Date

2001

Author

Tuncel, G. Semra
Çoruh, Nursen
Karakaş, Serpil

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

297
views

180
downloads

Cite This

Türkiye'de ilk biyomonitör izleme ağı Ege Bölgesi'nde kurulmuştur. Liken Xanthoria parietina biyomonitör organizma olarak seçilmiştir. 234 liken öreneğindeki 40 elementi belirlemek için INAA ve ICP-AES teknikleri kullanılmıştır. İki liken türünün toplama kapasiteleri ANOVA kullanılarak %95 güvenirlik seviyesinde incelenmiştir. İki liken türünün toplama kapasitelerinde Ca,Cl,Cu,Pb ve Zn elementleri için farklılıklar bulunmuştur. Üç liken türü ve ağaç kabuğundaki konsantrasyon sonuçları ile toplam çökelme örneklerindeki sonuçlar kantitatif bilgi elde etmek için karşılaştırılmıştır. Xanthoria parietina'daki elementler Cr,V,Mn,Cd,Zn için iyonlar $Cl^{-}$,$NO_3^{-}$,$SO_4^{2-}$,$NH_4^{+}$ için kantitatif bir ilişki elde edilmiştir. Diğer liken türleri ve ağaç kabuğu da kantitatif bilgi elde etmek için uygun olarak bulunmuştur. Likenlerdeki elementlerin konsantrasyon değerleri, 4.1 ppm konsantrasyonla literatürdeki verilerden 2-8 kat fazla olan As hariç, literatürdeki verilerle karşılaştırılabilir düzeydedirler. Konsantrasyon verileri 19 element için bölgedeki kirlilik dağılım haritalarını elde etmek için kullanılmıştır. Aliağa bölgesinin, şehir-sanayi bölgelerinin ve termik santrallerin (Soma ve Yatağan) etkileri konsantrasyon ve toprağa göre zenginleşme faktörleri haritalarından açıkça görülmektedir. Bütün bölgede toprağa göre en fazla zenginleşen element selenyumdur. Bu sonuçlar dört temel kaynak yani kirli toprak,Aliağa,şehir-sanayi alanları ve termik santraller sonucu veren faktör analizi sonuçları ile de desteklenmiştir. Her kaynağın Ege Bölgesi'ndeki element konsantrasyonlarına kantitatif etkisi Mutlak Faktör Skor-Çok Değişkenli Lineer Regrasyon (MFS-ÇLR)methodu kullanılarak tahmin edilmiştir. Bölgenin büyük bir kısmı Aliağa kaynağı etkisi altındadır. Demir,Mn,Sb,Cr,Pb ve Zn elementlerinin konsantrasyonları özellikle Aliağa bölgesinde demir-çelik fabrikalarından gelmektedir. Arsenik,Hg,Sb ve Pb elementlerinin konsantrasyonları şehir ve sanayiyi yansıtan İzmir civarında çok yüksektir. Selenyum ve Hg konsantrasyonları ise termik santraller,İzmir,Kemalpaşa ve Manisa'daki sanayi alanlarında yüksektir. Çökelme modellemesi ile likenlerdeki sonuçlar iki kaynak bölgesi olan Yatağan ve Soma termik santrallerinde kalitatif olarak uyumludur.

Subject Keywords

Çevre Mühendisliği

URI

https://app.trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TlRZMU5EUT0
https://hdl.handle.net/11511/50314

Collections

Department of Food Engineering, Project and Design