Show/Hide Menu
Hide/Show Apps
Logout
Türkçe
Türkçe
Search
Search
Login
Login
OpenMETU
OpenMETU
About
About
Open Science Policy
Open Science Policy
Open Access Guideline
Open Access Guideline
Postgraduate Thesis Guideline
Postgraduate Thesis Guideline
Communities & Collections
Communities & Collections
Help
Help
Frequently Asked Questions
Frequently Asked Questions
Guides
Guides
Thesis submission
Thesis submission
MS without thesis term project submission
MS without thesis term project submission
Publication submission with DOI
Publication submission with DOI
Publication submission
Publication submission
Supporting Information
Supporting Information
General Information
General Information
Copyright, Embargo and License
Copyright, Embargo and License
Contact us
Contact us
Güneydoğu Anadolu’da evcilleştirildiği bilinen koyunun, evcilleştirme merkezinden Batı Anadolu’ya doğru gidiş yolunda geçirdiği evcilleştirme sürecinin antik mtDNA kullanılarak araştırılması
Date
2018-03-15
Author
Özer, Füsun
Togan, İnci Zehra
Bıçakçı, Erhan
Özbal Gerrıtsen, Rana Deniz
Somel, Mehmet
Birand Özsoy, Ayşegül Ceren
Pişkin, Evangelia
Yümni Gündem, Can
Metadata
Show full item record
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License
.
Item Usage Stats
306
views
0
downloads
Cite This
İnsanlık tarihinde en önemli teknolojik gelişmelerden biri bitki ve hayvan evcilleştirilmesidir. İlk defa evcilleştirilen hayvanlardan biri de koyundur. Arkeolojik kanıtlar bu evcilleştirmenin yaklaşık 11.000 yıl önce (yö) büyük ölçüde Güneydoğu Anadolu’ yu kapsayan ve Zagros dağlarının kuzeyine doğru uzanan bir alanda başladığını göstermektedir. Ancak, koyun evcilleştirilmesinin dinamikleri, evcil koyunların evcilleştirme merkezinden yayılması süreci de henüz tam anlaşılamamıştır. Evcil koyunların yayılması arkeozoologlar tarafından özellikle osteometrik yöntemlerle çalışılmıştır. Bu çalışmalara, paleogenetik yaklaşımların büyük katkısı olacaktır. Sunulan çalışma, Orta Anadolu’dan (Tepecik Çiftlik Höyüğü), Batı Anadolu’dan (Ulucak ve Yeşilova Höyükleri), Marmara’nın Güneydoğusu‘ndan (Barcın Höyük), ağırlıklı olarak Neolitik döneme ait koyunlardan elde edilmiş aDNA ları (n= 109) (aDNA sı en az iki kez izole edilenler (n= 91)) ile mtDNA belirteci kullanılmasıyla yapılmış analizleri ve bu bireylerin 34 ü için elde edilmiş tüm genom ön dizileme analizlerini kapsamaktadır. Önce, mtDNA dizilerinden günümüzde gözlenen mtDNA haplogrupları (HPG A-E) saptanmıştır. HPG lar; HPG, haplotip ve nükleotid çeşitlilikleri; uyumsuzluk testleri ve seçilen popülasyon çiftlerinde simülasyonlarla süreklilik analizleri MÖ 7500 den, günümüze doğru, MÖ 5500 e kadar 500 er yıllık zaman aralıklarında çalışılmıştır. Karşılaştırmalı yorumlar sonrasında elde edilen sonuçlar aşağıda listelenmiştir. 1) Tepecik Çiftlik’te koyunlar evcilleşme öncesi ve evcil bireylerin ilk görülmesi esnasında ağırlıklı olarak HPG B ye sahiptiler. 2) MÖ 7000 lerden itibaren MÖ 6500’e kadar, HPG çeşitliliğinin Tepecik Çiftlik ve Ulucak’ta (HPG A ve HPG E görülerek) arttığı, bunun da MÖ 6800’de Göller Bölgesi’ne varan bir hayvan göçü (Arbuckle vd., 2014) önermesini desteklediği görülmüştür. 3) Barcın koyunlarının bu çeşitlilik artışını göstermemiş olabileceği ve buraya olan hayvan göçünün Göller Bölgesi’ne varan göçten bağımsız olabileceği sunulan çalışma ile önerilmektedir. 4) HPG, haplotip ve nükleotid çeşitliliklerinin MÖ 6500’lerden sonra düşme eğilimi göstererek yeni /etkin göçlerin olmadığı, belki yerel yaban gen kaynağının katılarak göç ile gelen HPG’ların eridiği ve evcilleştirmenin etkisinin de çeşitlilik kaybına yol açmakta olabileceği gösterilmiştir. 5) Ancak, Tepecik Çiftlik’te, HPG B haplotipinde gözlenen haplotip ve nükleotid artış eğilimi HPG B taşıyan lokal yabanların da örnekler arasında gittikçe daha fazla yer almasından olabilir. 6) Batı Anadolu’da komşu olan iki kazı yerinin; Yeşilova ve Ulucak, tam süreklilik göstermedikleri için, farklı kökenleri olabileceği söylenebilir. 7) HBG A/Bdiye adlandırılan Ulucak’tan gözlenen HPG’un Ege’ye olan göçün kökenini daha iyi anlamamız için önemli rol oynayabileceği anlaşılmiştır. 8) HPG D bugünkü modernlerde olduğu gibi seyrek görülmektedir 9) Günümüzde Anadolu’da gözlenen HPG C çalışma örneklerinde gözlenmemiştir. HPG C çalışılan süreden daha sonra gelmiş bir göçü işaret ediyor olabilir. Diğer taraftan laboratuarımızda ilk defa uygulanan, koyunlar için de literatürde tek örneği bile bulunmayan yeni nesil dizileme işlemlerinden ön dizileme sonuçları elde edilmiş ve ön analizler yapılmıştır. Bu işlemler için sonuçlar aşağıda verilmiştir. 1) Ön dizileme analizleri 6 örneğin (Tepecik 001, 017, 062, 083 ve Ulucak 023, 031) otantik aDNA içerdiğini ve ileri dizileme için uygun olduğunu göstermiştir. Bu örneklere daha önce önerdiğimiz, ve elimizde hazır olan 20000 TNP ile yakalama işlemi uygulanacak ve bunlarla ileri dizileme yapılacaktır. 2) Tepecik Çiftlik TP 062 örneğinden (MÖ 6700), 1262 TNP yakalanabilmiştir. Temel bileşenler analizinde bu örnek modern koyunların dallanma noktasında ancak Kuzey Avrupa koyunlarına yakın durarak evcilleşmenin başındaki bir gen havuzundan özellikle evcillerin Kuzey Avrupa koyunlarının kaynağından olduğu yönünde ön bilgi vermektedir.
