DSİ yönetimindeki içme suyu kaynaklarının klorlu organik yan-ürünleri (THM-Trihalometanlar) oluşturma potansiyelinin belirlenmesi

Download
2005
Dilek, B. Filiz
Dünyada ve Türkiye'de pek çok içmesuyu arıtma tesisinde dezenfektan olarak kullanılan klor, baraj sularındaki doğal organik maddelerle (DOM) reaksiyona girerek "dezenfeksiyon yan ürünleri (DYÜ)" olarak tanımlanan ve kanserojen oldukları bilinen klorlu-organik bileşiklerin oluşumuna yol açmaktadır. Bu bileşiklerden üzerinde en çok durulanları trihalometanlar (THM'ler) ve haloasetikasitlerdir (HAA'lar). Su arıtma sürecinde başlayan THM oluşumu, suda serbest klor bakiyesi bırakılması nedeniyle dağıtım sisteminde de devam etmektedir. 1998 yılında USEPA tarafından yürürlüğe konulan talimatlarda toplam THM (TTHM) miktarı 80 $\mu$ g/L ve HAA miktarı 60 $\mu$ g/L olarak belirtilmiştir (Pontius, 1999). Söz konusu sınır değerin 2002 yılı itibarı ile yarıya indirileceği öngörülmüştür. Henüz bu düzenleme gerçekleştirilememiş olmakla beraber, dünyada gittikçe daha sıkı standartlara yer verilirken, ülkemiz içme suyu standartlarında bu yönde herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu projede 29 baraj gölü THMOP ve kalite parametreleri açısından, 17 içme suyu arıtma tesisinde oluşan THM açısından izlenmiş ve Türkiye genelinde mevcut durum ortaya konmaya çalışılmıştır. İzlenen 29 baraj gölü içerisinde Türkiye'nin doğusunda bulunan baraj göllerinin hem organik madde içeriği hem de THMOP'i türkiye'nin batısındaki baraj göllerine göre çok daha düşük olduğu tespit edilmiştir. İçme suyu arıtma tesislerinden alınan numunelerde de benzer sonuçlar elde edilmiştir. İzlenen 17 aritma tesisine ait yıllık ortalama TTHM değerleri USEPA tarafından belirlenen standart değerden düşük olduğu belirlenmiştir. Ancak, ileride düşürülmesi planlanan stardart değer olan 40 $\mu$ g/L'yi aşan tesisler bulunmakta olup bu tesisler için ilave önlemlerin alınması gerekli görülmüştür. THMOP tahmin etmek için önerilen EPA modelinin sözkonusu baraj gölleri için iyi sonuç' vermediği belirlenmiştir. Bunun üzerine, yeni model geliştirme çalışması gerçekleştirilmiş ve Türkiye'deki çalışılan barajlar için THMOP değerlerini tahmin etmede EPA modeline kıyasla daha doğru sonuçlar veren bir model geliştirilmiştir. Diğer taraftan, ölçülmesi kolay olan ve literatürde öncül parametreler olarak adlandırılan UVA254 ve UOK ile THMOP arasında oldukça yüksek korelasyon katsayıları elde edilmiştir. Bu sonuçlara göre THMOP'nin tahmin edilmesinde $UVA_{254}$ ve UOK'nın kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Suggestions

Kömür gazındaki kükürtlü hidrojen gazının yüksek sıcaklıklarda ve rejenere edilebilen sorbentle temizlenmesi
Atımtay, Aysel; Aksoy, Ayşegül(1994)
Bu çalışmada çinko ferrit Entegre Gazlaştırma Kombine Çevrim Sistemindeki akışkan-yataklı sıcak gaz desülfürizasyon ünitesinde kömür gazından kükürtlü hidrojenin uzaklaştırılması amacıyla kullanılmak üzere yapısal kararlılığının arttırılması için zeolit üzerine yüklenmiştir. Desteklenmiş çinko ferrit üzerinde sülfidasyon ve rejenerasyon reaksiyonlarının kinetik çalışması Termogravimetrik Analiz Cihazı'na (TGA) benzeyen bir sistem ile yürütülmüştür. Ayrıca, testler karşılaştırma yapmak amacıyla desteklenmiş ...
