Villa Müller: Revisiting The Work Of Adolf Loos

Download
1994-1-1
Kleinman, Kent
Duzer, Leslie Van
Prag'da 1930 yılında inşa edilen Villa Müller'in, Adolf Loos'un Raumptan kavramının uygulandığı en son ve en bitmiş yapı olduğuna dair yaygın bir kanı vardır. Ama Villa Müller'i böylesi kalıplaşmış etiketlerle adlandırmadan önce bir durup düşünmek gerekir. Herşeyden önce ne Raumplan sözcüğü Loos'un kendisi tarafından kullanılmış ne de kavramsal bir yöntem olarak yazılarında yer almıştır. Uzun bir süre, Loos'un 1929 yılında bir marangoza gönderdiği yazının dip notunda yer alan, 'planın mekanda çözümlenmesi' sözleri, Raumplan kavramının tanımı olarak kabul edilmiştir. Daha sonra bu tanım H. Kulka tarafından 'prizmatik kabukla sınırlandırılmış programın üç boyutlu artikülasyonu' olarak yorumlanmıştır. Bu yorumlardan yola çıkarak Villa Müller'i sadece 'programın üç boyutlu dışa vurumu' olarak nitelendirilmektedir. Bu yapı aynı zamanda alabildiğine üretken bir çelişkiyi de sergilemektedir. Bu çelişkinin kaynağı Raumplan’ın barındırdığı birbiri ile kavramsal olarak yarışan iki nesnedir. Bu nesnelerden biri 'duran' öbürü 'devinendir'. İlki 'yarış' ve 'duruşu' ikincisi ise 'İleriye uzanmayı' ve 'yer değiştirmeyi' simgelemektedir. İç mekanın tanımı bu iki nesne arasında gidip gelmektedir. Duran nesnenin mekanı 'oda' ise devinen nesne varlığını villa içinde sürekliliğini koruyan dolaşım çizgisinin mimarisinde bulur. Loos mimarlık yaşamı boyunca yazılarında 'giydirmek' ve 'kaplamak' sözcüklerini dönüşümlü olarak kullanmıştır. Bu sözcükler arasındaki kavramsal bağlantının kaynağı Gottfried Semper'in yazılarıdır. Semper'e göre, mimari bir eleman olan duvar, varlığım iç mekanı oluşturmak için taşıyıcı elemanlara sarılan halı veya elde dokunmuş kumaşlara borçludur. Bir başka deyişle, duvar yapısal bir eleman olmaktan çok bir yüzey olarak ele alınmıştır. Yapısal sistemin ne mekanın oluşması, ne de bölünmesi ile doğrudan bir ilişkisi yoktur. Evi şık bir akşam ceketine benzeten Loos için de bu görüş geçerlidir. Bir benzetme olarak ceket hem sarıldığı için iç mekanın varlığını, hem de kumaş ve aslardan oluştuğu için iki taraflılığı çağrıştırır. Aynı özellikler Loos'un duvar anlayışında da gözlenir. Hatta bu benzetme Loos'un çalışmasında daha da ileriye götürülüp tüm villanın ince, saran gibi davranan yüzeylerden oluştuğu öne sürülebilir. Villa Müller'de vücudu giydirmek ve giydirilmiş vücudu sarıp, barındırmak paralel iki süreç olarak ele alınmıştır. Baştaki tartışmaya geri dönüp, duran nesnenin barındığı odayı şık bir akşam yemeği ceketine benzetebilirsek devinen nesnenin, mekanının eklenip üst üste bindirilerek oluşturulmuş yamalı bir astardır denebilir. Giriş holünün seramik kaplamasının bir sonraki odaya geçmesinde, mermer yüzeylerin dolaşım mekanlarından salonlara akışında malzemelerin üst üsle binmişliği vurgulanır. Loos'un görüşleri ile yönlenen mimarlık öğretisi, mimarinin ana temasının biçimsel analizin uygulanması ile yüzeye çıkabileceğini savunmaktadır. Bu yaklaşım gerçek mimarlığın duvarların kalınlığında var olduğunu ve yapı sisteminin tüm maddesel özellikleri ile geometrik bir düzenin gölgesi olamayacağını ileri sürmektedir. Bir başka deyişle, ağırlığı olan bir yapının içinde iyi bir mimari çizim gizlidir. Ama Villa MüIIer için bunun tam tersi geçerlidir. Bu yapıda her şey yüzeydedir. Duvarın içi yoktur ve kalınlıkları belirsizdir. Loos, her ne kadar çizimin cazibesine karşı koymaya çalışmışsa da, Villa Müller'deki tek anlamlı ve ölçülebilir çizgiler tavanda, yer döşemesinde, yapının dış çerçevesinde ve kaplamasında görülebilir.

