Show/Hide Menu
Hide/Show Apps
Logout
Türkçe
Türkçe
Search
Search
Login
Login
OpenMETU
OpenMETU
About
About
Open Science Policy
Open Science Policy
Open Access Guideline
Open Access Guideline
Postgraduate Thesis Guideline
Postgraduate Thesis Guideline
Communities & Collections
Communities & Collections
Help
Help
Frequently Asked Questions
Frequently Asked Questions
Guides
Guides
Thesis submission
Thesis submission
MS without thesis term project submission
MS without thesis term project submission
Publication submission with DOI
Publication submission with DOI
Publication submission
Publication submission
Supporting Information
Supporting Information
General Information
General Information
Copyright, Embargo and License
Copyright, Embargo and License
Contact us
Contact us
Geçmişte ve Günümüzde Okutulan Bazı Matematik Ders Kitaplarınının Görsel Estetik Anlayışlarının İncelenmesi
Date
2016-06-15
Author
Bulut, Safure
Yavuz, Fatma Derya
Metadata
Show full item record
Item Usage Stats
403
views
0
downloads
Cite This
Literatürde estetik tanımlarında benzerlik veya farklılıklar bulunmaktadır. Örneğin, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 2009 yılı Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Estetik Dersi Öğretim Programında estetik ise özellikle sanat alanında anlam kazanan bir bilgi alanı olarak kabul edilir (MEB, 2009a). Güncel Türkçe Sözlükte ise estetik ile ilgili “sanatsal yaratının genel yasalarıyla sanatta ve hayatta güzelliğin kuramsal bilimi, güzel duyu; Güzellik duygusu ile ilgili olan, Güzelliği ve güzelliğin insan belleğindeki ve duygularındaki etkilerini konu olarak ele alan felsefe kolu” şeklinde açıklamalar yer almaktadır. Bu çalışmada estetik, “güzellik duygusu ile ilgili olan unsurlar” olarak ele alınmıştır. Okullarda bireylerin estetik anlayışlarını/duygularını geliştirmek için yapılanlardan biri matematik dersi öğretim programlarının (MEB, 2009b, 2009c) yanı sıra çeşitli okul derslerine ait öğretim programlarının amaçlarından en az biri estetik anlayışla ilgilidir. Türkçe, seçmeli bilgisayar ve din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri örnek olarak verilebilir (MEB, 2006a, 2006b, 2010a). İlköğretim matematik dersi öğretim programlarının amaçları arasında matematik ve sanat ilişkisini kurabilme ve estetik duygular geliştirebilmeye yer verilmiş ve konu ile ilgili olarak şu vurguyu yapılmıştır: “Süslemeler; matematiksel kavram, özellik ve ilişkileri tanıma, değerlendirme ve yaratıcı düşünmenin gelişmesindeki rollerinin yanında, estetik duyguların gelişmesinde ve özellikle millî kültürümüzün bir unsuru olmaları bakımından matematiğe karşı olumlu tutum kazanılmasında da önemli rollere sahiptir.” (MEB, 2009c, s.45). İlköğretim matematik dersi öğretim programlarındaki süslemeler, boşluk kalmadan üst üste çakışmadan çokgensel bölgelerle bir düzlemin örtülmesi olarak ele alınırken (MEB, 2009b, 2009c) ortaöğretim geometri dersi öğretim programlarında ise bu açıklama kaplama olarak isimlendirilmiştir (Örneğin, MEB, 2010). Bu öğretim programlarında süsleme ise kaplamaları ve kaplama olmayan estetik anlayışa hizmet edecek şekilleri, yapıları, desenleri, motifleri vb. içermektedir. Bu çalışmada bu tanım dikkate alınmıştır. Çeşitli derslerin öğretim programlarında amaç, hedef, kazanım veya işleniş olarak estetik anlayışların ilgili derslerde kazandırılmasına veya geliştirilmesine katkıda bulunulmasına yönelik açıklamalar bulunmaktadır (MEB, 1948, 1968, 1998, 2006a, 200b, 2009a, 2009b, 2009c, 2010a, 2010b, 2013, 2015; Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı, 