Atmosferik basınç hareketlerine bağlı oluşan uzun Periyotlu dalgaların davranışları ve kıyılarda yükselmeler

Date

2016-05-28

Author

Metin, Ayse Duha
Pelinovsky, Efim
Yalçıner, Ahmet Cevdet
Tarakcioglu, Gulizar Ozyurt
Zaytsev, Andrey

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

98
views

0
downloads

Kıyılarda zaman zaman gözlenen deniz çekilmeleri ya da olağan dışı dalgaların oluşma nedeni atmosferik basıncın alansal ve zamansal değişimleri ile ilgilidir. Deniz alanının bir kısmında düşük atmosferik basıncın su seviyesinde yükselmeye neden olması, birbaşka alanda ise yüksek atmosferik basıncın su seviyesinde alçalmaya neden olması, bütün su yüzeyinde alansal deformasyona sebep olur. Bu deformasyon dalga olarak hareket eder, bazen kıyılarda büyür ve rüzgarsız ortamlarda daha belirgin olarak gözlenebilir. Su yüzeyindeki deformasyon, atmosferik basıncın normal basınçtan farkı (훥P) ile basınçla değişen su düzeyinin durgun su düzeyinden farkı (훥η) asasındaki 훥η=0.99훥P ilişkisi ile hesaplanabilir. Bu bağıntı ile atmosferik basınçta 1 hPa alçalmanın, ortalama su seviyesinde 1 cm yükselmeye neden olduğu ifade edilir. Atmosferik basıncın mekansal ve zamansal değişiminden dolayı, küçük genlikli uzun peryotlu dalgalar tüm deniz alanı boyunca ilerlerler. Bu tip dalgalar uzun mesafelerde ilerlerken, kapalı basenlerde, kıyıya yakın yerlerdeki ya da açık denizlerdeki morfolojide rezonans etkisiyle büyüyebilirler. Bu sebeple, kıyı alanlarında beklenmeyen davranışlar gösterebilirler. Atmosferik basınç farklılığından dolayı oluşan uzun periyotlu dalgaların, kıyıya doğru ilerlerken büyümesinin araştırılması bu çalışmanın başlıca odaklarından biridir. Diğer yandan atmosferik basıncın zamansal değişimi başka deyişle basıncın hareketi ile denizde oluşturduğu dalganın hareketi arasındaki ilişki de bu çalışmada incelenmiştir.Farklı düzgün şekilli batimetrilerde, farklı derinlikteki test çalışmaları yürütülerek, doğrusal olmayan sığ su denklemleriyle sayısal çözümleme yapılmıştır. Bu test çalışmalarında mekansal ve zamansal basınç dağılımları ile tetiklenen dalgaların, dikdörtgen kesitli düz tabanlı, üçgen kesitli ve parabolik kesitli basenlerdeki ilerleyişleri incelenmiştir. İlk olarak düz tabanlı dikdörtgen kesitli basende farklı basınç hızları (dalgadan yavaş basınç hızı, dalgaya eşit basınç hızı ve dalgadan hızlı basınç hızı) kullanılarak benzetimler yapılmış, dalga özellikleri hesaplanarak kuramsal çözümlerle karşılaştırılmıştır.Düzgün şekilli basenlerde yapılan diğer benzetimlerde ise basıncın karadan denize ya da denizden karaya doğru hareketleri de ayrı ayrı incelenmiştir. Her benzetimde belirlenen sayısal ölçüm noktalarında, su yüzeyindeki dalgalanmaların zaman geçmişleri hesaplanmıştır. Böylece farklı deniz tabanı topoğrafyalarının, uzun periyotlu dalgaların büyümesi üzerindeki etkileri de araştırılmıştır.Ülkemizde zaman zaman bazı kıyı bölgelerinde bölgelerde gözlenen su düzeyi değişiklikleri ya da denizin çekilmesi gibi olayların nedenlerinin araştırılması için kullanılabilecek olan bu yaklaşım ilk olarak, 27 Haziran 2014 tarihinde Odessa’da oluşan olağan dışı dalgaların atmosferik basınç değişimleri kullanılarak modellenmesi ve nedenlerinin yorumlanması için kullanılmıştır ve sonuçlar tartışılarak sunulmuştur.

