Jeotermal Arama Çalışmaları Kapsamında ASTER Uydu Görüntüleri ile Yüzey Sıcaklığı Haritalaması ve Jeotermal Anomalilerinin Araştırılması

2015-04-10
Cambazoğlu, Selim
Yal, Gözde Pınar
Eker, Arif Mert
Koçkar, Mustafa Kerem
Şen, Osman
Akgün, Haluk
Havadan ve uydudan elde edilen görüntüler üzerinde yapılan uzaktan algılama uygulamaları ile yüzey sıcaklık haritalarının oluşturulması, jeotermal enerji saha araştırmalarına ön hazırlık çalışmaları kapsamında bilgi sağlayan önemli yöntemlerden biridir. Uzaktan algılama yöntemleri, özellikle geniş alanların kısa zamanda düşük maliyetli öncel değerlendirilmesine imkân tanımaktadır. Ege Bölgesi’nde, İzmir İli’nin yaklaşık 100 km kuzeyinde yer alan çalışma alanı, jeotermal enerji açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Çalışma sahası ve yakın civarında yer alan çok sayıda termal su ve buhar çıkışı gözlemlenmiştir, bunlardan bazıları: Kaynarca, Dikili, Kocaoba ve Menteşe ılıcaları olup sırasıyla, 89°C, 72°C, 62°C ve 63°C sıcaklıklarına sahiptirler. Bu çalışma kapsamında, jeotermal anomalilerin belirlenmesi için termal kızıl ötesi dalga boyu aralığında görüntü alabilme özelliğinden ötürü ASTER uydu görüntüleri kullanılmıştır. Bu çalışma, ASTER uydu görüntüsünün analizinden elde edilen jeotermal anomaliler ile sıcak su kaynaklarının, jeolojik birimlerin ve çizgiselliklerin denetleştirilmesini ve elde edilen bulgular neticesinde bölge için göreceli bir yüzey sıcaklığı haritasıyla birlikte bir jeotermal anomali haritası üretmeyi amaçlamaktadır. Uygulanan termal analizler, arazide sürekli yüzey sıcaklığı ölçümlerinin alınmasının yanı sıra gece ve gündüz görüntülerinin işlenmesini kapsamaktadır. Uydu görüntülerinin işlenmesi aşamasında ilk olarak, termal uydu görüntülerinde karşılaşılan, güneşin farklı yüzey malzemelerini farklı hızlarda ısıtmasından (veya gece saatlerinde soğumalarından) kaynaklı albedo (beyazlık derecesi) etkisinin giderilmesi için gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Bu kapsamda, 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritadan elde edilen Sayısal Yükseklik Modelinden faydalanılarak gölgeli rölyef haritası üretilmiştir. Ayrıca gündüz görüntüsünün görünür yakın kızıl ötesi dalga boyunda yer alan ilk üç banttan elde edilen yansıma görüntüleri ve gölgeli rölyef (eğim faktörü) görüntüsü kullanılarak albedo görüntüsü oluşturulmuş ve sadeleştirilmiş ısı enerjisi yaklaşımı kullanılarak gece ve gündüz yüzey sıcaklığı görüntüleri düzeltilmiştir. Dolayısıyla dağlık veya tepelik alanlardan kaynaklı görüntü parlaklığı veya yansıması üzerindeki etkiler ve malzeme özelliği dolayısı ile söz konusu olan albedo etkisinden kaynaklı jeotermal anomalilerin maskelenmesinin önüne geçilmeye çalışılmıştır. İkinci olarak, ısıl atalet etkisinin ortadan kaldırılması için görüntülerin alındığı tarihlerde arazide alınan 24 saatlik sürekli sıcaklık ölçümlerinden faydalanılmıştır. Tüm düzeltmelerin ardından elde edilen göreceli yüzey sıcaklık haritası bölgede sıcaklık dağılımı bilinen jeotermal kaynaklar, fay ve çizgisellik dağılımı, jeolojik formlar ve birimler ile uyumu Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında denetlenmiş ve ayrıca sıcaklık dağılımı ile yükseklik ve topoğrafyadan kaynaklı sıcaklık değişimleri (temperature inversions) incelenmeye çalışılmıştır.
68. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri Kitabı (6 - 10 Nisan 2015)

