MARMARA DENİZİ’NDE OKSİJENİN TÜKENMESİ VE MÜSİLAJIN ETKİLERİ

2022-06-01
Matıkcı, Asım Mustafa
Yücel, Mustafa
Örek, Hasan
Uysal, Zahit
Kazak, Melike
Arkın, Şadi Sinan
Salihoğlu, Barış
Marmara Denizi ekosistemi insan baskıları sebebiyle son 40 yılda büyük değişime uğramıştır. Bu baskıların başında denize çeşitli yollarla deşarj edilen evsel, sanayii ve tarımsal atıklar, aşırı balıkçılık, liman ve denizcilik faaliyetleri, kıyı dolgu alanları ve ağaçsızlanma gösterilebilir. İnsan kaynaklı bu baskılar sonucu Marmara Denizi ekosistemi bozularak, biyolojik çeşitlilik ve su kalitesinde belirgin azalmalar gözlemlenmiştir.Marmara Denizi’ne noktasal veya yayılı kaynaklardan taşınan aşırı organik madde ve besin tuzları (Azot-Fosfor), ötrofikasyona sebep olmuştur. Ötrofikasyondan dolayı ışık geçirgenliği, besin ağı, biyoçeşitlilik ve çözünmüş oksijen konsantrasyonları değişime uğramıştır. Artan besin yükü ile birincil üreticilerin biyokütleleri ve organik madde üretim miktarlarındaki artış, iki tabakalı su kolonu sistemine sahip olan Marmara Denizi’nde özellikle ara (haloklin) ve alt tabakalarda heterotrofların organik maddeleri parçalarken oksijen harcaması ile önemli düzeyde oksijen konsantrasyonlarının azalmasına yol açmıştır. Uzun süredir yaşanan bu oksijen azalması sorunun yanında, dünyanın çok az bölgesinde meydana gelmiş bir fenomen olay olan müsilaj, Marmara Denizi’nde resmi kayıtlara göre ilk olarak 2007-2008 yılları arasında meydana gelmiş ve 2010 yılında kaybolmuştur. Müsilaj, birçok çevresel etki sebebiyle fitoplanktonun hücre dışı salgılarıyla oluşan, karbonhidrat ve polisakkarit içerikli mukus yapısında olup, çevresindeki canlı-cansız partikül yapıları üzerine çekmesiyle deniz yüzeyinde, kolonunda ve tabanında bulunabilmektedir.2021 Mart ayında Marmara Denizi’nde yüzeyde gözükmeye başlayan müsilaj, R/V Bilim 2 gemisi ile gerçekleştirdiğimiz bir aylık oşinografik çalışmalar ile Haziran-Temmuz aylarında Marmara’nın tüm üst tabakasında tespit edilmiştir. Marmara Denizi’nde çalışmalar Eylül 2021 ve Mart 2022 aylarında da devam etmiştir. Yapılan güncel ölçümlerde Marmara Denizi alt tabakasının neredeyse tamamı hipoksiya sınırının (<2 mg/L) altındadır ve bazı bölgelerde anoksik (oksijensiz) koşullar gözlemlenmiştir. Müsilajın içeriğinin karbonhidrat ve polisakkarit oluşu sebebiyle bakteriler tarafından parçalanırken oksijen harcanması ve böylece su kolonunda oksijen konsantrasyonlarında azalmalar öngörülmüştür. Yapılan plankton solunumu ölçümlerinde yüzeyde ve ara tabakanın üstünde oksijen tüketim değerleri müsilajlı dönemde müsilajsız
V. Ulusal Deniz Bilimleri Konferansı

