Alan Turing in Toplumbilimsel Düşünü: Toplumsal Bir Düş Olarak Yapay Zeka

2017-12-01
C. Wright Mills, toplumbilimsel düşünü, en yakın ile kişisellikten en uzak olanı ilişkilendirebilme yeteneği olarak görür. Mills’e göre, kişisel sorunlar ile toplumsal meseleler arasında zorunlu bağlantılar vardır. Bir sosyolog kişisel yaşam öyküleri ile tarihin hikâyesi arasındaki bağların izini sürebilmelidir. Toplumbilim bir iş olduğu kadar bir yaşam pratiği olduğu için, toplumbilimsel düşün duyarlılık, sadakat ve sorumluluk gerektirir. Şu halde toplumbilim aslında potansiyel olarak herkesin gerçekleştirebileceği bir pratiktir. Burada önemli olan toplumbilimsel düşünün ve duyarlılığın varlığıdır. Bu duyarlılık, geniş veya sınırlı, bir toplumsal düşü resmedebilme yeterliliğini işaret eder. Bu yazı, kimilerince modern bilgisayar teknolojisinin kurucusu olarak kabul edilen Alan Turing’in toplumbilimsel düşününün izini sürmeyi amaçlamaktadır.Turing’in bilimsel çabalarının tarihi kendi yaşam öyküsü ile yaşamı ve işi arasındaki güçlü bağlantıları açık edecek şekilde iç içe geçmiş durumdadır. Onun duyarlı, adanmış ve sorumlu tavrı farklı durumlarda karşımıza çıkar. Bu yazı, Turing’in toplumbilimsel düşününü değerlendirebilmek amacıyla yapay zekâ örneğine odaklanmaktadır. Yazı, Alan Turing’in bir toplumsal hayal resmedilme duyarlılığı ve düşününe sahip olduğu iddiasından hareket etmektedir. Turing’in bu düşününü yapay zekâ örneğinde kalarak analiz etmek üzere, metin C. W.Mills’in toplumbilimsel düşün analizinin, diğer özelliklerinin yanında, üç çehresine başvurur: (1) en yakın ve kişisel olan ile en uzak ve en az kişisel olan arasındaki ilişkiyi vurgulamak; (2) yeni duyular geliştirmek ve duyarlılık alanları açmak; (3) toplumsal bir resim hayal edebilmek. C. W. Mills’in işaret ettiği üç çehreyi kullanarak Turing’in biyografisini ve ardından Turing’in matematiksel ama aynı zamanda toplumbilimsel imgelemini ve bu imgelemin birürünü olarak yapay zekâyı analiz eden metin, eş zamanlı olarak C. W. Mllls’in toplumbilimsel imgelem kavramının farklı açılımlarını yine yapay zekâ üzerinden göstermeyi amaçlamaktadır.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi

Suggestions

Sociological imagination of Sigmund Freud: An attempt to locate Freudian psychoanalysis in social theory
Taş, Berke; Kuymulu, Mehmet Barış; Topal, Çağatay; Department of Sociology (2020-10)
This thesis investigates the sociological imagination of Sigmund Freud and the historicity of its formation considering the ongoing importance of psychoanalysis for social theory. As a first step in this endeavor, a conceptual framework is developed out of detecting the prevalent themes in the arguments of C. Wright Mills. Then, these themes are transformed into a methodological structure in terms of operationalizing them in connection to psychoanalytic concepts of Freud. This methodological structure is co...
Banyo Pratikleri: Gündelik Hayat ve Tasarım Perspektifinden Bir İnceleme
Aytaç, Aysun; Timur Öğüt, Şebnem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Bu çalışma konutun önemli ama mahrem alanlarından biri olan, günümüz evsel banyo mekanının kullanım pratiklerini anlamaya yöneliktir. Çalışmanın banyoyu odağına almasının sebebi, banyo pratiklerinin kültürden fazlasıyla etkilenebilir olması ve bu durumun da o coğrafyaya özelleşmiş pratikleri besleyebilir olmasıdır. Çalışma, kullanıcılar ve banyo mekanı arasındaki karşılıklı ilişkiyi ve banyonun gündelik hayat rutinine nasıl dahil edildiğini ortaya çıkartır. Banyonun kullanımı ve deneyimi hakkında derinlemes...
Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Dostu Davranışlarının Değer-İnanç-Norm Teorisine Göre Açıklanması: İklim Değişikliği Örneği
Öztekin, Ceren(2013-12-31)
Sürdürülebilir bir gelecek doğal kaynakların korunması ve tüketilmeden kullanılmasını gerektirmektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı, ormanların yok edilmesi ve kentleşme gibi birçok problemlerden dolayı doğa tahrip edilmekte, doğal kaynaklar büyük bir hızla tüketilmektedir. Mevcut yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve gelecek kuşakların da en az bizim kadar kaliteli yaşayabilmelerine olanak yaratılması için insan-çevre etkileşiminin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu etkileşimin en ön...
Construing product materials: developing senso-attitudinal maps through repertory grid technique
Derviş, Barış; Börekçi, Naz Ayşe Güzide Z.; Department of Industrial Design (2021-1-6)
Designing material and product experiences is a complex process that requires a comprehensive understanding over subjective dimensions such as cultural and psychological backgrounds of the individual, multisensory relations, and product contexts. It is becoming more essential for a designer to understand how materials are perceived. There is a growing need for designers to achieve information sources that represent idiosyncratic data of the user anticipations towards perceived material qualities in particul...
Etik Liderliğin Çalışanların İş Performansı Ve İş Tatminine Etkisi
Bıyık, Yunus; Erden, Pelin (2016-03-19)
Örgütlerde etik liderliğin çalışanların iş performansı ve iş tatminini nasıl ve hangi yönde etkilediğinin belirlenmesi ve bu değişkenlerin birbirleri ile ilişkilerinin ortaya konulmasıdır. Çalışma kapsamında etik liderliğin çalışanların iş performansı ve iş tatminine etkisini ortaya koymak amacıyla nicel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini beyaz eşya üretimi yapan bir firmanın genel müdürlüğünde çalışan 257 personel oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda toplam 172 kullanılabilir anket f...
Citation Formats
Ç. Topal, “Alan Turing in Toplumbilimsel Düşünü: Toplumsal Bir Düş Olarak Yapay Zeka,” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, pp. 1340–1364, 2017, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/42356.