Elinle Kavra, Zihninde Döndür: İki-Dört Yaş Arası Çocukların Mekânsal-Uzamsal Becerilerini Anlamaya Yönelik Tasarım Yöntem ve Araçları

2018
Baykal, Gökçe Elif
Göksun, Tilbe
Yantaç, Asım Evren
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönemdeki çocukların mekânsal becerilerini (örneğin mental dönüştürme) geliştirmeye yönelik tasarım araç ve uygulama yöntemlerini araştırmaktır. Mevcut çalışmalar, erken dönem öğrenme sürecinde çocuk kullanıcıya sunulan klasik ve dijital materyallerin avantaj ve dezavantajlarını ortaya koymaktadır. Fakat, bu materyallerin tasarımını okul öncesi dönemde ortaya çıkan farklı ihtiyaç ve becerilere uygun bilgilendirecek yöntem ve araçlar yok denecek kadar azdır. Bu çalışmada, bilişsel gelişim psikolojisi, etkileşim tasarımı ve oyun tasarımı uzmanlarının yanı sıra son kullanıcı olarak hedefenen yaş grubuna dâhil çocukların ve ebeveynlerin katılımını öneren çocuk-merkezli tasarım metodu kullanılmaktadır. Çalışma 26-48 ay arasındaki çocukları hedefemektedir. Bu yaş aralığının belirlenme sebebi, bilişsel gelişim literatüründe özellikle mental dönüştürme becerisinin (örneğin iki ve üç boyutlu nesneleri döndürme, katlama, bükme, ölçeklendirme, büyüklük ve şekillerine göre tanıma ve sınıfandırma becerileri) iki ve dört yaş aralığında geliştirilebilmesi açısından belirleyici olması ve gelecekteki STEAM (fen, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik) becerileriyle doğrudan ilişkili olmasıdır. Çalışmaya 14 ebeveyn-çocuk ikilisi ile katılmıştır. Çalışmada iki tip oyun tasarlanmıştır: (1) güdümlü oyun (guided play) ve (2) serbest oyun (free play). Güdümlü oyunda, katılımcılara, hikâye destekli mental dönüştürme bulmacaları verilmiş ve çocukların bu bulmacaları çözerken verilen üç boyutlu nesneleri kullanarak ne gibi mental dönüştürme stratejileri kullandığı gözlemlenmiş ve bulmacayı çözemediği durumda ebeveynden ne gibi dil ve jest geribildirimi aldığı incelenmiştir. Çalışmanın ikinci yarısında çocuklar verilen materyallerle serbest oynarken gözlemlenmiştir. Çalışmalar sonucunda, güdümlü oyunda çocukların mental dönüştürme becerilerinde ortaya çıkan (örneğin ölçeklendirme ve döndürmeyi tamamlamamama) farklar ile ebeveynden gelen (dil kategorileri ve jest kullanım tipleri) geribildirim ihtiyaçları ortaya çıkarılmıştır. Serbest oyunda ise çocukların materyallerle oynarken ortaya çıkardıkları yaratıcı fikirler gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar, oyunun içerik ve format tasarımı ile uygulamanın platformlarına yönelik fikirlere yol gösterecektir. Bu tasarım araştırmasının gelecek aşamalarında, elle tutulan mekânsal beceriler için önerilen geometrik oyuncaklar (tahta bloklar, yap-boz oyuncaklar ve geometrik şekiller) ile eş zamanlı geri bildirim ve etkileşimi artıran dijital materyallerin avantajlarını bir araya getirmek hedefenmektedir.

