Date

2018-04-30

Author

Ata Aktürk, Aysun
Demircan, Hasibe Özlen

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

378
views

0
downloads

Cite This

Kullandığımız bilgisayarlardan oturduğumuz koltuklara kadar teknoloji ile çevrili bir dünyada yaşamaktayız. Hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan bu teknolojiler, çeşitli alt disiplinlerde çalışmakta olan mühendislerin yaratıcılıklarının yanı sıra, fen ve matematik bilgilerini toplumun ihtiyaçlarını gidermek amacıyla kullanarak ürettikleri çözümlerdir (Bers, 2008). Öyle ki, mühendisler çeşitli materyalleri kullanarak problem çözmeye, bir amaca hizmet etmek adına tasarımlar, yapılar ve ürünler ortaya koymaya ve bu tasarımları daha iyi veya daha farklı şekilde çalıştırmayı mümkün kılacak çözümler üzerine düşünmeye odaklanmışlardır (Bagiati, 2011). Alanları fark etmeksizin, bütün mühendisler çalışmaları sırasında “mühendislik tasarım süreci” olarak adlandırılan sürecin adımlarını takip ederler. Bu süreçte, mühendisler günlük yaşam problemlerine ve ihtiyaçlarına etkili çözümler üretirken, çözümlerini test etmekte, deneme-yanılmalar doğrultusunda bu çözümleri tekrar gözden geçirmekte ve yeniden test etmektedirler (Stone-MacDonald, Wendell, Douglas, & Love, 2015). Çevrelerinde gördükleri objelerin isimleri, nasıl çalıştıkları, ne işe yaradıkları ve olayların neden ve nasıl meydana geldiği konusunda oldukça meraklı olan okul öncesi dönem çocukları da, tıpkı gerçek mühendisler gibi, mühendislik tasarım sürecinin ihtiyaç ve problemlerin belirlenmesi ve bunlar üzerinde düşünmek, bu problemlere çözümler üretmek, ürettikleri çözümleri test etmek, yaşıtları ile işbirliği içerisinde çalışarak tasarımlarının görünüşü ve işlevselliği üzerine fikir alışverişinde bulunmak gibi adımlarını yerine getirmekte oldukça yeteneklidirler (Ann-Christenson & James, 2015). Öyle ki, mühendislik okul öncesi dönem çocuğunun günlük deneyimlerinin bir parçasıdır. Diğer yandan, araştırmalar göstermiştir ki pek çok çocuk günlük hayatlarında sık sık kullandıkları bu yöntemlerin profesyonel yaşantıda mühendislik olarak adlandırıldığını bilmemektedir. Üstelik kendilerine mühendisliğin ne oduğu ya da mühendislerin ne yaptığı sorulduğunda cevap verememektelerdir (Knight & Cunningham, 2004; Pantoya, Aguirre-Munoz, & Hunt, 2015). Oysa yaşamda karşılaştıkları problemlere çözümler arayan, bu amaçla tasarımlar yapan ve yapı-inşa oyunları oynayan okul öncesi dönem çocuğu kendisinin mühendislerle aynı işi yaptığını bilmelidir (Stone-MacDonald et al., 2015). Öyle ki, erken çocukluk döneminde çocukları mühendislik mesleği ile tanıştırmak, çeşitli mühendislik deneyim ve gözlemleri aracılığıyla çocukların bilim ve matematik alanlarındaki başarılarını artırmayı, mühendislik mesleğine olası bir kariyer alanı olarak ilgi uyandırmayı ve teknoloji okuryazarlığını artırmayı mümkün kılabilir. Bu girişimin ilk adımlarından biri de çocuklara yaratıcılığın ve hayal gücünün kapılarını aralarken, farklı içeriklerle ilgili bilgi ve gözlem sahibi olmalarına olanak tanıyan resimli çocuk kitaplarında mühendislik öğelerine yer vermektir. Çocuk kitaplarının okul öncesi eğitimdeki yeri ve öneminden yola çıkılarak, bu çalışmada, Türkiye’de yayınlanan anadilde yazılmış veya çevirisi yapılmış okul öncesi dönem resimli çocuk kitaplarının mühendislik öğelerini içermeleri bakımından incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmada nitel bir araştırma yöntemi olan içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi birbiri ile benzerlik gösteren verileri belli başlı temalar altında toplamayı ve bu temaları okuyucu için daha anlaşılabilir hale getirmek adına düzenleyip yorumlamayı amaçlar. İlgili alan yazında okul öncesi dönem mühendislik eğitimi için belirlenen ve “düşün, dene, geliştir, paylaş” adımlarından oluşan mühendislik tasarım süreçleri ve mühendisler tarafından geliştirilen teknolojiler mühendislik öğeleri olarak belirlenmiş olup ve seçilen kitaplar bu öğeler açısından analiz edilecektir. Çalışmanın örneklemi internet üzerinden satış yapan bir kitap mağazasından ve araştırmacının kitabevlerini ziyaretleri sonucu edinilen 35 adet resimli çocuk kitabından oluşmaktadır. Örneklem seçiminde iki temel ölçüt esas alınmıştır: kitapların, mağazaların “Okul Öncesi 6 ay-5 yaş” alt kategorisinde yer alan, okul öncesi dönem çocuklarını hedef alan kitaplar olması ve içeriklerinin alan yazında bilim ve mühendislikle ilişkilendirilen araştırma, keşfetme, icat etme, yaratıcılık gibi konulara odaklanan kitaplar olması. Bu doğrultuda, 374 adet çocuk kitabının içeriklerine yönelik açıklamalar incelenmiş ve belirlenen ölçütlerle uyumlu 35 adet resimli kitap örnekleme dahil edilmiştir.

Subject Keywords

STEM, FTMM, Mühendislik eğitimi, Okul öncesi eğitimi, Resimli çocuk kitapları

URI

https://hdl.handle.net/11511/75421
http://www.eab.org.tr/eab/media/kitap/EAB_Kongre_Kitap_2018_Ozet.pdf

Collections

Department of Educational Sciences, Conference / Seminar