İzmit Körfezi' ne giren kanserojenik aromatik hidrokarbonlar (PAH): Kaynak ve Seviye tespiti

2003-09-30
Karakaş, Duran
Karakoç, Fatma Telli
Tolun, Leyla
Morkoç, Enis
Tüfekçi, Hüseyin
Yakan, Hakan
Yakupoğlu, Gülümser
Pekey, Beyhan
İzmit Körfezi kuzey kıyısı boyunca Körfez ve Gebze ilçelerine kurulan istasyonlardan toplanan yaş, kuru ve toplam çökelme örneklerinde ve İzmit Körfezi yüzey sediment, yüzey suyu ve körfeze giren karasal kaynaklardan alınan su örneklerinde 16 PAH bileşiği, HPLC-UV tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Mevcut kirlilik ve kirlilik kaynaklarının toplam kirliliğe katkısı faktör analizi, faktör analizi-çoklu lineer regresyon analizi ve kimyasal kütle dengesine dayalı alıcı ortam modelleri kullanılarak hesaplanmıştır. İzmit Körfezi yaş çökelme verilerine uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %79.2' sini açıklayan dört faktör elde edilmiştir. Bu faktörlerin sırasıyla "trafik", "kömür ve doğal gaz yanması", "petrol ve LPG yanması" ve "yanmamış fosil yakıtlar, ağaç işlerinde koruma amaçlı olarak kullanılan kimyasallar ve karbon siyahı üretim tesisleri" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi kuru çökelme verilerine uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %80.7' sini açıklayan dört faktör elde edilmiştir. Bunların sırasıyla "kömür ve doğal gaz yanması", "petrojenik, karbon siyahı üretimi ve ağaç işleri", "trafik" ve "petrol ve atık petrol yanması" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi toplam çökelme örneklerine uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %90.3' ünü açıklayan dört faktör elde edilmiştir. Bu faktörlerin "trafik", "petrol ve LPG yanması", "kömür, doğal gaz yanması ve elektrik ark fırınları" ve "yanmamış fosil yakıtlar" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi yüzey sediment verilerine uygulanan faktör analizi sonucunda ise toplam varyansın %91.3' ünü açıklayan iki faktör elde edilmiştir. Bunlar sırasıyla "petrojenik" ve "pirolitik/yanma" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi yaş çökelme, kuru çökelme, toplam çökelme ve yüzey sediment örnekleri faktör analizi sonuçlarına faktör analizi-çoklu lineer regresyon analizi uygulanarak kirletici kaynakların incelenen bölgelerdeki PAH kirliliğine olan katkıları hesaplanmıştır. Ayrıca, İzmit Körfezi yüzey sediment örneklerine uygulanan kimyasal kütle dengesi modeli ile karasal kaynakların ve atmosferik çökelmenin Körfez' deki PAH kirliliğine olan kirletici katkıları belirlenmiştir.

Suggestions

İzmir Körfezi' ndeki kalıcı ve toksik organik kimyasal madde kirliliğinin biyoteknolojik yöntemlerle belirlenmesi ve izlenmesi
Arınç, Emel; Boyuneğmez, Tuğba; Bozcaarmutlu, Azra; Cihangir, Bülent(2004)
İzmir Körfezi 1960' lı yıllardan bu yana endüstriyel atıkların, şehir ve zirai bölgelerden dökülen atık suların, gemilerden yayılan petrol atıklarının ve nehirlerin kirli sularının taşıdığı ağır metaller ve kalıcı organik kirleticileride (POPs) içeren organik kimyasallarla ciddi boyutlarda kirlenmiştir. Kalıcı organik kirleticilerden olan PAH, PCB dibenzodioksinler ve dibenzodifuranlar besin zinciri ile konsantre olarak balıklara geçmekte, balıklarda birikmekte ve balıkları yiyen insanlar kirleticilere oldu...
Archaeometric studies on selected samples of human bones excavated from the ruins of the roman amphitheatre in İznik
Aksoy, Uğur Bülent; Sayıt, Kaan; Özdemir, Kameray; Department of Archaeometry (2020-8)
In this study, major, minor, and trace elements were analysed in 21 bones belonging to 19 individuals with different sex, age, and location excavated from the Roman Theatre in İznik. Additionally, five soil samples taken from different parts of the site were analysed with applied chemical and physical analysis using archaeometric methods to determine and investigate the implication of toxic elements (Pb, As, Cd, etc.), and their accumulation in bone hydroxyapatite due to diagenic and/or biogenic basis...
Batı Karadeniz aerosolunun zamansal değişiminin değerlendirilmesi
Genç Tokgöz, Derya Deniz; Balcılar, İlker; İlhan, Ali İhsan; Balta, Tülay; Tuncel, Süleyman Gürdal (null; 2017-11-03)
Bu çalışmada, Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinde Kırklareli toplanan partikül madde örneklerinin kimyasal kompozisyonu kullanılarak konsantrasyonlardaki zamansal değişiklikleri ve ölçülen konsantrasyonları etkileyen faktörleri belirlenmiştir. Partikül madde (PM) örnekleri Kırklareli ili kırsalında konuşlandırılmış bir istasyonda (41o 57.996'K, 27o 23.670'D) toplanmıştır. İstasyonun denize uzaklığı yaklaşık olarak 50 km, Bulgaristan sınırına uzaklığı ise 5 km’dir. İstasyonun bulunduğu 50 km’lik çapta herh...
Anadolu Platosu’nun Alıcı Fonksiyon Analizi
Zandt, George; Özacar, Atilla Arda; Gilbert, Hersh; Beck, Susan L. (2009-04-13)
Telesismik P alıcı fonksiyonları Doğu Anadolu Sismik Deneyi tarafından kaydedilen sismik verilerden hesaplandı ve aktif kıtasal kenet kuşağının kabuk ve manto yapısını belirlemek için kullanıldı. Bölgenin kabuk kalınlığı, P ve S dalga hızlarının oranı (Vp/Vs) kabuksal yansımalar kullanılarak haritalandı. Sonuçlar bölgede kabuk ve litosfer kalınlığının ince, en üst manto hızının düşük olduğunu göstermekte ve platonun sıcak astonosfer tarafından desteklendiği tezini doğrulamaktadır. Vp/Vs değişimleri, Kuzey A...
Eymir ve Mogan Gölleri Ekolojik izlenme
Beklioğlu, Meryem(2017-12-31)
Orta Doğu teknik Üniversitesi Limnoloji Laboratuvarınca 1997 yılında başlayan ve günümüze kadar 2 hafta da bir sıklığı ile devam eden bu göllerin ekolojik yönetim planlarının hazırlanmasına ve ayrıca özellikle Eymir Gölü restorasyonu projesine altlık oluşturan bu ekolojik izleme proğramına devam edilmesi hedeflenmiştir. İzleme proğramı kapsamında her 2 gölde ve göllere girdi olan dereler ve göllerin çıktılarında oluşan toplam 11 örnekleme istasyonunda alınacak su örneklerinde sıcaklık, çözünmüş oksijen, ile...
Citation Formats
D. Karakaş et al., “İzmit Körfezi’ ne giren kanserojenik aromatik hidrokarbonlar (PAH): Kaynak ve Seviye tespiti,” 2003. Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/95471.