Zanaat, Üretim ve Tasarım Dahilinde Kültürün Dönüşümü: Kahramanmaraş Yemenileri

Download

utak2016-OTURUM 3-Zanaat 125-142.pdf

Date

2016

Author

Arıkan, Hatice Kübra
Akbulut, Dilek

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

193
views

330
downloads

Kültürler arası en önemli etkileşim araçlarından birisi geleneksel zanaat ürünleridir. Köşkerlik, zengin Anadolu zanaat geleneğinin bir parçasıdır. Ancak geleneksel olarak ayağı koruma amaçlı yapılan yemeniler, günümüzde özgünlük kavramı dahilinde yeniden üretilmekte ve gerek turistik mekanlarda gerek büyükşehirlerde alıcılarına ulaşmaktadır. Bu bağlamda turistik potansiyeli sınırlı ancak yerleşmiş bir sanayiye sahip Kahramanmaraş’ta üretilen yemenilerin gündelik hayat içinde değişen anlamı, değişen biçimsel özellikleri, günümüz üretim ve pazar ağlarına erişimi, üretim şartlarıyla etkileşimi araştırılmaya değer bulunmuştur. Bu zanaatın sürdürülebilirliği, Avrupa Birliği’nin desteklediği çok kültürlülüğün korunmasına yönelik çalışmalar çerçevesinde gerek kamu gerekse sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen çeşitli projeler ile endüstriyel tasarım, ayakkabı tasarımı ve benzeri alanlarda aranmaktadır. Bu çalışmanın amacı, çarık ve yemenilerin biçim, üretim, pazar koşulları açısından, yaşam seyrindeki ve kullanım değerindeki değişimi incelemektir. Çalışma dahilinde gerek ürünün (yemeni), gerek kalifiye işçilik, malzeme ve alet edevatın dönüşümü ve sanayi ile ilişkileri ele alınacaktır. Çalışmanın temel dayanağı basılı ve çevrim içi literatür kaynaklar ile Kahramanmaraş ilinde çarık ve yemeni yapan ustalar ile görüşmelerden elde edilen veriler olacaktır. Çalışmada sırasıyla, geleneksel ayakkabı kültürü, köşkerlik mesleği ve ürünleri hakkında bilgi verilerek, geçmişten günümüze kullanım amaçlarından bahsedilecektir. Ayakkabı el işçiliğinin perspektifinde, yemeninin yaşatılması, gelecekteki yaşam seyrinin devamlılığı, kültürel devamlılığı, bölgesellikten evrenselliğe taşınması, ayakkabı endüstrisindeki kullanımının yaygınlaştırılması, çarık ve yemeni yapımı ile geçimini sağlayan zanaatkarların yaşatılmasına katkı sağlanması için uygun görülen öneriler sunulmuştur.

Subject Keywords

Yemeni, Ayakkabı, Zanaat, Endüstriyel tasarım, Kahramanmaraş

URI

https://utak.metu.edu.tr/utak-2016/
https://hdl.handle.net/11511/97819

Conference Name

UTAK Ulusal Tasarım Araştırmaları Konferansı

Collections

Department of Industrial Design, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Tıbbi cihaz tasarımında aktörler arası ilişkiler Kaygan, Harun(2018-12-31) Sağlığın ve sağlık teknolojilerinin küresel düzeyde önemi artarak sürmekte, tasarım mesleklerinin de bu alanla ilişkileri yoğunlaşarak özelleşmektedir. Türkiye özelinde çok sayıda sektör raporu, sağlık teknolojilerinde ar-ge ve tasarıma olan ihtiyaca işaret ederken Ankara'da tıbbi cihaz sektörü endüstri ürünleri tasarımcılarının önemli bir müşterisidir. Ar-ge ve tasarım yatırımları, teknoloji ve ürün geliştirme amaçlı üniversite sanayi işbirlikleri ve kümelenmeler gibi tıbbi cihaz sektöründeki güncel dönüşü...
Zanaat, İnanç Turizminin Hizmetinde: Hacıbektaş Taş İşçiliği ve Hediyelik Ürünler Akbulut, Dilek (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014) Hediyelik eşyalar, belirli bir zamanı, mekanı veya çekim alanını işaret eden ve genellikle turistik bir aktivite veya törenle özdeştirilen anımsatıcılardır. İnanç turizmi dahilinde şekillenen ve kullanıcısına ulaşan inanç kökenli hediyelik eşyalar da mekanın turistik potansiyelini destekleyen ve yerel kimliği ticarileştiren hediyelik ürünler pazarını oluşturur. Zanaat, bu turistik ürünlerde mekanın manevi değerini nesneye geçiren bir özgünlük tezahürü olarak karşımıza çıkar. Özgünlük, öteki kültürü örneklem...
Zaman Temelli Görsel Anlatimin Ürün Algisina Etkisi Özgen Koçyıldırım, Dalsu; Bakırlıoğlu, Yekta(2014-12-31) Reklam sektörü, zaman temelli görsel anlatimlarin ürünün tanitilmasinda en yogun olarak kullanildigi alandir. Bu hareketli anlatimlarda, seçilmis olan belli bir hedef kitlesine göre, ürünün belli özellikleri öne çikarilarak, satilmasi hedeflenmektedir. Bu nedenle, ürünün kullanim sekli, simgeledigi yasam tarzi veya kullanicida uyandirdigi hisler gibi özelliklere odaklanarak, izleyiciler yönlendirilmektedir. Pazarlamaci, tasarimci veya yönetmek gibi bu konuda uzman kisiler, bu yönlendirmeyi basariyla gerçekl...
Zanaat ve El Sanatlarının Sürdürülebilirlik Bağlamlı Tasarım Değerleri Şatır, Seçil (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016) Uygarlık zanaatla başlamıştır denebilir. Zanaat en eski zamandan beri maddi kültürün temel taşıdır; maddi kültürü meydana getiren çeşitli ihtiyaçların karşılanmasını sağlayan yapabilme becerilerinin en temel alanıdır. Becerileri ortaya koyan bireyler, zanaatkarlar, öncelikle kendi iyilikleri için, kendilerine ait maddi ve manevi ihtiyaçlarını gidermek adına çalışırlar. Maddi ihtiyaçları için para kazanmak, manevi ihtiyaçları için ise becerilerini sergilemek, geliştirmek, kendi yaptıklarından hoşnut olmak, t...
ODTÜ’de Disiplinlerarası İşbirliği: Teknoloji, Tasarım ve İnovasyon Merkezi Kapsamında Yürütülen Disiplinlerarası Tasarım Stüdyosunun Değerlendirilmesi Kaygan, Pınar; Kaygan, Harun; Gürdere, Selin; Aydınoğlu, Arsev Umur(2016-12-31) ODTÜ Teknoloji, Tasarım ve İnovasyon Merkezi (TİM), üniversite içerisinde çeşitli disiplinlerden öğrenci ve öğretim üyelerinin bir araya gelerek işbirliği yapmaları için bir zemin sunuyor. Dünyadaki benzer merkezlere baktığımızda, buralarda gerçekleştirilen eğitime ve sanayiye yönelik disiplinlerarası işbirliklerinin araştırmayla desteklediğini görüyoruz. İşbirliklerinin araştırmayla değerlendirilmesi ve bu değerlendirmelerin uluslararası alanyazında paylaşılması, hem merkezlerin görünürlüğünü arttırmak hem...

Citation Formats

H. K. Arıkan and D. Akbulut, “Zanaat, Üretim ve Tasarım Dahilinde Kültürün Dönüşümü: Kahramanmaraş Yemenileri,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara, 2016, p. 125, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/utak-2016/.