Suggestions

Yeraltı Suyu Ve Yüzey Suyu Etkileşiminin Termal Uzaktan Algılama ve Arazi Ölçümleri İle Belirlenmesi
Dilge, Varlı; Yılmaz, Koray Kamil; Süzen, Mehmet Lütfi (null; 2015-04-06)
Yüzey suyu ile yeraltı suyu arasındaki etkileşim, havza bazında su yönetimi, havzaların biyojeokimyasal ve ekolojik durumlarına olan önemli etkilerinden dolayı son zamanlarda giderek artan bir önem kazanmıştır. Bu çalışmada, Kirmir Nehri ile yeraltı suyu arasındaki etkileşim hiyerarşik ve çok ölçekli bir yaklaşımla, havzanın fiziksel karakteristikleri (jeoloji, jeomorfoloji, sayısal yükseklik modeli vb.), su kalitesi, nehir içi ölçümler ve uzaktan algılama ölçümleri dikkate alınarak çalışılmıştır. Kirmir Ne...
Protein kafeslerine hapsedilmiş paramanyetik ultra küçük gadolinyum oksit nanoparçacıklarının sitotoksisitesi
Eke, Binay; Volkan, Mürvet; Güray, Nülüfer Tülün(2017)
Bu projenin amacı tedavi edici ve görüntülemeye uygun kimyasalların tek bir nanoparçacıkta birleştirilmesi ile kanser tedavisini eş zamanlı takip etmeye uygun bir platform hazırlamak ve hazırlanan bu nanoparçacığın in vivo kullanımı nedeniyle hücre içindeki toksikolojik karakterizasyonunu gerçekleştirmektir. Bu amaca yönelik olarak MRI, nükleer (SPECT) ve CT yöntemlerine uygun, biyouyumlu, ferritin kafes içine yerleştirilmiş gadolinyum oksit nanoparçacıkları hazırlanmıştır. Daha sonra parçacıkların yüzeyi ...
Comparative life cycle assessment of uranium recovery from brine
Altay, Melike Benan; Kurt, Zöhre; Department of Environmental Engineering (2022-4-15)
With the increase in world population and the associated increase in raw material, clean water, and energy demands, seeking for innovative and sustainable methods to decrease the human-made environmental footprint becomes a task of utmost importance. Uranium-based atomic energy the generation has an enormous potential to efficiently supply energy demand at the cost of high environmental impact on water bodies. Therefore, estimating the environmental impacts of the uranium recovery systems from desalination ...
Biyolojik model sistemlerde ışık enerjisinin elektrik enerjisine dönüşümünün araştırılması
Eroğlu, İnci; Yücel, Ayşe Meral; Zabut, M. Baker(1988)
Son yıllarda doğal enerji kaynaklarının büyük bir hızla tüketilmesi üzerine güneş enerjisinden faydalanma ve güneş enerjisini kullanabilme-ye yönelik araştırmalar oldukça önem kazanmıştır. Bu araştırmalardaki anafikir bitkilerdeki ve bazı bakterilerdeki fotosentez olayını taklit eden model bir sistem oluşturmaktır. Zira fotosentez güneş enerjisinin dönüşümünde ve depolanmasında en verimli ve en yüksek dönüşümü göstermektedir. Bu araştırmada model olarak Bacteriorhodopsin ihtiva eden yapay bir fo...
Jeotermal Kuyu Sondajlarında Kaçak ve Buru Problemlerinin Sondaj Sıvısı Yönünden İncelenmesi
Bağatır, Gökhan; Kök, Mustafa Verşan; Gücüyener, Hakkı İsmail(2018)
Jeotermal kuyu sondajlarında yaşanan olası bir çamur kaçağının neden olduğu kuyustabilitesi problemleri sonucunda oluşan yüksek buru değerleri, sondaj dizisinin ağırlıkalmasına, takım sıkışmalarına ve bazı durumlarda ise kuyunun terk edilmesine varansorunlara yol açmaktadır. Bu sorunları en aza indirmek için çamur kaçağını kapatmayayönelik çamur kompozisyonları ile etkin kayganlaştırma performansı, yüksek sıcaklık veyüksek basınç dayanımı olan sondaj sıvısı kompozisyonları kullanılmalıdır. Bilinen en yüksek...
Citation Formats
S. Cambazoğlu, G. P. Yal, A. M. Eker, M. K. Koçkar, O. Şen, and H. Akgün, “Jeotermal Arama Çalışmaları Kapsamında ASTER Uydu Görüntüleri ile Yüzey Sıcaklığı Haritalaması ve Jeotermal Anomalilerinin Araştırılması,” presented at the 68. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri Kitabı (6 - 10 Nisan 2015), Ankara, Türkiye, 2015, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/72797.