de ayrışma evrelerinden geçen tek yapı olan nevrotik yapının bir alt kategorisi olan obsesyonda, özne ilk büyük Başka’dan ayrışmanın yarattığı kaygı ile Başka’nın eksik olduğunu reddederek; histeride ise Başka’yı tamamlayacak olan nesneye dönüşmeyi arzulayarak baş etmektedir. Histerik yapının genellikle kadınlarda ortaya çıkması nedeniyle, Lacan kadınsı konum ile histerik konumu karşılaştırma gereksinimi duymuştur. Histerik, kadınlığın kendisinde yaratacağı karmaşadan kaçınmak üzere ilişkilerinde erkeksi konumla özdeşleşerek kadınlıkla ilgili bilgiye ulaşmaya ya da başka kadınlarla imgesel özdeşleşme kurarak kadın olmaya çalışmaktadır. Ancak iki yol da başarısızlıkla sonuçlanmakta ve histerik sürekli “Kadın mıyım, erkek miyim?” sorusuyla karşı karşıya kalmaktadır. Güncel çalışmada, Lacan’ın cinsiyetlenme kuramı ve histeri nevrozu ele alınmış; histerik yapı özellikleri gösterdiği düşünülen C. Bey vakası yapısal özellikler ve cinsiyetlenme konumu çerçevesinde tartışılmıştır.
Lacan, Sexuation, Feminine position, Hysteria
https://hdl.handle.net/11511/49374
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/985464
Department of Philosophy, Article

Suggestions

Lacanyen Tanıda Psikoz: Tetiklenmemiş Psikozun Klinik bir Vakada Tartışılması
Necef, Işıl (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-10-26)
Lacanyen teoride klinik bir tanı olan psikoz, psikotik kırılma kavramının ötesini içermekte ve bu klinik durumu kişinin Başka ile ilişkileri kapsamında değerlendirmektedir. Psikozun temel mekanizması olan Babanın Adı’nın (baş gösteren) hesaptan düşmesi psikotik klinik yapıyı belirlemektedir. Baş gösterenin hesaptan düşmesi kişinin simgesel düzene geçmesini engellemekte ve bu durum psikozda dil bozukluklarının meydana gelmesinin temel nedeni olarak nitelendirilmektedir. Kişi simgesel düzenin yokluğunda geriy...
Lacanyen Yaklaşımda Histeriğin Arzusu ve Arzunun Tatminsizliği
Özbek Şimşek, Derya (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2017-9-01)
Lacanyen analiz yapısal bir yaklaşım çerçevesinde oluşturulmuştur ve üç temel yapıyı içermektedir. Bu temel yapılar psikoz, nevroz ve perversiyon olarak adlandırılmıştır. Tanımlanan yapısal kategoriler öznenin tekrar geri getirilemeyecek ya da bulunamayacak bir kayba olan reaksiyonuna işaret etmektedir. Özne, yaşadığı kaybın üstesinden farklı mekanizmalar kullanarak gelmeye çalışmaktadır. İçinde bulunduğu kaybın etkileriyle baş edebilmek için kendini farklı şekillerde konumlandırmaya çalışır ve temel yapısı...
Lacancı söylem kuramı: Histeriğin söylemine dair bir vaka örneği
Ünal, Elif (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2017-6-1)
Jacques Lacan, dilin özneler arası ilişkilerdeki rolünü ve bu ilişkilerdeki sosyal bağların niteliğini incelemek için söylem kuramını geliştirmiştir. Bu kuramda; efendi, üniversite, histerik ve analistin söylemi olmak üzere dört farklı söylem önerilmiştir. Her bir söylem dört psikolojik faktör ve pozisyon etrafında yapılanmaktadır. Söylemlerin konuşmada kullanılan kelimelerden önce geldiği ve hatta onları belirlediği vurgulanmaktadır. Lacan, bu dört söylemden biri olan histeriğin söyleminin konuşan her insa...
Lacanyen Yaklaşımda Histeriğin Arzusu ve Arzunun Tatminsizliği
Özbek Şimşek, Derya (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2017-9-1)
Lacanyen analiz yapısal bir yaklaşım çerçevesinde oluşturulmuştur ve üç temel yapıyı içermektedir. Bu temel yapılar psikoz, nevroz ve perversiyon olarak adlandırılmıştır. Tanımlanan yapısal kategoriler öznenin tekrar geri getirilemeyecek ya da bulunamayacak bir kayba olan reaksiyonuna işaret etmektedir. Özne, yaşadığı kaybın üstesinden farklı mekanizmalar kullanarak gelmeye çalışmaktadır. İçinde bulunduğu kaybın etkileriyle baş edebilmek için kendini farklı şekillerde konumlandırmaya çalışır ve temel ya...
Lacanyen Açıdan Obsesyon Nevrozunun Analitik Yönelimli Bir Terapi Süreci Üzerinden Anlatımı
Yoğan, Felek (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-10-26)
Bu çalışmanın ilk kısmında Lacanyen açıdan obsesyon nevrozu tanıtılmaktadır. Çalışmanın devamında ise obsesyon nevrozu yapısı taşıdığı düşünülen bir hastayla yapılan terapi süreci ele alınmaktadır. Terapi sürecinin ilk kısımlarında söz konusu hastanın dilinde temel olarak ‘ego söylemlerinin’ baskın olduğu görülmektedir. Ayrıca terapi sürecinin ilk kısımları, bu kişinin terapistin söylediklerini veya işaret ettiklerini duymamasıyla karakterizedir. Söz konusu kişi terapistin söylediklerini duyduğunda ise konu...
Citation Formats
S. AYDOĞ, “Lacanyen Yaklaşımda Cinsiyetlenme ve Histeri Nevrozu,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 7, no. 1, pp. 20–40, 2020, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/49374.
METU IIS - Integrated Information Service open@metu.edu.tr