Türkiye'de Bölgeler Arası Sektörel İstihdam Farklarının Mekânsal Analizi

2015-12-31
Öcal, Nadir
Akçagün, Pelin
Bu projenin amacı Türkiye’de sektörel istihdam oranlarının bölgesel yakınsamasını analiz etmektir. Bu çerçevede, sektörel bölgesel istihdamın mekânsal analizi yapılacak ve üç ana sektörün (imalat, tarım ve hizmet) istihdam oranları arasındaki beta yakınsaması incelenecektir. Sektörel istihdamın yakınsamaya konu edilmesinin temelinde emek ve sermaye hareketliliği iktisadi varsayımı yatmaktadır. Buna göre, faktör hareketliliğinin yüksek olması durumunda sermaye ve emeğin mekânsal bir denge kurulana kadar hareket etmesi beklenir; böylece ücret ve karların aynı düzeye yakınsayacağı öngörülür. Zira bir sektörde getiri yüksekse ücretler de görece yüksek olacak ve düşük ücretli sektörlerden yüksek ücretli sektörlere geçiş yaşanacaktır. Bunun sağlanmadığı, ücret dengesizliğinin olduğu durum ise bölgeler arasında emek üretkenliği farkı olduğu anlamına gelmektedir. Bu nedenle, sektörel istihdamın yakınsama analizi Türkiye ekonomisi için önemli ve güncel bir konuya ışık tutacaktır.Literatürde bölgeler arası istihdam dinamiklerini analiz etmeye yönelik çalışmalar genelde istihdam büyüme modellerine dayandırılmış, ancak konunun mekânsal boyutu çoğunlukla ihmal edilmiştir. Diğer yandan, istihdamın bölgesel analizinde mekânsal etkilerin olacağı düşünülebilir. Bunun için birkaç sebep sıralamak mümkündür. İlk olarak, bölgelerin aynı pazara erişebilmelerinden dolayı iktisadi faaliyetlerinin birbirine bağımlı olması beklenmektedir. Bölgelerin benzer sanayi yapısına ve üretim teknolojilerine sahip olabilecekleri de unutulmamalıdır. Bu durum nihayetinde bir bölge ya da ildeki istihdam düzeyinin diğerinde süregiden istihdam düzeyine bağlı olmasına neden olabilecektir. Diğer bir sebep ise bir bölgeyi etkileyecek olası bir şokun benzer malı üreten diğer bölgeleri de ortak bir pazara üretim yapmaları nedeni ile etkilemesi ihtimalidir. Sonuç olarak bölgeler arası istihdam dinamiklerini analiz ederken mekânsal korelasyon olasılığını göz ardı etmek analiz sonuçlarının güvenilirliği açısından şüphe uyandırabilir.Bu projede, ekonometrik yöntem olarak mekânsal görünürde ilişkisiz regresyon (SUR) modelinin kullanılması planlanmaktadır. SUR modeli, tahmin edilen denklemlerin hata terimleri arasında korelasyon olmasından kaynaklanan bir heterojenliğin olduğu durumlarda kullanılmaktadır. Mekânsal SUR modelinde, farklı denklemlerin hata terimleri arasındaki eşzamanlı korelasyonun yanı sıra mekânsal ağırlık matrisi tarafından tanıtılan denklem-içi uzamsal bir korelasyon da bulunmaktadır. Dolayısıyla, bu model ile zaman etkisi, mekân etkisi ve olası heterojenliği aynı anda inceleyebildiğimiz bir çerçeve sunmak mümkündür. Bu sebeplerden ve literatürde bu kapsamda ilk kez uygulanacak olmasından dolayı sektörel bir mekânsal SUR modeli bölgesel istihdam dinamiklerini açıklamada önemli bir katkı olacaktır. Projede, üç sektör için sektörler-arası istihdam etkileşimlerini dikkate alan üç denklemli bir mekânsal SUR sistemi oluşturulacaktır. İktisadi yazında oldukça yeni ve uygulaması çok sınırlı olan bu alanda teorik yapı halen gelişmektedir. Dolayısıyla proje sonuçları tamamlandıktan sonra uzun vadede de güncelliğini koruyacaktır.

