Az görenler için göz hareketleri takibi teknolojisi kullanılarak oyunlaştırılmış göz egzersiz eğitimi sistemi geliştirilmesi ve kullanılabilirliği

2014-09-20
Dönmez, Mehmet
Çağıltay, Kürşat
Gelişen teknoloji ile birlikte bilgisayarlar günlük hayatımızda önemli bir yere sahiptir. Bilgisayarlar günlük kullanımın dışında eğitim amacıyla da kullanılabilmektedir. Özellikle okul çağındaki çocukların eğitiminde bilgisayarlar ve bilgisayar tabanlı sistemler etkili bir şekilde kullanılabilmektedir. Aynı zamanda bu sistemler özel eğitimde, çocukların gelişimine katkı sağlayacak şekilde de kullanılabilmektedir. Az görenlerin (~%5) görme yeteneklerini arttırmaya yönelik eğitimlerde klasik yöntemler yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, bilişim teknolojilerinin kullanımı çok sınırlıdır. Bu araştırmada, az görenler için, bir bilgisayar ve bilgisayar ekranı üzerine sabitlenen bir mobil göz hareketleri takip cihazı kullanılarak çalışan bir eğitim uygulaması geliştirilip, bu uygulamanın kullanılabilirliği test edilmiştir. Uygulamanın geliştirilmesi ve kullanılabilirliğinin test edilmesi sürecinde bir özel rehabilitasyon merkezi ile birlikte çalışılmıştır. Bu merkezde bulunan uzmanlar ve öğrenciler çalışmaya katılmıştır. Uygulama temelde göz hareketleri takip cihazı aracılığı ile uygulamayı kullanan kişinin ekranda baktığı noktanın koordinatını alarak, fare imlecini ilgili noktaya hareket ettirmektedir. Oyunlaştırılmış bu uygulama ekranında kullanıcının belirli bir süre fare imlecini odakladığı takdirde balon patlatma efekti vererek yer değiştiren bir daire bulunmaktadır. Ayrıca, uygulamada göz takibi başlatılmadan önce, kullanıcının odaklanması gereken süre, uygulamanın arka plan rengi, dairenin rengi, dairenin büyüklüğü ve dairenin takip edeceği yörünge ayarlanabilmektedir. Yukarıda belirtilen özelliklerin ayarlanabilir olması araştırma sürecinde uzmanlar ile birlikte belirlenmiştir. Araştırma sürecinde, rehabilitasyon merkezinde eğitim gören farklı görme engeli bulunan çocuklar ile çalışılmıştır ve uygulamanın kullanılabilirliği test edilmiştir. Bu süreçte, her katılımcının göz hareketleri uygulamayı kullandığı sürece kaydedilmiştir. Aynı zamanda, uygulama sırasında kullanılan bilgisayarın kamerası ve mikrofonu aracılığı ile kullanıcının görüntü ve ses kaydı da alınmıştır. Araştırma bulguları, göz hareketleri takip tabanlı göz egzersizi sisteminin az gören kişiler için oldukça etkin kullanılabileceğini göstermiştir. Özellikle az gören kişilere objektif bir görme alan testi yapılabilmesi için uygun bir sistem olduğu araştırma sonucunda ortaya çıkmıştır. Oyunlaştırılmış bir uygulama olduğu için kullanıcıların rutin uygulamalarda karşılaştığı motivasyon kaybı konusunda da iyileşmeler gözlenmiştir. Kullanıcılar bu uygulamayı daha uzun süreler kullanıp daha fazla eğitim almışlardır. Ayrıca, sistem az gören kişilerin göz egzersizi yapabilmeleri için de uygun bir sistemdir. Araştırma sürecinde sistemle ilgili bazı kısıtlılıklar da tespit edilmiştir. Sistemin bir parçası olan göz hareketleri takip cihazı, göz bebeklerine gönderilen kızıl ötesi bir ışınla kullanıcının baktığı noktanın koordinatlarını verebildiği için göz bebeklerinde kayma olan veya göz bebekleri titreyen kişiler için sistemin kullanımı bu noktada mümkün değildir.
8th International Computer and Instructional Technologies Symposium (2014)

