Date

2017-09-15

Author

Topkaya, Cem
Azad, Sina Kazemzadeh
Bozkurt, Mehmet Bakır

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

197
views

0
downloads

Cite This

Günümüzde kullanımda olan yapı tasarımı şartnamelerine göre projelendirilen yapıların deprem yükleri altında hasar görmesi fakat göçmenin oluşmaması beklenmektedir. Hasar gören yapıların onarılıp tekrardan kullanıma alınması çok maliyetli bir işlem olup uzun süreçler gerektirmektedir. Son yıllarda yapı mühendisliği dalı kapsamında daha kolay onarılabilecek yapılar üzerine araştırmalar başlatılmıştır. Dışmerkez çelik çaprazlı perdeler deprem yükleri altında bağ kirişi elemanının akması ile enerji tüketmektedir. Diğer tüm elemanlar elastik davranış gösterecek şekilde tasarlanmaktadır. Bu tür yatay yük taşıyıcı sistemler onarım açısından büyük avantajlar sunmaktadır. Plastik şekil değiştirmeler bağ kirişine yoğunlaştığı için sadece bu elemanın değiştirilmesi sayesinde yapı tekrardan kullanıma alınabilmektedir. Son yıllarda değiştirilebilir bağ kirişi detaylarının geliştirilmesi amacıyla Romanya, İtalya ve Kanada’da araştırma çalışmaları başlatılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda değiştirilebilir alın levhalı birleşime sahip I-enkesitli ve gövdeden bulonlu birleşime sahip U-enkesitli bağ kirişleri geliştirilmiştir. Bu detayların kendine özgü dezavantajları bulunmaktadır. Bu projede mevcut detaylara alternatif olabilecek detaylar geliştirilmiştir. Geliştirilen detaylar bağ kirişi dışında kalan kiriş ve çapraz elemanının bir bölümümün bağ kirişi ile birlikte değiştirilmesini öngörmektedir. Bu sayede çerçevede oluşan kalıcı deformasyonlar da azaltılabilir. Önerilen değiştirilebilir bağ kirişi konsepti direkt çapraz bağlantılı ve guse levhalı çapraz bağlantılı sistemler için kullanılabilir. Proje kapsamında deneysel ve nümerik çalışmalar yürütülmüştür. Deneysel çalışmalar 4 aşamada yapılmıştır. Birinci aşamada direkt çapraz bağlantılı detay, ikinci aşamada ise guse levhalı çapraz bağlantılı detay üzerine deneyler yapılmıştır. Guse levhalı detay için hem mafsallı birleşim hem de moment aktaran birleşim detayı incelenmiştir. Üçüncü aşamada ayrılabilir bağ kirişleri incelenmiş ve değiştirme işleminin kalıcı çerçeve şekil değiştirmelerinde nasıl yapılabileceği araştırılmıştır. Dördüncü aşamada ise başlık levhalı ve başlık korniyerli iki farklı detay daha geliştirilmiş ve deneysel olarak incelenmiştir. Geliştirilen detaylardan birinci, ikinci ve üçüncü aşamada incelenenlerinin istenilen performansı sağladığı gözlemlenmiştir. Başlık lehvalı ve başlık korniyerli detayların enerji sönümleme kapasitelerinin konvansiyonel sistemlere göre daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Önerilen detaylar sonlu elemanlar analizleri ile de incelenmiş olup geçerlilikleri nümerik analizler ile de kanıtlanmıştır.

Subject Keywords

Çelik Yapılar, Deprem, Yapı Mekaniği, Yapıların Tasarımı, Değiştirilebilir Bağ Kirişi, Dışmerkez Çelik Çaprazlı Perde

URI

https://hdl.handle.net/11511/95845

Collections

Department of Civil Engineering, Project and Design