Date

2016-06-15

Author

Gezgin, Deniz Mertkan
Çakır, Özlem
Yıldırım, İbrahim Soner

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

781
views

0
downloads

Cite This

Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gittikçe hızlandığı ve teknolojinin aynı hızla günlük yaşamımıza girdiği düşünüldüğünde bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaşamımızdaki vazgeçilmez yeri hale gelmiştir. Özellikle mobil teknolojileri gelişmesiyle beraber cep telefonları ve akıllı telefonların kullanımı hızlı bir şekilde artmaktadır. Bunun sebebi olarak mobil internet servislerinin ve kablosuz erişim ağlarının gelişmesi, akıllı telefonların kapasitesinin artması ve mobil cihaz fiyatlarının düşmesi gösterilmektedir. Cep telefonları ve akıllı telefonların kullanımı aynı zamanda internet kullanımı hayatımızı her alanda kolaylaştırırken, bazı olumsuz etkileri de beraberinde getirmektedir. İnternet, amacı dışında kontrolsüz ve bilinçsiz kullanıldığında kaygı ve korkuya neden olmakla birlikte kişisel gelişimi olumsuz şekilde etkileyebilmektedir (Berson ve Berson, 2003; Colwell ve Kato, 2003; Kerberg, 2005; Kubey, Lavin ve Barrows, 2001). Ayrıca internetin amacı dışında aşırı derecede kullanımı kullanıcının biyolojik, fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişimini olumsuz olarak etkileyebilmektedir (Caplan, 2002). İnternetin gelişmesiyle birlikte ifade edildiği gibi mobil cihazların kullanımı artmıştır ve bunun sonucu olarak son günlerde 21.yüzyılın fobisi diye nitelendirilen yeni bir olgu olarak "Nomofobi" ortaya çıkmıştır. Nomofobinin tanımına bakıldığında, bir bireyin cep telefonuyla, iletişimin her türlüsüne-kitle, aile, haber ve medya- geçemediğinde yaşadığı korku olarak tanımlanmaktadır. Nomofobi, kısaca cep telefonundan mahrum kalma korkusu, akıllı telefonlarının kullanımının yaygınlığının artması ile paralel olarak artış göstermiştir. Bir araştırma şirketinin İngiltere'de şubat ayında cep telefonu kullanıcılarının katılımıyla yapılan araştırmasında, soruları yanıtlayan cep telefonu ve akıllı telefon kullanıcılarının %66'sı cep telefonlarını kaybetme fikrinin kendilerinde kaygı oluşturduğu ve bu anlamda korku hissettiklerini ifade etmişlerdir. Aynı raporun bir başka sonucuna göre bu oranın 18-24 yaşlarındaki gençlerde %76 oranında görüldüğü rapor edilmiştir (SecurEnvoy,2012) Özellikle genç nüfusun mobil cihazları kullanma oranın fazla olduğu göz önünde bulundurulduğunda, genç neslin yeni bir tehlike ile karşı karşıya olduğu söylenebilir. Fakat alanyazında bu olgu ile ilgili çalışmaların yeterli olmadığı görülmektedir. Bu yüzden genç nesil üzerinde özellikle lise ve üniversitede öğrenim gören öğrenciler arasında nomofobi yaygınlığını incelemenin gerekli olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin nomofobi yaygınlık düzeylerini incelenmektedir. Çalışmada cinsiyet, öğrenim görülen lise türü, anne ve baba eğitim durumu, aile ekonomik durumu, akıllı telefona sahip olma durumu, mobil internet kullanma durumu ve mobil interneti kullanma amaçlarına göre nomofobi yaygınlığı üzerine inceleme yapılacaktır. Son olarak ise öğrencilerinin nomofobi düzeyleri üzerinde internet bağımlılığının etkisi de araştırılacaktır. Araştırma, ilişkisel tarama modelindedir. İlişkisel tarama modelleri, iki veya daha çok sayıdaki değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modelleridir (Karasar, 2002:81). Çalışmanın araştırma grubunu, Türkiye’de farklı illerde öğrenim gören ve farklı sosyo-ekonomik çevrelerde yaşayan lise öğrencileri oluşturmaktadır.(Ankara, Edirne, Afyon) Çalışmada veri toplama aracı olarak Yıldırım ve Correia (2015) tarafından geliştirilmiş olan Nomofobia Ölçeği (NMP-Q) kullanılmıştır. Ölçek 5’li likert tipine göre maddelenmiş olup, toplam 20 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin güvenirlik katsayısı (Cronbach’s alpha) .95 olarak verilmiştir. Bilindiği gibi bu değerin .80’nin üzerinde olması ölçeğe güvenirliğin yüksek olduğunu göstermektedir.(Field, 2005) Ayrıca ölçeğin 4 alt boyutu bulunmaktadır. Bunlar “iletişime geçememe” 4 madde, “bağlantının sağlanamaması” 5 madde, “bilgiye erişilememe” 6 madde, “Rahat hissedememe” 5 madde olarak belirlenmiştir. Bu alt boyutların güvenirlik katsayıları sırasıyla .94, .87, .83, and .81 olarak verilmiştir. İnternet bağımlılığını ölçmek için Ayas, Çakır ve Horzum’un (2011) geliştirdiği Ergenler için Bilgisayar Bağımlılığı Ölçeğinin internet bağımlılığı alt ölçeği kullanılmıştır.İnternet bağımlılığı alt ölçeği 5’li Likert türü derecelemeye sahiptir. Bu derecelemede “Her zaman (5), Çoğu Zaman (4), Sıklıkla (3), Ara Sıra (2) ve Nadiren (1)” şeklinde oluşturulmuştur. İnternet bağımlılığı alt ölçeğinde 28 madde bulunmaktadır. Maddelerin internet bağımlılığı faktöründeki yük değerleri .512 ile .795 arasında değişmektedir. Toplam 28 madde ölçeğin toplam varyansının % 29.49’unu açıklamaktadır. Farklı illerdeki liselerde öğrenim gören öğrencilerin nomofobi yaygınlığı düzeyinin ölçek puanlarının, ölçekten alınabilecek ortalama puanın üzerinde çıkacağı düşünülmektedir.Alanyazında nomofobi düzeyinin yaş düzeyine göre değişiklikler gösterdiği görülmektedir. Nomofobi ölçeğinin alt boyutlarına göre analiz sonuçlarında da yine yüksek nomofobi düzeyi beklenmektedir. Alanyazındaki çalışmalara paralel olarak akıllı telefon kullanım ve internet kullanım sürelerinin, öğrencilerin nomofobi yaygınlığı düzeyleri üzerinde etkisi olduğu beklenen sonuçlar arasındadır. Ayrıca cinsiyet, lise seviyesi(yaş), öğrenim görülen lise türü, anne ve baba eğitim düzeyi, ailenin ekonomik düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar beklenmektedir. Çalışmada ayrıca lise öğrencilerinin ağırlıklı olarak mobil interneti sosyal ağlar, mobil oyun ve iletişim gibi alanlarda kullandıkları yönünde sonuç beklenmektedir

Subject Keywords

Nomofobi, İnternet bağımlılığı, Akıllı telefon, Mobil uygulamalar

URI

https://hdl.handle.net/11511/87819
https://ejercongress.org/pdf/bildiriozetleri2016ejer.pdf

Collections

Department of Computer Education and Instructional Technology, Conference / Seminar