Öfkeye farklı açılardan bakış: öfkenin mekanizması, farklı psikopatolojilerde öfke ve terapistin öfkesi

Download

10.31682-ayna.470591-553939.pdf

Date

2014-10-1

Author

Dilekler, İlknur
Törenli, Zulal
Selvi, Kerim

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

86
views

102
downloads

Bu yazıda temel duygulardan biri olan öfkenin gerek günlük yaşantıda gerekse psikoterapi sürecinde tanımlanması, tanınması, ifadesi ve mekanizmasının hem terapi alan kişi hem de terapist açısından anlamlandırılması amaçlanmıştır. Pek çok farklı disiplinlerce ve psikoloji literatüründe de farklı yönleriyle tanımlanan öfkeye dair anlayışlara göz atıldığında öfkenin engellenme, haksızlık, tehdit edilme ile ilintili olduğu, ahlaki bir muhakeme içerebileceği, dürtülerden bağımsız olmadığı ve evrimsel olarak da yaşamsal değeri olan, çoğu zaman bir kişi ya da nesneye yönelen bir duygu olduğu görülmektedir. Öfke çeşitli boyutlarda yaşanabileceği gibi ifadesi de çok çeşitlidir. Haset, utanç, suçluluk, üzüntü, içerleme, nefret gibi duygularla bağlantılı ve katmanlı şekilde ortaya çıkan öfkeyi kavramsallaştırmada birden fazla teorik yaklaşımdan yararlanılabilmektedir. Bu çalışmada evrimsel, sosyal inşacı, bilişsel ve psikanalitik bakış açılarının öfkeye yönelik anlayışına kısaca değinilmiş, ardından vaka örnekleriyle öfkenin mekanizması ve öfkenin psikopatoloji oluşumundaki rolü çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu örnekler temel olarak öfkenin nesnesine yöneltilememesi ile farklı nesnelere yansıtılması ve kendine yönelen öfkenin problemli hale gelmesini içermektedir. Öfkeyi anlama çabasında, son aşamada terapi ilişkisinde öfkenin ortaya çıkışı ağırlıklı olarak terapistteki öfkeye odaklanarak incelenmiştir. Bu bağlamda özellikle toplumsal beklentiler ve alandaki yeni terapistlerin “iyi terapist olma” fikrinin etkisiyle öfkeyi bastırmanın işlevsizliği ve öfkeyi kabul etmenin, dolayısıyla çözümlemenin önemine işaret edilmeye çalışılmıştır.

Subject Keywords

Öfke, Öfkenin gelişimi, Bozukluk olarak öfke, Terapistin öfkesi, Terapide öfke

URI

https://hdl.handle.net/11511/49549

Journal

Ayna Klinik Psikoloji Dergisi

DOI

https://doi.org/10.31682/ayna.470591

Collections

Department of Psychology, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Question concerning the universality of human rights: a comparative examination of the works of Donnelly, Nino, and Ferry and Renaut Demiray, Mehmet Ruhi; Deveci, Cem; Department of Political Science and Public Administration (2003) From the if century when the idea pfhurnan rights has been first articulated m the history of humankind to our age, the adherents of miş Idea have generally asserted that these rights have a universal, thus an ahistorical and trafiscultural, character in their scope of validity. However, even a superficial review of the recent human rights literature is sufficient to give one the insight mat the question of the ground of this universality is the most crucial issue in the current theoretical debates on human...
Okul Kurumunun Kültürel-Toplumsal Eşitsizlik ve İmtiyazların Yeniden Üretimindeki Rolüne İlişkin Bir Değerlendirme Göktürk Ağın, Duygun (2020-04-01) Bu çalışmada kültürel-toplumsal eşitsizlik ve imtiyazlar (ayrıcalık) bağlamında okul habitusunun (yatkınlıklar bütünü) eğitime etkisi ve eşitsizlik ve imtiyazların (ayrıcalıkların) yeniden üretilmesi konusu üç temel metin üzerinden ele alınmaktadır. Toplumsal köken ve sosyal çevrenin belirleyiciliğinde şekillenen kültürel ve toplumsal eşitsizlikler okul kurumu içerisinde çeşitli yapılar, pratikler (eylemler) ve yönelimler aracılığı ile devamlılık sağlamaktadır. Toplumsal gerçekliğin önemli bir parçası olara...
Muslim-Majority States in Human Rights Regimes: Prospects of Progress Kaldırım, Efdal Emine; Bahçecik, Şerif Onur; Department of Middle East Studies (2022-2) Popular perception disassociates human rights and Muslim-majority states resting on claims of incompatibility between Islam and human rights, relativist arguments put forward by leading Muslim-majority states and poor human rights records in these countries. However, human rights have progressed not in a linear manner but more in a discontinuous and fragmentary manner, and the status of advanced institutionalism is a 20th century development which did not leave Muslim-majority as outliers. They opted for jo...
Mükemmeliyetçiliği Şema Terapiyle Ele Almak: Bir Vaka Üzerinden Anlatım Köse-Karaca, Bahar; Gürsoy, Mustafa (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2019-10-1) Mükemmeliyetçilik, klinik anlamda kişinin işlevselliğinde önemli düzeyde sıkıntıya ve bozulmalara yol açan, aşırı yüksek standartlara sahip olma eğilimi olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada şikâyetlerinin odağı mükemmeliyetçilik olan ve özellikle iş ve çalışma alanlarında buna dair sıkıntı yaşayan bir vaka ele alınmıştır. Çalışmanın amacı şema terapi formülasyonu ve teknikleriyle mükemmeliyetçiliğin nasıl çalışılabileceğini örneklemektir. İstanbul Arel Üniversitesi Klinik Psikoloji Doktora Programı şema te...
Obsesyonel Yapıda Baba İşlevinin Lacanyen Açıdan İncelenmesi Yaka, Ali İhsan (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2021-6-28) Freud’un (2010/1925) Olumsuzlama (Negation) makalesinden yola çıkarak üç temel ruhsal yapıyı (psikotik, pervert/sapkın ve nevrotik) olumsuzlamanın üç biçimi olarak yorumlayan Lacan, bu ruhsal yapıları baba işlevi (paternal function) üzerinden açıklamıştır. Ruhsal yapının oluşumunun ödipal ilişkilere dayandığını ve ödipal ilişkilerin, öznenin baba işleviyle olan ilişkisinin bir temsili olduğunu ve böylece öznenin fallus olmaktan fallus sahibi olmaya geçiş dinamiğinin baba işlevi üzerinden gerçekleştiğini bel...

Citation Formats

İ. Dilekler, Z. Törenli, and K. Selvi, “Öfkeye farklı açılardan bakış: öfkenin mekanizması, farklı psikopatolojilerde öfke ve terapistin öfkesi,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 1, no. 3, pp. 44–59, 2014, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/49549.