Endüstriyel Tasarım Eğitiminde Ürün Anlambilimi Konusunun Türkiye’deki Okullar Bağlamında Durumu

2018
Keleşyılmaz, Ayça
Bağlı, H. Hümanur
Endüstriyel tasarımın bir disiplin olarak doğuşundan itibaren uzunca bir süre, Louis Henry Sullivan’ın ünlü sözü “biçim işlevi izler”i deyim yerindeyse bir slogan olarak kullanan işlevselci yaklaşım, alanda hâkim anlayış olarak etkisini sürdürmüştür. Disiplini etkileyen dinamiklerin zaman içerisinde değişmesiyle, tasarımın tanımı ve tasarımcının rolü değişmiş ve fonksiyon odaklı dönem yerini kullanıcı odaklı döneme bırakmıştır. Temelde, nesnelerin kullanım bağlamındaki sembolik niteliklerini araştıran ve kültürel özelliklerinin geliştirilmesi için bir tasarım aracı olarak sunulan ürün anlambilimi konusunun bir terim olarak literatüre girmesi 1 80’lerin başında gerçekleşmiştir. İlgili paradigma bugün bazı görüşlere göre eski olarak değerlendirilse de ülkemizdeki endüstriyel tasarım bölümlerinin müfredatlarında bir ders konusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada esas olarak bahsi geçen derslerin incelenmesi yoluyla, ürün anlambiliminin bir ders konusu olarak endüstriyel tasarım eğitimindeki yeri, önemi ve özelliklerinin Türkiye bağlamında anlaşılması birincil amaç olarak tanımlanmıştır. Aynı zamanda konunun Türkiye’de akademik alandaki ayak izlerinin tarihsel süreci içerisinde takip edilmesi gibi ikincil bir amaç da tanımlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda, Türkiye’deki üniversitelerin endüstriyel tasarım bölümleri arasından dört tanesi incelenmek üzere seçilmiştir. Çalışma kapsamında, kavramsal altyapıyı oluşturan literatür araştırması ile birlikte, belirlenen örneklem içerisindeki endüstriyel tasarım bölümlerinde ilgili dersi/dersleri yürütmüş ya da yürütmekte olan öğretim elemanları ile yarı yapılandırılmış ve açık uçlu sorularla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme verilerinin betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmesiyle belirli başlıklar altında gruplanabilecek bulgulara ulaşılmıştır. Bu başlıklar, ders konusu olarak ürün anlambilimi ve konuya yaklaşımlar, konunun Türkiye’deki tarihsel süreci, konunun tasarım eğitimindeki önemi ve konunun mevcut durumu ve yeni yönelimler şeklindedir.

Suggestions

Endüstriyel Tasarım Eğitiminde Kapsayıcı Tasarım İçin Bir Yöntem Önerisi
Aydın, Merve; Maralcan Gülmen, Meltem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2020)
Bildiriye konu olan çalışmanın amacı, kapsayıcı tasarım yaklaşımını ürün tasarımı sürecine entegre ederek lisans seviyesinde bir tasarım stüdyosunda uygulamak üzere bir yöntem öner mek ve bu yöntemin etkinliğini incelemektir. Bu çalışmada, Steinfeld ve diğerleri (1979) tara fından konut yaşam standartlarıyla ilgili erişilebilirlik konularının incelenmesi için geliştirilen ve bir insanda görülebilecek sağlık durumlarını A harfinden N harfine kadar 15 başlık altında sınıflandıran bir ideogramı da içeren En...
Endüstri Ürünleri Tasarımı Eğitiminde Zaman Temelli Görsel Anlatımın Algısal Etkileri
Özgen Koçyıldırım, Dalsu; Coşkun, Aykut; Bakırlıoğlu, Yekta (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014)
Zaman temelli anlatımlar (hareket aracılığıyla zaman sürecinde değişimi görünür kılan anlatımlar), izleyicinin dikkatini çekmek ve etkin bir iletişim sağlamak için, başta reklamlarda olmak üzere farklı sektör ve ortamlarda, artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadırlar. Bu anlatımların etkin olmalarının başlıca nedenleri hareket unsurunun evrimsel olarak algısal üstünlük sağlaması ve hikaye kullanımının insan iletişiminde temel bir unsur olmasıdır. Film ve animasyon gibi zaman temelli görsel anlatımlar, sağladı...
Ürün Tasarımı Eğitiminde Kuram ve Uygulamanın Kesişmesi: Anlambilimsel Bir Deneme
Bağlı, Hümanur (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014)
Bu çalışma, İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü’nde 2005 yılından beri yürütülmekte olan Ürün Tasarımında Kültür ve İletişim isimli lisans dersi kapsamında yapılan bir dizi projenin sürecini ve bu sürecin sonuçlarının paylaşılmasını hedeflemektedir. Söz konusu dersin ilk kısmı temel iletişim teorilerinden, göstergebilim kavramlarına ve bunlar üzerinden uygulaması yapılan reklam analizi çalışmalarına dayalıdır. İkinci kısım ise ürünün kültürel anlamlarına ilişkin temel okumaları e...
Endüstriyel Tasarım Öğrencilerinin Tasarım Öge ve İlkelerini Yansıtması Üzerine Bir Durum Çalışması
Kapkın, Engin; Kapkın, Zeynep Baskıcı (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Temel tasarım, çağdaş tasarım eğitiminde genelde ilk yılda yer alan ve kökleri Bauhaus geleneğine dayanan giriş dersidir. Dersin temel programını doğal ve yapay olgularda var olduğuna inanılan tasarım öge ve ilkeleri oluşturur. Bu derste tasarımın temel bilgi, beceri ve vizyonu aktarılır, ve öğrencilerden bu birikimi eğitimleri süresince uygulamaları beklenir. Öğrenciler bu kavramları kullanarak görsel çözümler üretir ve sunar. Sunumun ortak bir dili sözel veya yazılı olarak yansıtması tartışma fırsatının o...
Endüstriyel Tasarım Eğitiminde Temsil Araçlarının Kullanımı ve Proje Geliştirme Süreci Üzerine Değerlendirme
Karadoğaner, Alper; Börekçi, Naz Ayşe Güzide Z. (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Endüstriyel tasarım eğitiminde, tasarım öğrencilerinin projelerini etkileyen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Ürün geliştirme sürecinde kullanılan temsil araçları (çizim, yazı, grafik, taslak maket, üç boyutlu model ve benzeri) tasarım projelerinin gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Kullanılan bu temsil araçları, süreçte birbirlerini desteklemekte, tasarım projelerinde geliştirilen ürünlerin özelliklerinin (ürün formu, ürün mekanizması, kullanıcı arayüzü ve benzeri) gelişim sürecini ve masa kritiklerini f...
Citation Formats
A. Keleşyılmaz and H. H. Bağlı, “Endüstriyel Tasarım Eğitiminde Ürün Anlambilimi Konusunun Türkiye’deki Okullar Bağlamında Durumu,” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi Ankara, Türkiye, 2018, p. 313, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: http://utak.metu.edu.tr/utak-2018.