Demir-çelik ve çinko endüstrilerinden çıkan ve metal oksit içeren atıkların kükürtlü hidrojen gazının giderilmesinde kullanılması
Atımtay, Aysel(2002)
Ülkemizde bulunan entegre demir-çelik tesisleri yılda yaklaşık 4-5 milyon ton çelik üretmekte, bu üretimden yaklaşık 1.5-2 milyon ton cüruf hasıl olmaktadır. Bu cüruf FeO, MnO, CaO, vs. gibi metal oksitleri açısından zengin olmasına rağmen, cüruf için bugüne kadar yapı ve çimento sanayiinden başka yararlı bir kullanım alanı bulunamamıştır. Ayrıca çinko endüstrisi atıklarında da önemli miktarda ZnO ve FeO bulunmaktadır. Büyük bir olasılıkla bu atıklardan çeşitli endüstrilerden çıkan ve $H_2S$ içeren atık gaz...
Kağıt sanayii atık sularında "ALG" yardımıyla renk ve klorlu organik giderimi
Dilek, B. Filiz(2001)
Kağıt sanayiinden ortaya çıkan renkli atıksular alıcı ortamlara verildiğinde renk değişikliğine ve ışık geçirimziliğine neden olarak çeşitli estetik ve biyolojik problemlere sebep olmaktadır. Bu atıksulardan renk giderimi, biyolojik ve fizyokimyasal pekçok farklı yöntem denenerek araştırılmaktadır. Bu yöntemlerden, alg yardımıyla renk arıtımına yönelik literatür bulgularının farklılık göstermesi, klorlu organik giderimine yönelik ise hemen hiçbir çalışmanın olmaması bu konuda daha detaylı çalışma yapılmasın...
KATI ATIK DÜZENLİ DEPOLAMA SAHALARINDAN FARKLI ATIK KOMPOZİSYONLARINA GÖRE GAZ SALINIMLARININ TAHMİNİ
Dursun Balcı, Derya; Karayilan, Sevde; Aksoy, Ayşegül(2017-12-31)
Deponi sahalarından enerji elde edilmesine yönelik entegre katı atık yönetim sistemlerinde, deponinin işletme şartları ve atık karakteri, elde edilecek gazın kalitesini ve miktarını önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Bu nedenle, deponi sahalarının nasıl işletileceği ve hangi atıkların hangi şekilde depolanması gerektiği bir mühendislik problemi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu problemin çözümünde ise modelleme yaklaşımı farklı senaryoların incelenmesi açısından önemlidir. Bu bağlamda, önerilen projenin amacı, ...
HES’ler (HidroElektrik Santralleri) ve Deniz Ekosistemlerine Olası Etkileri
Yücel, Nebil; Uysal, Zahit; Örek, Ak Yeşim; Örek, Hasan; Çevik, Cem; Tuğrul, Süleyman; Koçak, Mustafa(2019)
Göksu nehri tatlı su girdileri özellikle kıs (Subat) ve ilkbahar (Nisan) aylarında deniz yüzeyi veyüzeye yakın alt tabakaların sıcaklık, tuzluluk ve yogunluk dagılımlarında belirgindegisikliklere sebep olmus ve bölgede hakim Küçük Asya Akıntısı etkisi ile batı yönlü yayılımgöstermistir. Yaz ve sonbahar dönemlerinde nehir debisinin düsük olması nedeni ile etki alanısınırlı kalmıstır. Tatlı su etki alanında açıklara oranla besin tuzu yükleri daha yüksek çıkmıstır.Deniz çalısma alanı yüzey sularında besin tuzl...
Citation Formats
B. F. Dilek, “DSİ yönetimindeki içme suyu kaynaklarının klorlu organik yan-ürünleri (THM-Trihalometanlar) oluşturma potansiyelinin belirlenmesi,” 2005. Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://app.trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TlRrek9Uaz0.