Subject Keywords

Meteotsunami, Atmosferik basınç hareketleri, Uzun periyotlu dalgalar, Modelleme, Basen

URI

https://hdl.handle.net/11511/76059

Conference Name

Deniz Bilimleri Konferansı, (31 Mayıs-3 Haziran 2016)

Collections

Department of Civil Engineering, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Numerical Modeling of Long Waves from Atypical Sources: Atmospheric Disturbances and Volcanic Origin Doğan Bingöl, Gözde Güney; Yalçıner, Ahmet Cevdet; Department of Civil Engineering (2022-6-30) Earthquakes are the main cause mechanisms of tsunamis and large tsunamigenic earthquakes, especially in the subduction zones, occur on relatively much shorter timescales, but destructive tsunamis are also produced by volcanic eruptions, which have been threatening the coastal communities throughout history. Furthermore, while earthquake-generated tsunamis have been studied immensely, there is less focus on research related to tsunamis induced by atmospheric disturbances (meteotsunamis). Consequently, this s...
Principal component and time series analysis of air-sea interactions in the "seas of the old world" Gündüz, Murat; Özsoy, Emin; Graduate School of Marine Sciences (2002) Climate data on surface atmospheric variables, sea surface temperature and computed air-sea fluxes are analysed to describe comparative surface climatolo gies of the 'Seas of the Old World' (Black, Caspian and Mediterranean Seas) and to investigate their interannual and interdecadal variability. Based on these analyses, differences and similarities between climates of these basins and their relationships to other global systems are identified. Empirical Orthogonal Function (EOF) Analysis is used to study sp...
CO2 hydrogenation to methanol over supported copper and gallium based catalysts at the atmospheric pressure Osmanağa, Sezer; İpek Torun, Bahar; Önal, Işık; Department of Chemical Engineering (2022-8) The continuous increase of the CO2 concentration in the atmosphere has been negatively impacting the environment, due to its contribution in the global warming. Hence, it is necessary for the current CO2 valorization techniques to advance in order to make use of CO2. A possible technique is the CO2 hydrogenation to methanol and DME. The process of CO2 hydrogenation to methanol has been taking place in industry for about a century. However, due to the thermodynamic limitation imposed by the reaction stoichio...
Spatial Modelling of Urban Mobility Induced Air Pollution: A Case Study of Istanbul Şenay Boyacı, Revnak; Şenyel Kürkçüoğlu, Müzeyyen Anıl; Department of City and Regional Planning (2022-11-22) Air pollution can be defined as the increase of pollutants in the atmosphere to the levels that are harmful to humans, other living organisms and the environment which occurs during production and consumption activities. The problem of air pollution is increasing all over the world as a result of various factors such as drought, topographic conditions, inversion and climatic characteristics, as well as reasons such as population growth in cities, increasing urbanization and industrialization. Similar to the...
Risk assessment approach on underground coal mine safety analysis Sarı, Mehmet; Karpuz, Celal; Selçuk, A. Sevtap; Department of Mining Engineering (2002) Although modern underground mining methods are introduced, every year mine accidents in Turkey cause a vast amount of economical losses as well as the lives. Risks due to accidents have to be identified, evaluated and controlled or eliminated by proper techniques. In this study, a risk assessment approach will be taken into consideration based on the evaluation of the risk profiles of two underground coal mines in Turkey. Historical data of last seven years in GLI- Tuncbilek mine and ELI-Eynez mine constitu...

Citation Formats

A. D. Metin, E. Pelinovsky, A. C. Yalçıner, G. O. Tarakcioglu, and A. Zaytsev, “Atmosferik basınç hareketlerine bağlı oluşan uzun Periyotlu dalgaların davranışları ve kıyılarda yükselmeler,” presented at the Deniz Bilimleri Konferansı, (31 Mayıs-3 Haziran 2016) , ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara, Türkiye, 2016, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/76059.