Date

1997

Author

Koçyiğit, Ali
Bozkurt, Erdin

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

416
views

564
downloads

Cite This

Bu proje kapsamında, Kütahya-Tavşanlı çöküntüsünün doğu kesiminin neotektonik özellikleri ve depremselliği çalışılmıştır. Çalışma, 39° 22'-39° 33' kuzey enlemleri ve 39° 52'-30° 07' doğu boylamları ile sınırlanan yaklaşık 700 km2 lik bir alanda gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanındaki en yaşlı birimler Dodurga Metamoriîtleri ve Ovacık Yapısal Karmaşığı'dır. Ovacık Yapısal Karmaşığı, metamorfıtleri tektonik olarak üzerler ve başlıca geç Kretase yaşlı ofiyolitli melanj ile yeğince makaslanıp serpantinleşmiş peridotit dilimlerinden oluşur. Bu yaşlı temel kayaları, Miyosen yaşlı gölsel akarsu ortam ürünü volkanosedimanter bir istif ile açılı uyumsuz (nonconformable) olarak örtülür. Volkanosedimanter istif Çobanköy ve Şahmelek olmak üzere iki formasyona bölünmüştür. Çobanköy formasyonu, kömür düzeyleri içeren volkaniklastiklerden oluşur ve erken (?)-orta Miyosen yaşlıdır. Şahmelek formasyonu ise egemen olarak kalın katmanlı, gözenekli, yer yer silsice zengin gölsel kireçtaşlan ve ince şeyil-marl aradüzeylerinden oluşur. Şahmelek formasyonu orta-geç Miyosen yaşlı olup, Çobanköy formasyonu ile geçişli taban dokunak ilişkisi gösterir. Miyosen yaşlı karasal volkanosedimanter istif graben dolgusu değildir. Çünkü o, hem graben içinde hemde graben dışında yaygın olarak yüzeyler ayrıca, kıvrımlı ve faylıdır, başka bir deyişle, Miyosen yaşlı volkanosedimanter istif sıkışma türü bir tektonik rejimle deformasyon geçirmiş en genç Paleotektonik birimdir (paleotektonik dönemin en son evresi). Yaşlı temel kayaları ve onların kıvrımlı Miyosen örtüsü, kırmızı renkli akarsu kırıntılıları tarafından açılı uyumsuzlukla üzerlenir. Enne formasyonu olarak adlanan kırmızı kırıntılılar yelpaze çakıltaşlan ve ince taneli taşkınovası sedimanlanndan oluşur ve çok yaygın, iyi gelişmiş, sedimantasyonla yaşıt deformasyon yapıları içerir. Bunlar açılma damarları, eşlenik kesme damarları, doğrultu atımlı ve normal türde büyüme faylarıdır. Geç Pliyosen yaşlı Enne formasyonu, Kuvaterner yaşlı örtü sedimanları ile birlikte Kütahya grabeninin dolgusunu oluşturur. Pliyo-Kuvaterner yaşlı graben dolgusu, grabenin kenarları dışında hemen hemen yatay konumludur. İnceleme alanında beş tane verev atımlı normal fay takımı saptanmıştır. Bunlar KKB-, D-B, KB-, KD-, ve KKD-gidişli fay takımlarıdır. İlk dört fay takımı yaklaşık BKB-DGD doğrultusunda etkin omuş bir sıkışma everesi sonucu oluşmuş olup aynı yaş ve kökene sahiptir ve bu nedenle bir fay sistemi oluşturur. Egemen fay takımları BKB- ve D-B gidişli faylardır. BKB- ve D-B takımlar Kütahya grabeninin kenarlarını smrlar ve denetler. En egemen fay takımı ise yakşalık Ç km genişliğinde, 30 km uzunluğundaki Kütahya Fay Zonu olup, bu zon, birbirine koşut-yarı koşut uzanımlı birçok faydan oluşur. Kütahya grabeninin Pliyosen ve Kuvaterner'de oluşmuş iki ayrı yapısı vardır. Pliyosen'de oluşan Kütahya grabeni çok daha geniş (~10 km) olup, kuzyden Karaöz, güneyden ise Kütahya Fay Zonu ile sınırlanır. Pliyosen'de oluşan Kütahya grabeni, Pamukören fayının etkinlik kazanması ve Asarlık horstunun oluşumuyla erken Kuvaterner'de Kuvaterner yaşlı Kütahya ve Turgutlar alt grabenlerine bölünmüştür. Kütahya grabeninin kuzey ve güney kenarları boyunca, toplam düşey devinim miktarı sırasıyla 700 m ve 110 m'dir. Grabenin iki kenar fayı boyunca gerçekleşen devinim miktarı arasındaki bu büyük fark, grabenin bakışımsız olduğunu gösterir. Saha verileri, en azından Kütahya fay zonu ana fayının diri (aktif) olduğunu göstermesine karşın, 30 Nisan 1970 Kütahya depremi dışında, inceleme alnında ne tarihi ne de güncel sismik etkinlik kayıd edilmemiştir. Bu durum Kütahya grabeninin güney kenarının bir sismik boşluk olabileceğini göstermektedir. Batı Anadolu'daki -grabenlerin hemen hemen tümünde olduğu gibi, Kütahya grabeninde de Miyosen yaşlı kayaçlar graben dolgusu değildir ve kıvamlıdır. Kıvrımlı Miyosen kayaçlan, grabenin kenar fayları boyunca kesilip ötelenmiş ve Pliyo-Kuvaterner yaşlı graben dolgusu tarafından açılı uyumsuzlukla örtülmüştür. Bu iki veri, çalışma sahasında, genişleme türü Neotektonik dönemin geç erken Pliyosen'de başladığını gösterir.

Subject Keywords

Jeoloji

URI

https://app.trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TlRRNU1EQT0
https://hdl.handle.net/11511/50041

Collections

Department of Geological Engineering, Project and Design