Suggestions

MARMARA DENİZİ EKOSİSTEMİNDE SON YILLARDA YAŞANAN DEĞİŞİMLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Salihoğlu, Barış; Yücel, Mustafa; Örek, Hasan; Tuğrul, Süleyman; Tezcan, Devrim (2022-06-01)
Marmara Denizi kendine özgü fiziksel dinamikleri olan ve birçok insan kaynaklı baskı altında bulunan bir iç denizimiz olarak öne çıkmaktadır. Marmara Denizi Çanakale Boğazı ile Ege’ye İstanbul Boğazı ile de Karadeniz’e bağlıdır. Marmara Denizi yüzey suları Karadeniz suyunun etkisi ile Egeden gelen sulara göre daha düşük yoğunluğa sahiptir ve böylece Marmara Denizi iki tabakalı bir yapıdadır. Marmara Denizi özellikle yüksek karasal girdiler sebebi ile yoğun kirlilik baskısı altındadır. Bu kirlilik baskısı ke...
PREPARATION OF PEDESTRIAN EVACUATION TIME MAPS FOR SOUTHERN COASTS OF BODRUM PENINSULA, TURKEY
Çelikbaş, Büşra; Süzen, Mehmet Lütfi; Yalçıner, Ahmet Cevdet; Department of Geological Engineering (2022-1-28)
Historical records reveal that Turkey coasts faced with a considerable number of tsunamis in its past. Although the tsunamis in the seas surrounding Turkey are not as catastrophic as the ones in Pacific Ocean, still they may cause substantial damage to the highly populated touristic coastal places. Eastern Mediterranean Sea and Aegean Sea are in the seismically active region of Turkey. Therefore, numerous earthquakes and associated tsunamis are threatening the western coasts of Turkey. Recently, two importa...
INVESTIGATIONS ON ECOSYSTEM BASED FISHERIES MANAGEMENT STRATEGIES FOR THE TURKISH SEAS
Gazihan, Ayşe; Salihoğlu, Barış ; Department of Oceanography (2017-4-19)
Rising societal and economic needs of the increasing human population together with the growing size of fishing fleets, developing technology in the fishing and globalization of fish food market exerted a significant pressure on the marine ecosystems within the last decades. These pressures resulted in irreversible changes on the marine ecosystem structures and, in turn, limited the socio-economic benefits obtained from marine ecosystems. Ecosystem Based Fisheries Management aims to achieve a sustainable ba...
MICROPLASTIC POLLUTION IN SEAWATER, SEDIMENT AND GASTROINTESTINAL TRACT OF FISHES OF THE NORTH-EASTERN MEDITERRANEAN SEA
Gökdağ, Kerem; Kıdeyş, Ahmet Erkan; Department of Marine Biology and Fisheries (2017-12-28)
Marine litter and microplastic pollution is a growing problem for the world and Turkish seas. In this study, the levels of microplastics in surface water, water column, sediment as well as in fish digestive system from the northeastern Mediterranean Sea were studied in 2015 and 2016. The impact of virgin microplastics on seabream juveniles was also investigated at the laboratory. Number of microplastics in surface water were between 16339 and 520213 particles km-2 in 2015, and, between 39559 and 1043675 pa...
Mersin ve İskenderun Körfezi TRIX değerleri ve biyokimyasal parametrelerle değişimi
Tuğrul, Süleyman; Akçay, İsmail; Özhan, Koray (null; 2016-12-23)
Yarı kapalı kıyısal deniz ekosistemleri karasal kaynaklı baskılarla nehir suları ve evsel atıksuların taşımış olduğu organik ve inorganik kirleticilerden olumsuz etkilenmektedir. İskenderun ve Mersin Körfezi kıyısal suları bunun en tipik örneğidir. Özellikle kirletilmiş nehir suları ve evsel atıksu deşarjlarıyla bu iki körfez iç sularına taşınan organik/inorganik besin tuzları ötrofik durumun gelişmesine yol açmış ve körfez ekosisteminin biyokimyasal özellikleri ve ışık geçirgenliğinde çok belirgin olumsuz ...
Citation Formats
A. M. Matıkcı et al., “MARMARA DENİZİ’NDE OKSİJENİN TÜKENMESİ VE MÜSİLAJIN ETKİLERİ,” presented at the V. Ulusal Deniz Bilimleri Konferansı, Trabzon, Türkiye, 2022, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/100182.