Suggestions

Türkiye'nin Dış Ticarette Katma Değerinin Karbon Dioksit İçeriği
Tunç, Gül İpek; Akbostancı Özkazanç, Elif; Aşık, Serap(2018-12-31)
Bu çalışmanın amacı" Dış Ticrette Katma Değer" kavramını kullanarak Türkiye ekonomisinin dış ticaretinin karbon dioksit salımını hesaplanmaktır. Bu projede Türkiye'nin en büyük dış ticaret ortağı olan AB ile ticaret ilişkilerini ve karbon dioksit salımını modellemek amacıyla bir girdi-çıktı (input-output) modeli geliştirilecektir.
Türkiye Bankacılık Sektöründe Çekirdek Olmayan Yükümlülüklerin Belirleyicileri
Akbostancı Özkazanç, Elif(2018-12-31)
2008 küresel finansal kriz sonrası, finansal kırılganlıkların teşhis edilmesindeki önemli rolünden dolayı banka yükümlülüklerinin bileşenleri daha fazla dikkat çekmeye başladı. Literatüre göre çekirdek olmayan yükümlülükler finansal krizin güzel bir göstergesi olabilir. Ayrıca bu yükümlülükler, verilerine daha sık ulaşılabilir olmasından kaynaklı gerçek zaman gözlemi sağlayabilmekte oluşu da iyi bir gösterge olmaya uygundur. Çekirdek olmayan yükümlülükler üzerine birçok çalışma olsa da, ülkelere özel çalışm...
Türkiye İlaç Sektöründe İlaç Geri Ödeme Politikalarını Belirleyen Etmenlerin 2003-2013 Dönemi için Nicel Analizi
Pamukcu, Mehmet Teoman; Erdil, Erkan(2016-12-31)
İlaç sektörü, yüksek teknolojili bir sektör olup, inovasyon faaliyetlerinin en yoğun olduğu sektörlerden biridir. Hindistan, Brezilya gibi gelişmekte olan ülkelerin ilaç sektörü araştırma-geliştirme faaliyetlerine odaklı gelişip büyürken, Türkiye’de daha çok ithalata dayalı ve patent korumasının bittiği farmasötik etkin maddelerin benzer formülasyonuna -jenerik ilaçlar- odaklanmış üretim ve geliştirme faaliyetlerinin baskın olduğu gözlenmektedir. Artan ilaç harcamalarının kamu bütçesine yükü ve yeni ilaç mo...
Avrupa Birliği'nde sektörel istihdamın bölgesel yakınsaması: Mekansal veri analizi
Öcal, Nadir; Akçagün, Pelin(2015-12-31)
Bu projenin amacı, Avrupa Birliği ülkelerinde sektörel istihdamın yakınsama dinamiklerini mekânsal ilişkileri ve sektörel etkileşimleri de dikkate alarak analiz etmektir. Avrupa Birliği’nin kuruluş amacında ortaya konan “ülke düzeyinde yakınlaşma ve istihdamda birlik oluşturma” tezinin veriler ışığında test edilmesi sağlanacak; sanayi, tarım ve hizmet sektörlerinde ülkeler arası istihdam oranlarındaki farklılıklarının gerçekte azalıp azalmadığı ortaya konabilecektir. Bu çalışma, refah göstergesi olarak ele ...
Türkiye’de Dini Temelli Yardım Kuruluşlarının Toplumsal Cinsiyet Varsayımları
Beşpınar Akgüner, Fatma Umut(2014-12-31)
Bu proje Dini Temelli Yardım Kuruluşlarının kadınlara yönelik yürüttüğü yardımların toplumsal cinsiyet perspektifiyle incelenmesidir. Bu amacı gerçekleştirmek için , öncelikle, neo-liberal dönemde Dini Temelli Yardım Kuruluşlarına yüklenen rol tahlil edilecektir. Sonrasında, Türkiye’de Dini Temelli Yardım Kuruluşlarının yükseliş nedenlerine değinilecektir. Ardından, Türkiye’de Dini Temelli Yardım Kuruluşlarının kadın yoksulluğunu ele alış biçimi, buna yüklediği anlam ve bu yardım biçiminin Türkiye’deki ka...
Citation Formats
N. Öcal and P. Akçagün, “Türkiye’de Bölgeler Arası Sektörel İstihdam Farklarının Mekânsal Analizi,” 2015. Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/59530.