Lacanyen Psikanalizde Travma ve Düşlem

Download

10.31682-ayna.820540-1378047.pdf

Date

2021-6-28

Author

Korkmaz, Ayça

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

397
views

75
downloads

Lacan, psikanaliz çalışmalarını Freud’a dönüş hareketi olarak adlandırmıştır. Freud’a dönüş hareketi, Freud’un psikanaliz öğretisine dönüşü işaret etmekle beraber post-Freudyen olarak adlandırılan diğer analistlerin çalışmalarının da eleştirisini kapsamaktadır. Lacan’ın psikanaliz öğretisi ve kuramı, Freud’un bilinçdışı çalışması üzerine temellenmiş, 1933’ten 1980’e kadar değişiklikler geçirerek evrimleşmiş ve süreç içerisinde inşa edilmiştir. Bu makalede, Lacanyen psikanalitik kuramda düşlem ve travmanın ilişkisini anlayabilmek için Freud’un kuramında travma ve fantezi ilişkisine ve bu iki kavramın tarihçesine değinilecektir. Freud, travmayı Emma, Katharina ve Kurt Adam vakalarında baştan çıkarma kuramı, sonradan anlamlandırma (nachträglichkeit) ve fantezi kavramları üzerinden tartışmıştır. Freud’un kuramında fantezi, bilinçdışı arzuları temsil eden sahneye karşılık gelmektedir. Lacan, post-Freudyen psikanalitik çalışmalarda kullanılan fantezi kavramının imgesel boyuta vurgu yapılarak kullanılmasını eleştirir ve simgesel ve imgesel düzenleri kapsayan kurgusal bir yapıya işaret etmek için düşlem (fantasme) kavramını kullanmıştır. Düşlem, ilk Başka olan annenin eksiği ile ilişkili olarak das Ding, objet petit a ve fallus kavramlarının inşa aşaması üzerinden incelenecektir. Başka’daki eksiğin fallik formda algılanması sonucunda bir savunma olarak düşlem oluşmaktadır. Travma, Başka’daki eksik imgesel ve simgesel düzende yorumlanamadığında, gerçek ile karşılaşma anında ortaya çıkar. Kuramsal bilgilerin ışığında, travmatik etkiler yaratan bir olay üzerine terapiye başlayan T. Hanım vakası düşlem kavramı ile birlikte aktarılacaktır.

Subject Keywords

Travma, Düşlem, Freud, Lacan, Psikanaliz

URI

https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayna/issue/63127/820540
https://hdl.handle.net/11511/92369

Journal

Ayna Klinik Psikoloji Dergisi

DOI

https://doi.org/10.31682/ayna.820540

Collections

Department of Psychology, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Lacanyen Tanıda Psikoz: Tetiklenmemiş Psikozun Klinik bir Vakada Tartışılması Necef, Işıl (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-10-26) Lacanyen teoride klinik bir tanı olan psikoz, psikotik kırılma kavramının ötesini içermekte ve bu klinik durumu kişinin Başka ile ilişkileri kapsamında değerlendirmektedir. Psikozun temel mekanizması olan Babanın Adı’nın (baş gösteren) hesaptan düşmesi psikotik klinik yapıyı belirlemektedir. Baş gösterenin hesaptan düşmesi kişinin simgesel düzene geçmesini engellemekte ve bu durum psikozda dil bozukluklarının meydana gelmesinin temel nedeni olarak nitelendirilmektedir. Kişi simgesel düzenin yokluğunda geriy...
Lacanyen Açıdan Obsesyon Nevrozunun Analitik Yönelimli Bir Terapi Süreci Üzerinden Anlatımı Yoğan, Felek (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-10-26) Bu çalışmanın ilk kısmında Lacanyen açıdan obsesyon nevrozu tanıtılmaktadır. Çalışmanın devamında ise obsesyon nevrozu yapısı taşıdığı düşünülen bir hastayla yapılan terapi süreci ele alınmaktadır. Terapi sürecinin ilk kısımlarında söz konusu hastanın dilinde temel olarak ‘ego söylemlerinin’ baskın olduğu görülmektedir. Ayrıca terapi sürecinin ilk kısımları, bu kişinin terapistin söylediklerini veya işaret ettiklerini duymamasıyla karakterizedir. Söz konusu kişi terapistin söylediklerini duyduğunda ise konu...
Lacan’ın özne kurulum yaklaşımına göre obsesyon nevrozu Atmaca, Sinem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2017-3-1) Obsesyon nevrozu, ilk olarak Freud tarafından içsel düşünceler ve bu düşünceleri engellemek amacıyla yapılan tekrarlı davranışlar olarak tanımlanmıştır. Lacan daha sonra bu terimi, kendisinin özne kurulum yaklaşımında bir yapı (structure) olarak kullanmıştır. Lacan’a göre özne (subject), farklı mekanizma ve yapıları içeren birkaç kimlik oluşum anında (moments) kurulmaktadır. Obsesyon nevrozu yapısının ayrışma (separation) anında oluştuğu belirtilir. Buna göre obsesyon nevrozu yapısı, ayrışma anında yaşanan ...
Lacanyen Yaklaşımda Cinsiyetlenme ve Histeri Nevrozu AYDOĞ, Sezin (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2020-2-28) Psikanalitik yaklaşımda cinsiyet ayrımı, kişinin anatomisinden öte bir noktada değerlendirilmektedir. Lacan, cinsiyet ayrımının simgeselde gösterilmesinin imkansız olduğunu öne sürmüş ve cinsiyetlenmeyi mantıktan aldığı formüllerle açıklama yoluna gitmiştir. Bu formüllere göre erkeksi konum tamamen kastrasyona dahilken; kadınsı konum, özne olmasının gerekliliği olarak kastrasyona dahil olsa da tam olarak dahil değildir. Öznenin cinsiyetlenme konumunu, Başka’nın arzusunun göstereni olan fallusa göre aldığı k...
Lacanyen Psikanalizde Eyleme Dökme: Bir Vaka Örneği Can, Demet; Uçar Özsoy, Selin; Gençöz, Faruk (ODTÜ- AYNA Klinik Psikoloji Destek Ünitesi, 2022-2) Psikanalitik literatürde eylem, öznenin sorumluluğunu aldığı etik bir kavram olarak ele alınmaktadır. Eylemin etik oluşu bilinçli amaçlara ek olarak bilinçdışı niyetleri de içermesi ile ilgilidir. Freud ve Lacan, bir eylemin bilinç düzeyinde ne kadar başarısız olursa bilinçdışının o derecede başarılı olduğunu savunmaktadır. Başka bir deyişle, sakarlıklar ve sürçmeler gibi günlük hayatta başarısız olarak görülebilecek eylemler, bilinçdışı amaçları gerçekleştirdiğinden ötürü başarılı sayılmaktadır. Bununla bi...

Citation Formats

A. Korkmaz, “Lacanyen Psikanalizde Travma ve Düşlem,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 8, no. 2, pp. 161–185, 2021, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayna/issue/63127/820540.