Subject Keywords
Evcilleştirme süreci
,
Koyun
,
Türkiye
,
Antik DNA (aDNA)
,
mtDNA
,
“yeni nesil dizileme yöntemi”
,
TNP çağırma
,
“Sanger” dizileme yöntemi
,
Süreklilik Simülasyonları
,
Tepecik Çiftlik
,
Barcın Höyük
,
Ulucak Höyük
,
Yeşilova Höyük
,
Paleogenetik
,
Paleogenomik
URI
https://hdl.handle.net/11511/95851
Collections
Department of Biology, Project and Design
Suggestions
OpenMETU
Core
Genetic diversity of gazelles (gazella marica and gazella gazella) in Southeast Turkey: with a special emphasis on ongoing conservation studies of gazella marica in Turkey
Saatoğlu, Dilan; Togan, İnci Zehra; Department of Biology (2015)
The present study was conducted to confirm the recently suggested taxonomic status of gazelles in Turkey and also to investigate genetic diversity that exists between and within populations of Gazella marica (One from Kızılkuyu State Farm, Şanlıurfa, n=48; one from Erikçe State Farm, Gaziantep, n=25) and Gazella gazella (population from Kırıkhan County, Hatay, n=4). In the frame of the study, partial mtDNA cyt-b sequence (amplified by the primers: L14724, H15149), 17 microsatellite loci (RT1, ETH10, OARFCB3...
Genetic control of cellulose, lignin and glucose contents in european black poplar (populus nigra l.) populations from Turkey
Taşkıran, Bircan; Kaya, Zeki; Severcan, Feride; Department of Biology (2014)
Populus nigra L. is considered as one of the most economically significant forest tree species with respect to production of wood, biomass, timber, pulp, paper and other wood-based products, besides its ecological and evolutionary importance. Because of the increased wood needs of the world and demands of renewable energy sources, fast-growing poplar has gained importance. While wood quality, pulp mechanical strength, and biomass are directly associated with high cellulose content, lignin emerges as an unde...
Development of an online support tool for biodiversity training of forest engineers in Turkey
Önal, Özgür Ş; Özden, M. Yaşar; Department of Computer Education and Instructional Technology (2014)
Biodiversity is one of the most important elements of the sustainable forestry practices. However, in Turkey biodiversity is not properly included in the forestry training curriculum and in professional training. There is a gap in the education of forest engineering about biodiversity. This study aims to fill this gap by developing an online support tool targeting dissemination of the biodiversity training with lower cost and time. The primary aim of this study is to explore the potential of web based tool ...
A Micromorphological study of Lathyrus l. (Leguminosae) species in Turkey
Mazaheri, Rodin; Doğan, Musa; Department of Biology (2016)
This research study was carried out to determine the taxonomic value of micromorphological properties in the infrageneric delimitation of Lathyrus species found in Turkey. In the present study, first micromorphological characters of the leaf surface of 15 species (sect. Lathyrostylis) were analyzed by Light Microscope. Multivariate statistical approaches (for instance, Principal Component Analyses (PCA) and Unweighted Pair Group Method with Arithmetic Mean (UPGMA)) were used to evaluate the results. Among t...
Genetic diversity pattern in Populus Nigra populations of two major river systems in Turkey
Çiftçi, Asiy; Kaya, Zeki; Department of Biology (2019)
European black poplar (Populus nigra L.) is an important tree species in terms of social, economic and ecological interest in Turkey. Although, poplar plantations in large areas meet the needs of the economy, the natural genetic resources of the species have been highly degraded due to anthropogenic effects and natural biological events. To assess genetic diversity structure of natural populations, 124 naturally distributed European black poplar trees from two major rivers (Kızılırmak and Göksu) in Turkey w...
Citation Formats
IEEE
ACM
APA
CHICAGO
MLA
BibTeX
F. Özer et al., “Güneydoğu Anadolu’da evcilleştirildiği bilinen koyunun, evcilleştirme merkezinden Batı Anadolu’ya doğru gidiş yolunda geçirdiği evcilleştirme sürecinin antik mtDNA kullanılarak araştırılması,” 2018. Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/95851.