Suggestions

Göz Hareketleri Takibi Teknolojisi Kullanılarak Oyunlaştırılmış Göz Egzersiz Eğitimi Sistemi Geliştirilmesi ve Kullanılabilirliği
Dönmez, Mehmet; Çağıltay, Kürşat (2016-10-08)
Günümüzde gelişen teknoloji ile bilgisayarlar hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bilgisayarlar, günlük kullanımlarının yanı sıra eğitim amacıyla da kullanılabilmektedir. Özellikle okul çağındaki çocukların eğitiminde bilgisayarlar ve bilgisayar tabanlı sistemler etkili bir şekilde kullanılabilmektedir. Aynı zamanda bu sistemler özel egzersizlere ihtiyaç duyan çocukların gelişimine katkı sağlayacak şekilde de kullanılabilmektedir. Göz tembelliği gibi göz rahatsızl...
Göz Hareketleri ile Bilgisayar Kullanma Sistemi
Dönmez, Mehmet; Çağıltay, Kürşat (2016-05-18)
Günümüzde bilgisayar kullanımı yaygın olarak klavye, fare ve dokunmatik yüzey gibi bilgisayar giriş aygıtları aracılığı ile gerçekleştirilmektedir. Bu kullanım, fiziksel temas kullanılarak, farenin hareket ettirilmesi suretiyle bilgisayar ekranındaki fare imlecinin hareket ettirilmesi ve istenildiğinde tıklama işleminin fare aracılığı ile yapılmasını kapsamaktadır. Ayrıca, bilgisayarda yazı yazma işlemi klavye tuşlarına basılması suretiyle veya sanal klavye kullanılarak dokunmatik yüzey ile temas sağlanması...
Engelleri Aşmak için Göz Hareketleri Takibi Teknolojisi
Çağıltay, Kürşat (null; 2017-05-11)
Göz hareketleri takibi teknolojisi günden güne erişilebilirliği ve maliyeti daha makul seviyelere gelen bir teknolojidir. İlk kullanılmaya başladığı zamanlarda maliyeti yüksek olduğundan dolayı sınırlı bir kullanıma sahip olmasına rağmen günümüzde çok düşük maliyetlerde elde edilip kolayca kullanılabilecek bir teknolojidir. Bu teknolojinin önemli bir uygulama alanı da engelli bireylerin yaşam kalitelerini yükseltmektir. Özel gereksinime ihtiyaç duyan kişilere doğru yaklaşımlar ile hem hayatlarını destekleye...
An investigation of Turkish static spatial semantics in terms of lexical variety: an eye tracking study
Ertekin, Şeyma Nur; Acartürk, Cengiz; Department of Cognitive Sciences (2021-8)
The semantics of spatial terms has been attracting the attention of researchers for the past several decades. As an understudied language, Turkish presents an appropriate test bed for studying the generalizability of semantic characterization of spatial terms across languages. Turkish also exhibits unique characteristics, such as the use of locative case markers and being an agglutinative language. The present study reports an eye-tracking investigation of comprehension of spatial terms in Turkish by employ...
Design And Synthesis Of Triazene And Indole-Substituted Push–Pull Chromophores Via Click-Type Transformations: Effects Of Donor Groups On The Optoelectronic Properties
ERDEN, KÜBRA; Dengiz, Çağatay; Department of Chemistry (2021-7)
Conjugated materials play an indispensable role in daily life due to their extraordinary properties and applications. Of particular interest are the donor–acceptor-type push–pull chromophores since they have already been utilized in many advanced applications such as organic light emitting diodes (OLEDs), organic field effect transistors (OFETs), dye-synthesized solar cells (DSSCs), and non-linear optical (NLO) devices. The thermal [2+2] cycloaddition reactions are chemical transformations that we will stud...
Citation Formats
M. Dönmez and K. Çağıltay, “Az görenler için göz hareketleri takibi teknolojisi kullanılarak oyunlaştırılmış göz egzersiz eğitimi sistemi geliştirilmesi ve kullanılabilirliği,” presented at the 8th International Computer and Instructional Technologies Symposium (2014), Edirne, Türkiye, 2014, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/84041.