1983). Ancak öğretim programlarında vurgu yapılan estetik anlayışların yeterince öğrencilerimize kazandırılmasında bazı sorunların yaşandığına vurgu yapılması yanlış olmaz. Bunun nedenlerinden biri özellikle ders kitaplarının öğretim programlarını tam olarak yansıtmaması olabilir çünkü ders kitapları öğretim programlarının uygulanmasına yardımcı olabilecek önemli bir unsurdur (Duman, Karakaya, Çakmak, Eray ve Özkan, 2001). Buna ek olarak, söz konusu olan ders kitaplarındaki işleniş yaklaşımları olabilir çünkü ders kitapları öğrenme ve öğretim ortamlarının temel kaynağıdır (Güzel ve Adıbelli, 2011). Bunlardan dolayı, bu çalışmada geçmişte ve günümüzde okullarda okutulmuş veya okutulmakta olan bazı matematik ders kitaplarının görsel estetik anlayışlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma bir nitel çalışmadır. Bu çalışmada geometri, matematiğin bir alanı olarak kabul edildiği için geometri (hendese) ders kitabı, matematik ders kitabı olarak kabul edilmiştir. Dolayısı ile 1931,1935, 2012 ve 2015 tarihli matematik ders kitapları incelenmiştir. 2012 ve 2015 yıllarına ait ders kitapları ile birlikte bu kitapları tamamlamak amacıyla yazılmış olan öğrenci çalışma kitapları da değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada bu yıllara ait her iki kitap ( ders kitabı ve öğrenci çalışma kitabı) matematik ders kitapları olarak isimlendirilmiştir. Bu çalışmada geçmişten 1931 tarihli “Ortamektepler Riyaziye Ders Kitabı” ve 1935 tarihli “Yeni Hendese: Ortaokul 3. sınıf” ders kitapları ile günümüzden ise 2009 yılı öğretim programına göre yazılmış olan 2015-2016 eğitim-öğretim yılında ücretsiz olarak öğrencilere verilmiş olan iki adet sekizinci sınıf matematik ders kitapları değerlendirilmiştir. Bunlara ek olarak, bu öğretim programının uygulanma sürecindeki aynı sınıfa ait ve benzer şekilde okullara dağıtılan matematik ders kitapları arasından rastgele belirlenmiş olan bir adet kitap ele alınmıştır. Çalışmanın verilerinin analizi nitel çalışmalarda kullanılan döküman analiz yönteminden yararlanılmıştır. Beş adet sekizinci sınıf matematik ders kitapları iki kişi tarafından kodlanmıştır. Kitaplardaki görsel estetik anlayışlara hizmet edecek unsurlar kodlanarak bunlar gruplandırılmış ve temalar ve alt temalar elde edilmiştir. Söz edilen bu unsurlar incelenirken konular, öğretim yaklaşımı ve ölçme-değerlendirmeye yönelik çalışmalar dikkate alınmıştır. 2016 Bildiri Özetleri Kitabı 1312 İnceleme sonunda tüm matematik ders kitaplarında estetik anlayışların/duyguların gelişmesine katkıda bulunma potansiyeli çok yüksek olan konulardan biri olan süslemelerle ilgili çalışmalara yer verildiği anlaşılmaktadır. Bunlardan biri matematik’in sanat ve gerçek yaşamla ilişkilerini ortaya koyan örneklerdir. Örneğin, Yeni Hendese: Ortaokul 3. Sınıf ve Ortamektepler Riyaziye Ders Kitaplarında süslemelere yönelik kaplama olan ve olmayan işlenişler yer almaktadır. Çiniler veya yüzey süslemeleri örnek olarak verilebilir. 2009 yılı ilköğretim matematik dersi öğretim programına göre yazılmış olan kitaplarda ise görsel estetik anlayışa doğrudan veya dolaylı olarak etkisi olabilecek unsurlara özellikle dönüşüm geometrisi, örüntüler, fraktal, katı cisimler, sayılar ve üçgenler konularında rastlanılmaktadır. Bu konuların işlenişlerinde doğadan, resim ve çini sanatlarından, tarihi ve günümüz mimarilerinden örnekler bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Selimiye Cami, Süleymaniye Cami, Mısır Piramitleri, Ankara’da bulunan Atakule, Aziz Jerome ve Mona Lisa tablolarıdır.
