Canlandırma, Yerinden edilme, Yerine konma: Politik Mülksüzleştirmenin müşterek mekanları olarak Dede Bahçesi ve Kültürpark

Download

index.pdf

Date

2021-12-24

Author

Topçuoğlu, Feyza

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

256
views

230
downloads

Kentsel yeşil alanın erken Cumhuriyet dönemiyle birlikle modernizasyon projelerinden biri olan ve farklı kentlerde örneklerine rastladığımız kültürparklar 21. yüzyılın pratikleriyle birlikte pek çok değişime uğramıştır. Serbest zaman aktivitelerinin ve yeni mekansal arayışların sosyal ve kültürel pratiklerler içselleştirildiği örneklerinden biri de Konya Kültürpark projesidir. Temelleri Dede Bahçesi tarım alanı meyve ve nebatat bahçelerine dayanan alan 1960 ‘lı yıllarda yeniden çehrelendirilerek Konya Kültürpark ve Fuarı’na ve daha sonra 2008 yılında yıkılarak yeni Kültürpark’a dönüştürülür. Bu çalışma öncelikle 17. yüzyıldan itibaren Mevlevi dervişlerinin toplandığı ve cumhuriyetin kuruluşuna kadar sema gösterilerini gerçekleştirdiği Dede Bahçesi Köşkü ve mesire alanının kamusal modernite mekânına dönüşmesini mekansal pratikler üzerinden inceler. Dede Bahçesi’nin özel mülkten kamu mülkiyetine belediye denetimi ile birlikte geçmesi sonucu alanın algılanma biçimi ve çağrışımları da değişmiştir. Bu da dini ideolojilerin hâkim olduğu özerk bir bahçenin seküler bir kent parkı olarak imara açılma durumunu ve ihtiyacını sorgulatır. Bununla beraber çalışma bu el değiştirmeyi problematikleştirerek modernleşme politikaları çerçevesinde politik ideolojilerin değişmesiyle Dede Bahçesi’nin daha büyük ölçekte 1960’lardan itibaren eğlece pratiklerinin yeni formlarına dönüşerek canlanmasına sebep olan Kültürpark’ın mekansal oluşumunu inceler. Çalışmada daha sonra 1960 ve 70’li yılların modern dilinin yansıması olarak oluşturulan Konya Kültürpark’ın yerinden edilerek aynı alanda 2008 yılında yerine tekrar inşa edilen yeni bir kültürpark’ın farklılıkların ortaya koyar. Bu sayede tarihi gelişimi süresince birbirlerinin üzerine konumlandırılan,kendi içinde birbirini mülksüzleştiren ve günümüzde anımsanmayan mekanlar (Köşk, Tenis Kortları, Pergolalar, Gazino, Sergi ve Teşhir Salonları, Fuar Kompleksi vb.) vurgulanarak hatırlatılır. Farklı dönemlerde parkın tarihi ve mekansal gelişiminin yeniden yapılandırılmasını kronolojik sırayla ve sosyo- mekansal teorilerle birlikte mülksüzleştieme çerçevesi bağlamında ele alan bu çalışma benzerlikler ve farklılıklarla beraber kültürpark alanında yerinden edilenlerin veri haritalamasını ve görsellerini bir araya getirir. Bununla birlikte parktaki ideolojik mülksüzleşmenin anahatları toplumsal pratikler mekansal itibar ve uğraklıkla birlikte de irdelenmektedir.

Subject Keywords

Dede Bahçesi, Kültürpark, Mülksüzleştirme, Modernizasyon, Mekansal pratikler

URI

https://hdl.handle.net/11511/95195

Conference Name

Spaces / Times / People: Dispossession and Architectural History

Collections

Graduate School of Natural and Applied Sciences, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Mekân-Politika Ekseninde Konya Kültürpark’ın Dönüşümü Topçuoğlu, Feyza (2020-12-01) Erken Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli modernizasyon projelerinden biri olan kültürparklar, barındırdıkları eğlence tesisleri ve rekreasyonel faaliyetleri ile çağdaş yaşam modelini kentsel yeşil alanda temsil etmişlerdir. Halkı eğitmek ve aydınlatmak için ulusal idealleri ve Cumhuriyet modernitesini sembolize eden kültürparklar, serbest zaman aktivitelerinin sosyal ve kültürel pratiklerle içselleştirildiği yeni mekânsal arayışların ürünleridir.Türkiye’de 1930’larla birlikte modernitenin yansıması olarak pe...
Namus kültürlerinde namus ve namus adına kadına şiddet: Sosyal psikolojik açıklamalar Sakallı, Nuray (2013-06-01) The purpose of this article is to review studies focusing on honor, especially honor defined over women’s behavior, and violence against women in the name of honor in the cultures of honor. In this regard, first of all the meaning of honor in different cultures is mentioned and then the meaning of honor in the cultures of honor is discussed. Through addressing the traditional roles in the cultures of honor, different roles and responsibilities of men and women in relation to honor is given. The perception o...
A Study on poverty in the city with a specific focus on ethnic networks Yıldız, Melik Zafer; Şengül, H. Tarık; Department of Urban Policy Planning and Local Governments (2002) In this study, it is aimed to explore the role of ethnic networks, which are constructed in certain city districts and made use of by urban poor, for securing their income and dwelling. In this respect, taking the theoretical discussion on urban poverty, survival strategies, and ethnicity in to account, this study firstly addressed the role of ethnic networks and the way in which these ethnic networks are put in use, as well as patterning of household strategies through ethnic criteria in city districts thr...
Bazı sosyo-demografik değişkenlere göre evli bireylerin evlilik doyum düzeyleri: Bir profil çalışması Çağ, Pınar (2018-01-01) yaşamlarından memnuniyet düzeylerine göre evlilik doyumuna ilişkin profilleri incelenmiştir. Çalışmanın araştırma grubunu, Ankara’da yaşayan, en az lise mezunu ve gelir getiren bir işte çalışan 549 evli bireyden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak evlilik doyum düzeylerini belirlemek amacıyla Tezer (1986) tarafından geliştirilen Evlilik Yaşamı Ölçeği, sosyo demografik değişkenlere ilişkin veri toplamak amacıyla ise Kişisel Bilgi Formu Kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin analizinde SPSS 22.0 ...
Towards a new understanding of nature: material ecology in architecture özdemir, berrin; Basa, İnci; Department of Architecture (2021-9-10) Nature has changed and updated throughout history as a definition that human species describes the environment in which they live, by attributing meaning to materials, forms and behaviors outside than human activity. Until the Renaissance, nature was believed to be the creation of a transcendental power with an absolute plan containing occult messages about its ideal state to be puzzled, but later it began to be considered as a chaotic environment that should be ordered by human. With the cooperation of the...

Citation Formats

F. Topçuoğlu, “Canlandırma, Yerinden edilme, Yerine konma: Politik Mülksüzleştirmenin müşterek mekanları olarak Dede Bahçesi ve Kültürpark,” presented at the Spaces / Times / People: Dispossession and Architectural History, Ankara, Türkiye, 2021, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/95195.