Zanaatın İnovasyonla Sınavı: Kapalıçarşı Kuyumculuğunun İnovasyon Potansiyelinin Tespitine Yönelik Bir Tasarım Araştırması

2014
Coşkun Orlandi, Ayşe
Kösebay Erkan, Yonca
Türkiye, mücevher endüstrisi 2000’li yıllarla birlikte dünyada altın işleyip mücevher olarak satan ülkeler arasında birinci konumdaki İtalya’nın ardından gelerek önemli bir liderlik yakalamış, düşük işçilik, düşük fiyat avantajıyla rekabet eder konuma gelmiştir. Ancak küresel pazarlarda tedarikçi olarak konum alabilmiştir. Lüks tüketim dinamiklerini karşılar nitelikli, farklılaşma avantajı sağlayabilen, rekabetçi bir tasarım kimliği ortaya koyamamıştır. Türkiye kuyumculuk sektörünün yakaladığı başarının sürekliliği için tasarıma dayalı inovasyon yapma becerisinin artırılması önemlidir. Zanaat kökenli bir endüstri örneği olan mücevher endüstrisi tasarımın zanaatle olan zor ilişkisini analiz etmek üzere önemli bir vaka olarak karşımıza çıkar. Türkiye’de mücevher üretiminin tamamına yakını İstanbul’da, Kapalıçarşı ve Nuruosmaniye çevresindeki iş hanlarında yapılmaktadır. Kapalıçarşı, imparatorluk döneminden bu yana saray dışındaki ustalığın değişmeyen merkezi olmuştur. Tarihsel geçmişi en az Kapalıçarşı kadar eski olan kuyumculuk sektörü, üretim organizasyonu ve üretim ilişkilerinde kökleri tarihe dayalı özgün bir organizasyon yapısı sunmaktadır. Endüstri ölçeğine erişen, sektörleşme sürecini tamamlamış, zanaat kökenli ama seri üretim yapabilen melez yapıdaki bu yaratıcı üretim ortamının ürün odaklı rekabet stratejilerini besleyebilmesi için geleneksel yöntemler kullanılarak el işçiliğiyle elde edilen katma değerin inovasyon yapabilme potansiyelinin ölçülmesi birinci derecede önem taşımaktadır. Bu çerçevede, zanaat kökenli kuyumculuk geleneğinin yenilik yapma becerisine ne oranda sahip olduğunun saptanması için nitel bir saha araştırması tasarlanmıştır. Endüstriyel tasarım ve kültürel miras ara kesitinde kurgulanan araştırma projesinin amacı, Kapalıçarşı’nın geleneksel yapısı içinde yer alan iş hanlarındaki üretim modellerinin, üretim tekniklerinin inovasyon potansiyelinin ortaya çıkartılmasıdır. Bildiri, bahsedilen araştırma projesinin kapsamını, sürecini ve ön bulgularını paylaşmayı hedeflemektedir.

Suggestions

Zanaatkarlığın Sınıf ve Etnisite Bağlamında Çözülüş ve Dönüşümünde İki Hat: Mardin ve Trabzon’daki Altın ve Gümüş İşlemeciliği
Hoşgör, Hatice Ayşe(2015-12-31)
Bu araştırmada incelenecek olan altın ve gümüş işleme zanaatlarının geçmişe dair belleksel dökümü ve bugünün içinde konumlanışı, kapitalist modernleşme ve endüstrileşme süresince geçirdiği tahrifat ya da çözülme nedenlerinin anlaşılmasına kaynaklık etmektedir. Bu zanaatların geçirdiği dönüşüm, zanaatın Mardin ve Trabzon serüveni göz önünde bulundurulduğunda, Cumhuriyet Türkiye’sinin ulus-devlet inşa sürecinde gayrimüslimlere yönelik politikalarının ve bu bağlamda ekonominin ve toplumun Türkleştirilmesi ve ...
Zanaat, İnanç Turizminin Hizmetinde: Hacıbektaş Taş İşçiliği ve Hediyelik Ürünler
Akbulut, Dilek (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014)
Hediyelik eşyalar, belirli bir zamanı, mekanı veya çekim alanını işaret eden ve genellikle turistik bir aktivite veya törenle özdeştirilen anımsatıcılardır. İnanç turizmi dahilinde şekillenen ve kullanıcısına ulaşan inanç kökenli hediyelik eşyalar da mekanın turistik potansiyelini destekleyen ve yerel kimliği ticarileştiren hediyelik ürünler pazarını oluşturur. Zanaat, bu turistik ürünlerde mekanın manevi değerini nesneye geçiren bir özgünlük tezahürü olarak karşımıza çıkar. Özgünlük, öteki kültürü örneklem...
Evrensel Tasarım ve Sürdürülebilirlik Arakesitinde Uluslararası Bir Tasarım Yarışması Örneği: Braun Prize
Dolap, Hatice Kübra; Özkaraman Şen, Meltem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Bu çalışmada, son dönemlerde sıkça duyduğumuz kaliteli yaşam ve inovasyon gibi kavramlara eşlik eden evrensel tasarım ve sürdürülebilirlik kavramları ara kesitinde uluslararası bir tasarım yarışması olan Braun Prize örneği ele alınarak, ödül alan ve finale kalan ürünler üzerinden her iki tasarım yaklaşımının endüstriyel ürün tasarımındaki kullanımı irdelenmiştir. Çalışma kapsamında tasarlanmış yaratıcı çözümlere erişebilme imkanı tanıyarak tasarım farkındalığı yaratan yarışmaların endüstriyel ürün tasarımın...
Bir Kamu-Özel Ortaklığı Projesi Çevresinde Medya Temsilleri ve Tartışmalı Söylemler: İzmir Basmane Çukuru Örneği
Bilsel, Fatma Cânâ (2019-12-30)
Bu çalışmanın amacı, ‘söylem’ ve ‘medya temsilleri’ kavramlarının kentsel gelişim projelerinin üretiminde ve meşrulaştırılmasında işleyiş biçimlerini ve kentsel muhalefetle ilişkilerini İzmir’de çözümlenmemiş bir kentsel sorun olan Basmane Çukuru örneği üzerinden incelemektir. Geçmişte kısmen özelleştirilen bu kentsel arsa, yeni gökdelen proje önerisiyle şehrin gündemine bir kez daha oturmuştur. Ancak, proje Meslek Odaları ve STK'lar tarafından geniş çapta eleştirilip, protesto edilmiştir. Bu bağlamda farkl...
The development of Hegel’s immanent approach: ancient scepticism and the method of Phenomenology of Spirit
Aksoy, Barış Engin; Çırakman, Elif; Department of Philosophy (2021-9)
This thesis tries to read ancient scepticism as a precedent of Hegel’s method in the Phenomenology of Spirit, and Hegel as the fulfillment of scepticism, as both the most radical form and overcoming or sublation of it. The intersection between Hegel’s Phenomenology and ancient scepticism is specifically located in the so-called Agrippan modes presented by Sextus Empiricus; what the thoroughly immanent procedure at work in these modes and Hegel’s procedure, in the Phenomenology, of measuring the shapes of co...
Citation Formats
A. Coşkun Orlandi and Y. Kösebay Erkan, “Zanaatın İnovasyonla Sınavı: Kapalıçarşı Kuyumculuğunun İnovasyon Potansiyelinin Tespitine Yönelik Bir Tasarım Araştırması,” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Amfisi, 2014, p. 203, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/files/2014/10/UTAK2014_BildiriKitabi.pdf.