Türkiye’nin Değişen Yerleşme Sistemini İzmir Üzerinden Tartışmak

2021-05-20
Son dönemde yerleşme sistemi küreselleşme ve teknolojik ilerlemelerle beraber coğrafi ve siyasi gelişmelerin de etkisiyle önemli derecede değişmiştir. Kent ve kır arasındaki farklar kaybolurken idari sınırlar kentsel veya kırsal alanları tanımlamak için yetersiz kalmıştır. Yerleşme kademelenmesi anlamını yitirmeye başlamış ve şehir– kasaba– bucak– köy gibi merkez bölünmeleri birleştirilerek bölge ölçeğinde metropoliten alanlar oluşturulmuştur. Kentsel büyüme, özellikle son dönemde kentsel yayılma ve adem-i merkezileşme gibi süreçlerle şekillenirken yoğun kent merkezlerinde çözülmeler görülmektedir. Yerleşmelerdeki bu değişimleri gözlemleyerek süreçler üzerinden anlamak ve yorumlamak son dönemde şehir ve bölge çalışmalarının önemli konuları arasına girmiştir. Bu süreçler aslında ölçeklerden bağımsız olarak analojilerle ele alınabilir. Metropoliten alanlar söz konusu olduğunda tartıştığımız banliyöleşme (karşılığı: adem-i merkezileşme), soylulaştırma (karşılığı: merkezileşme), dönüşüm (karşılığı: çözülme), büyüme (karşılığı: yayılma) gibi kavramlarının kent bölge, bölge ya da ülke ölçeklerinde de karşılıkları mevcuttur. Bu doğrultuda değişen yerleşme sisteminin süreçlerini ölçeklerden bağımsız bir şekilde ortaya koymayı hedefleyen bu çalışma, Türkiye’nin yerleşme sistemini İzmir örneği üzerinden yorumlayacaktır. Birincisi, İzmir kent bölgesi ve metropolitan alanı, yapısı ve dinamikleriyle beraber son dönemdeki yasal ve yönetsel düzenlemeleri de içermesi açısından Türkiye’deki yerleşme sistemini anlamaya ve yeniden tanımlamaya uygun bir örnektir. İkincisi ise İzmir, metropoliten alan, yarımada, kıyı alanları, körfez ve kuşakları, havzalar, turizm alanları, sektörel kümelenmeler, alt-bölgeler, orta ölçekli yerleşmeler ve az gelişmiş iç kesimler gibi Türkiye’deki yerleşme özelliklerinin önemli bir kısmını yerleşme sistemi içinde yansıtmaktadır. İzmir’in bu özellikleri Türkiye’deki yerleşme sistemine yönelik çıkarımlar yapmamızı mümkün kılmaktadır. Bu çalışmada İzmir ilinin nüfus ve arazi kullanımı değişimi, 1990 ve 2018 yılları arası 4 dönemde TÜİK nüfus verileri ve Corine arazi kullanım verileri incelenerek araştırılacaktır ve yerleşme sistemindeki değişim süreçler ile bunun tetikleyicileri tartışılacaktır.
20. Ulusal Bölge Bilimi ve Planlama Kongresi - Erzincan

Suggestions

Türkiye’de Sosyal Yardım Harcamaları ve İstihdam İlişkisi
Köse, Tekin; Öcal, Yıldırım Jülide; Bakır, Akif Mehmet; Özen, İlhan Can; Savaş, Ayşe(2017)
Bu projenin amacı sosyal yardımlardan yararlanma ile istihdam olma durumu arasındaki muhtemel eşanlılığı araştırmaktır. Dinamik tek bağımlı değişkenli ve dinamik iki bağımlı değişenki modeller çerçevesinde, bireylerin kendilerine ve hanelerine ilişkin çeşitli faktörler dikkate alınarak, sosyal yardım alma ve istihdama girme karar olasılıkları eşanlı olarak tahmin edilmiştir. Bu amaçla 2010 -2013 dönemine ait Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması (GYKA) veri seti kullanılmıştır. İlk olarak betimsel analizler ...
A case based comparative evaluation of internet adoption of small and medium sized enterprises in Turkey
Durmaz, Güclü Tolga; Sayın, Erol; Program in Science and Technology Policy Studies (2002)
Globalization and the impact of rapid advances in technologies are presenting new opportunities and new challenges to every industry, region and country in the world. Fast challenging information and communication technologies (ICT) are transforming markets and require new methods of organizing work, business and trade to harness the benefits of globalization. A new business environment has emerged in the Information Age. In this study, definitions of competitive strategies and new business tools for Small ...
Türkiye de Siyasal Parti ve Olusumların Yerel Yönetimlere Yaklaşımları
Bayırbağ, Mustafa Kemal (1998-06-01)
Günümüzde yerel yönetimlerin ülkelerin yönetim yapıları içerisinde aldıkları roller artmakta ve buna koşut olarak yerel yönetimlerin toplumsal, ekonomik ve politik dizgelerle olan etkilcşimleri de farklılaşmaktadır. Politik yapıların hızlı evrimi yerel yönetimlere farklı işlevler yüklemektedir. Bu çalışma kapsamında yerel yönetimlerin oluşumlarını etkileyen faktörler, yerel yönetİm ve merkezi yönetim ilİşkisİ ve yerel yönetimlerİn demokratik kurum ve sİvil toplum örgütü olarak kabul edilmesi sonucu üstlendi...
Türkiye’de Son Dönem Otomobilleşme: 2007-2018 Arası İller Bazında Analizler
ŞENBİL, METİN; Yetişkul Şenbil, Emine (2020-01-01)
Mevcut çalışma Türkiye’nin son dönemde girmiş olduğu otomobilleşme sürecini iller bazında incelemektedir. Bu dönemde otomobilleşme, geçmiş dönemlerde olan arz ve talep kısıtlarından sıyrılmıştır. Üretim kapasitesi artmış, ithalat rejimi kolaylaşmış, otomobil fiyatları da önemli ölçüde düşmüştür. Hane halkı gelirindeki artış otomobil piyasasını talep tarafında esnetmiştir. Dolayısıyla son dönemde otomobilleşme, popülerleşme istidadındadır. Özellikle ortalama gelir seviyesi görece düşük ve orta olan illerde o...
Türkiye'de Kayıtdışılık Sorunu Altında Sosyal Güvenlik, Vergi Sistemi ve Yaptırım Politikası Önerileri
Derin Güre, Pınar; Özgün, Burcu(2015-12-31)
Kayıtdışı ekonomi ve vergi reformu gereksinimi Türkiye ekonomisi için önemli ölçülerde sorun teşkil etmektedir ve konuyla ilgili araştırmalara ve uygulamaya konabilecek çözüm önerilerine ihtiyaç vardır. Bu çalışma, Türkiye için kayıtdışı sektörü ve sosyal güvenlik sistemini de içeren bir model çerçevesinde bazı reform önerilerini tartışmak, bunların makroekonomik değişkenler ve kayıtdışılık üzerindeki olası etkilerini araştırarak politika önerileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kullanılacak yöntem 55 dönem...
Citation Formats
E. Yetişkul Şenbil and N. Aydın, “Türkiye’nin Değişen Yerleşme Sistemini İzmir Üzerinden Tartışmak,” presented at the 20. Ulusal Bölge Bilimi ve Planlama Kongresi - Erzincan, 2021, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/93837.