Suggestions

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Matematik Eğitimine İlişkin Görüşleri: Matematik Öğretimi, Cinsiyet Farklılıkları, Öğretmenin Rolü
Erden, Feyza; Tonga, Funda Eda (2020-12-01)
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin erken çocukluk dönemi matematik eğitimine ilişkin görüşlerini matematik öğretimi, cinsiyet farklılıkları ve öğretmenin rolü kapsamında incelemektir. Olgu bilim desenine sahip bu nitel çalışmada, 16 okul öncesi öğretmeniyle, erken çocukluk döneminde matematik öğretimi, öğretmenlerin sınıflarında gözlemledikleri matematik performansındaki cinsiyet farklılıkları ve matematik eğitiminde öğretmenin rolüne ilişkin görüşleri hakkında görüşülmüştür. Araştırmacılar ta...
Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Okuldaki Oyun Olanaklarının İncelenmesi
TUĞRUL, BELMA; BOZ, MENEKŞE; ULUDAĞ, GONCA; METİN ASLAN, ÖZGE; Sevimli Çelik, Serap; SÖZER ÇAPAN, AYLİN (2019-05-01)
Bu çalışma ile, okul öncesi dönemdeki çocuklara sunulan oyun olanaklarının okul öncesi öğretmen görüşlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel ve resmi anaokullarında görev yapan okul öncesi öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan Okul Öncesi Öğretmenlerin Gözünden Türkiye Oyun Profili Araştırması Anket Formu kullanılarak elde edilmiştir. Anket formunda, okul öncesi öğretmenlerinin cinsiyet, yaş,...
Okul Öncesi Dönem Çocukları Hangi Bilim Etkinliklerini Tercih Ediyor?: Bir Bilim Fuarı Deneyimi
Çetin, Mustafa; Cengizoğlu, Seçil; Eryiğit, Sümeyra; Demircan, Hasibe Özlen; Tonga, Funda Eda; Şenyurt, Ezgi (null; 2018-05-05)
Problem Durumu Çocuklar doğdukları andan itibaren yaşadıkları dünyayı keşfetme ve araştırma eğilimindedirler. Şöyle ki, günlük yaşamlarında karşılaştıkları, araştırılmayı ve keşfedilmeyi bekleyen bir çok canlı (kendileri de dahil), fiziksel ve kimyasal olay gibi “gizemli” olaylar ve varlıklarla dolu bir çevre, çocukları araştırmaya ve keşfetmeye teşvik eder. Diğer yandan, çocukların günlük yaşamları birçok bilimsel olgu ya da olay ile ilgili deneyim olanağını içerse de, bu deneyimler en iyi biçimde yetişkin...
Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları, Tutumları ve Deneyimlerinin Resimli Hikâye Kitabı Seçme Yeterliliklerini YordamaDüzeyi
Altun, Dilek (2018-10-01)
Hikâye dinleme ve okuma, çocukların hem ev içi hem de okul öncesi eğitim kurumlarında gelişimlerinin eğlenerek desteklendiği önemli etkinliklerden biridir. Çocuklara sunulacak zengin içerikte, kaliteli çocuk kitapları çocukların gelişimlerini desteklemek adına büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, okul öncesi öğretmenlerinin piyasada yayınlanan kitaplar arasından çocukların gelişim düzeylerine uygun kitapları seçmeleri önem taşımaktadır. Öğretmen adaylarının okuma tutumları ve alışkanlıklarına bağlı olarak k...
Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının ve Uygulama Öğretmenlerinin Öğretmenlik Uygulaması Dersine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi
Tonga, Funda Eda; Erden, Feyza (2021-03-01)
Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının ve uygulama öğretmenlerinin, Öğretmenlik Uygulaması dersine ilişkin görüşlerini incelemektir. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim çalışmasının kullanıldığı bu araştırmanın katılımcıları 41 okul öncesi öğretmen adayı ile 31 okul öncesi öğretmenidir. Açık uçlu görüş bildirim formu aracılığıyla toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Katılımcılara göre Öğretmenlik Uygulaması sürecinde karşılaşılan sorunlardan bazıları öğretmen aday...
Citation Formats
G. E. Baykal, T. Göksun, and A. E. Yantaç, “Elinle Kavra, Zihninde Döndür: İki-Dört Yaş Arası Çocukların Mekânsal-Uzamsal Becerilerini Anlamaya Yönelik Tasarım Yöntem ve Araçları,” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi Ankara, Türkiye, 2018, p. 467, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: http://utak.metu.edu.tr/utak-2018.