Suggestions

Analysis Of The Geometry Of Stalactites: Buruciye Medresesi In Sivas
Özdural, Alpay (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 1991)
El-Kaşi'nin mukamaşlarla ilgili olarak bize aktardığı tipoloji, tanım ve kuralların Anadolu'daki örneklere uygunluğunu irdelemek amacıyla Sivas Buruciye Medresesi'ndeki 'portal' içi mukarnas örtüsü inceleme konusu olarak ele alınmıştır. Analiz sürecinin hazırlık aşamasını oluşturan rölöve en güvenilir teknik olan fotogrametri tekniğiyle elde edilmiştir. Mukarnasın en alt sırasını oluşturan yarım altıgen yıldızların değişmeyen ara mesafesi olan 56 cm binada kullanılan 'arşın' olarak kabul edilmiş ve analizin...
SEEKING SOCIAL JUSTICE IN THE EDUCATION REFORMS OF THE JDP: A STUDY ON TRANSITION TO HIGHER EDUCATION IN TURKEY
Kalaycıoğlu, Beste; Bayırbağ, Mustafa Kemal; Department of Political Science and Public Administration (2022-2)
This study examines the educational reforms implemented in the JDP period in terms of social justice demand with a specific focus on the transition to higher education policies. It has been claimed that since the beginning of the 2000s, when policy-making practices were reshaped by neoliberalism, the application of populist discourse and an incremental policy-making model together marked the reforms implemented in the field of education in Turkey. The main motivation of the study is to question whether it i...
Legitimization Of The Regionalist Idea In Architecture Through Mumford’s Early Ideas
Erkılıç , Mualla (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 1998)
This paper aims to point out direct or indirect influence of Mumford's critical ideas formulated as early as 1920s, on the contemporary idea of Regionalism in architecture. Being a cultural critic, Mumford's translation of the geographical and political notion of Regionalism into architecture is interesting, because, although his intellectual position represents the socio-political and intellectual spirit of his age, there are similarities between the mental habits of that period and of the present in the i...
Gender, domesticity and house in Turkey: Context and state of research
Sarı, Begüm; Balamir, Aydan; Özgenel, Lale; Department of Architecture (2022-12)
The relationship between space and gender has been commonly elaborated in feminist and architectural discourse and history, particularly starting from the late 1960s and early 1970s. This relationship is a topic that has been extensively studied with increasing awareness of the otherness issue and inequalities in relation to such themes as public-private and gendered contradictions of everyday life with the discussions on the formation and organization of public and domestic space according to gender stereo...
GOTHIC SPACE IN DAPHNE DU MAURIER'S JAMAICA INN, REBECCA AND MY COUSIN RACHEL
Erdem, Özge; Birlik, Nurten; Department of English Literature (2022-2-28)
This dissertation argues that the gothic space in Daphne du Maurier’s novels Jamaica Inn, Rebecca, and My Cousin Rachel displays non-Cartesian and non-Newtonian qualities, which makes it possible to adopt a Thirdspace epistemology to read the novels and discuss the spatial experiences that destabilise Firstspace and Secondspace epistemologies that underlie traditional conceptions of space. This dissertation treats the Gothic as a mode of writing which dealt with the repressed material in the discourse and c...
Citation Formats
K. Kleinman and L. V. Duzer, “Villa Müller: Revisiting The Work Of Adolf Loos,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 14, no. 1-2, pp. 23–38, 1994, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/1994/cilt14/sayi_1_2/23-38.pdf.