Jeotermal sahalarda fraktal analiz yöntemiyle çatlak karakterizasyonu

2015-05-27
Gürel, Emrah
Akın, Serhat
Jeotermal sahalarda jeotermal potansiyel hesaplanırken rezervuar hacmi en önemli parametrelerden biridir. Doğru bir rezervuar hacmi için gözeneklilik değeri ve dağılımının bilinmesi gerekir. Batı Anadolu’da bulunan jeotermal rezervuarlar çatlaklı sistemlerden oluşmaktadır. Bu tip sistemlerde depolama ve akış doğal çatlak ağı içinde olmaktadır. Çatlak ağının heterojen ve süreklilik göstermeyen yapısı nedeniyle kapsamlı biçimde karakterizasyonlarına gerek vardır. Türkiye’de çoğu zaman yüksek sıcaklık ve maliyet nedeniyle gözeneklilik logları ve diğer karaketerizasyon araçları kullanılmamaktadır. Karotlar ile alınabilecek olan önemli veriler hem jeotermal kuyulardan karot alma güçlükleri hem de karot verilerinin rezervuar çatlak yapısını anlamada dar bir zonu yansıtması nedeniyle sınırlıdır. Bu nedenle tek bir kuyudan elde edilen akış verisiyle rezervuar hacmi ve jeotermal potansiyeli hesaplanmakta ve sonuçlar genellenerek sunulmaktadır. Çoğu zaman tek kuyudan elde edilen bilgiler ışığında elde edilen jeotermal potansiyel ya çok düşük ya da çok yüksek olabilmektedir. Tüm bunlarla birlikte sonuçlardaki belirsizlik de bilinmediği için jeotermal potansiyel hesapları hatalı olmaktadır. Bu çalışmada yüzeyde mostra vermiş rezervuar kayaçlarından elde edilen görüntüler görüntü işleme yöntemleri ve fraktal yöntemler kullanılarak gözeneklilik değerlerine ulaşılmıştır. Bölgede yapılan çok kuyulu girişim testinin sonucunda elde edilen gözeneklilik – sıkıştırılabilirlik çarpanlarının elde edilen sonuçlardan bir miktar düşük ancak aynı mertebede olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
IPETGAS 2015, Türkiye 20. Uluslararası Petrol ve Doğal Gaz Kongre ve Sergisi, 26 - 29 Mayıs 2015

Suggestions

Jeotermal Arama Çalışmaları Kapsamında ASTER Uydu Görüntüleri ile Yüzey Sıcaklığı Haritalaması ve Jeotermal Anomalilerinin Araştırılması
Cambazoğlu, Selim; Yal, Gözde Pınar; Eker, Arif Mert; Koçkar, Mustafa Kerem; Şen, Osman; Akgün, Haluk (2015-04-10)
Havadan ve uydudan elde edilen görüntüler üzerinde yapılan uzaktan algılama uygulamaları ile yüzey sıcaklık haritalarının oluşturulması, jeotermal enerji saha araştırmalarına ön hazırlık çalışmaları kapsamında bilgi sağlayan önemli yöntemlerden biridir. Uzaktan algılama yöntemleri, özellikle geniş alanların kısa zamanda düşük maliyetli öncel değerlendirilmesine imkân tanımaktadır. Ege Bölgesi’nde, İzmir İli’nin yaklaşık 100 km kuzeyinde yer alan çalışma alanı, jeotermal enerji açısından önemli bir potansiye...
A new Vs30 prediction strategy taking geology, terrain, and saturation into account: application to Türkiye
Okay, Hakan Bora; Özacar, Atilla Arda; Department of Geological Engineering (2022-8-26)
Various parameters are used for geotechnical characterization of site conditions. Among them, most widely used one is average shear wave velocity in upper 30 meters (Vs30). So far, many different proxy-based approaches are proposed to predict Vs30 across large-scale areas where geophysical measurements are limited or absent. In this study, elevation and slope of Vs30 measurement locations in Türkiye and California are determined using high-resolution digital elevation model along with their geologic unit an...
Jeotermal Kuyu Sondajlarında Kaçak ve Buru Problemlerinin Sondaj Sıvısı Yönünden İncelenmesi
Bağatır, Gökhan; Kök, Mustafa Verşan; Gücüyener, Hakkı İsmail(2018)
Jeotermal kuyu sondajlarında yaşanan olası bir çamur kaçağının neden olduğu kuyustabilitesi problemleri sonucunda oluşan yüksek buru değerleri, sondaj dizisinin ağırlıkalmasına, takım sıkışmalarına ve bazı durumlarda ise kuyunun terk edilmesine varansorunlara yol açmaktadır. Bu sorunları en aza indirmek için çamur kaçağını kapatmayayönelik çamur kompozisyonları ile etkin kayganlaştırma performansı, yüksek sıcaklık veyüksek basınç dayanımı olan sondaj sıvısı kompozisyonları kullanılmalıdır. Bilinen en yüksek...
Detection of Manufacturing Errors in Composite Pressure Vessel Structures
Talebi, Cihan; Özgen, Gökhan Osman; Department of Mechanical Engineering (2022-9)
Usage of composite materials in engineering structures has been increasing for the past few decades, which required an increase in complexity and delicacy in the manufacturing techniques. Unlike their metal counterparts, composite structures require a vast and thorough testing process to ensure the performance of the product. Any error in the manufacturing process will affect the quality of the produced composite part, which in return may not satisfy the required performance of the design. Therefore, it is ...
Petrol Fraksiyonlarının Buharlı Reformlanması
Sezgi, Naime Aslı(2016-12-31)
Gelişen teknoloji ile birlikte enerji ihtiyacının artması alternatif yakıtların geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları hızlandırmıştır. Hidrojen, temiz yanma özelliğine sahip olması nedeniyle çevre dostu bir yakıt olarak düşünülebilir. Ancak, doğada saf hidrojen molekülünün bulunmaması, hidrojen içeren kaynaklardan, hidrojen üretim süreçlerinin geliştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Hidrojen temiz yanma özellikleriyle yakıt olarak önerilmesine rağmen, yüksek basınçta depolanma zorluğu, taşınmas...
Citation Formats
E. Gürel and S. Akın, “ Jeotermal sahalarda fraktal analiz yöntemiyle çatlak karakterizasyonu,” presented at the IPETGAS 2015, Türkiye 20. Uluslararası Petrol ve Doğal Gaz Kongre ve Sergisi, 26 - 29 Mayıs 2015, Ankara, Türkiye, 2015, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/88068.