URI
https://hdl.handle.net/11511/77978
Conference Name
III. INTERNATIONAL EURASIAN EDUCATIONAL RESEARCH CONGRESS (31 Mayıs - 03 Haziran 2016)
Collections
Department of Mathematics and Science Education, Conference / Seminar
Suggestions
OpenMETU
Core
SORUMLULUK ÖLÇEĞİ’xxNİN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Topçu, Merve; Öge, Burak; Gençöz, Faruk (2018-01-01)
Literatürde sorumluluk kavramı farklı şekillerde tanımlanmaktadır. Araştırmaların çoğu sorumluluğun duruma bağımlı oluşuna odaklanmaktadırlar ancak kişisel sorumluluk ile ilgili kısıtlı da olsa araştırma ile karşılaşmak mümkündür. Bu yazı, kişisel sorumluluk kavramını ölçmek amacıyla bir ölçek geliştirmek ve psikometrik özelliklerini değerlendirmektedir. Ayrıca ücretsiz erişim sağlayan bu ölçek ile diğer araştırmacıları teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda iki set veri toplanmıştır. İlk veri seti, f...
Engelli Bir Üniversite Öğrencisinin Deneyimleri: İki Farklı Analiz Yöntemiyle Değerlendirme
Koca-Atabey, Müjde; Öz, Bahar (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2018)
Literatürde engel ile ilgili farklı bakış açıları mevcuttur. Bunların en bilinenleri tıbbi model, sosyal model ve biyopsikososyal modeldir. Bu çalışma; engeli, hayatın bir gerçeği, değişik bir yaşam deneyimi, ilginç ve müspet bir olgu olarak tanımlayan sosyal model çerçevesinde kurgulanmıştır. Bu çalışma kapsamında, engelli bir üniversite öğrencisinin eğitim hayatıyla ilgili deneyimlerinin incelemesi amaçlanmıştır. İlk aşamada, katılımcı ile 55 dakika süren bir görüşme yapılmış ve konuşulanlar kelimes...
Yüksek Binalarda Rüzgar Etkilerinin İncelenmesi
Kurç, Özgür(2011-12-31)
Rüzgarın yüksek yapılara olan etkisi iki ana konu başlığı altında incelenebilir. İlk olarak konfor kriterleri olarak da adlandırılabilecek bina üst kat ivmeleri ve kat ötelenmeleri sınırları vardır. Özellikle bina üst katlarında yaşayan insanların rüzgardan kaynaklanan bina salınımlarını hissetmemesinin sağlanması bu tip yapıların tasarımında büyük önem taşımaktadır. Maalesef Türk yük kodu TS 498'de bu konuyla ilgili herhangi bir sınırlama veya bölüm bulunmamaktadır. İkinci bir konu ise rüzgardan dolayı bin...
An investigation of Turkish static spatial semantics in terms of lexical variety: an eye tracking study
Ertekin, Şeyma Nur; Acartürk, Cengiz; Department of Cognitive Sciences (2021-8)
The semantics of spatial terms has been attracting the attention of researchers for the past several decades. As an understudied language, Turkish presents an appropriate test bed for studying the generalizability of semantic characterization of spatial terms across languages. Turkish also exhibits unique characteristics, such as the use of locative case markers and being an agglutinative language. The present study reports an eye-tracking investigation of comprehension of spatial terms in Turkish by employ...
Türkiye'de Türk Kürt Kültürlerarası Evlilik Eğilimleri 1993-2008
Hoşgör, Hatice Ayşe (2015-11-06)
Sosyolojik açıdan, farklı etnik grupların birbirlerine olan sosyal sınırlarını kültürlerarası evlilik göstergeleri yansıtmaktadır. Bu eksende daha önce gerçekleştirdiğimiz araştırmamızda (Gündüz Hoşgör & Smits, 2002), Türkiye’deki Kürtler ve Türkler arasındaki kültürlerarası evliliklerdeki eğilimleri 1993 ve 1998 Türkiye Nüfus Sağlık Araştırma verilerini analiz ederek incelemiştik. Analiz Türkler ve Kürtlerin kendi etnik grupları içerisinde evlendiğini, ancak bu eğilimin giderek azaldığını, Türkler ve Kürtl...
Citation Formats
IEEE
ACM
APA
CHICAGO
MLA
BibTeX
S. Bulut and F. D. Yavuz, “Geçmişte ve Günümüzde Okutulan Bazı Matematik Ders Kitaplarınının Görsel Estetik Anlayışlarının İncelenmesi,” presented at the III. INTERNATIONAL EURASIAN EDUCATIONAL RESEARCH CONGRESS (31 Mayıs - 03 Haziran 2016), Muğla, Türkiye, 2016, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/77978.