Sürücü Öfkesi ile ilişkili bireysel ayrılıklar ve çıktı değişkenleri: Meta-analitik derleme

Date

2016-09-07

Author

Demir, Başar
Demir, Sıla
Özkan, Türker

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

312
views

0
downloads

Trafik kazaları çoğunlukla sürücülerle ilişkili faktörlere atfedilmektedir. Sürücülerle ilişkili faktörlerden olan bireysel ayrılıkların, sapkın sürücü davranışları ve agresif sürücülüğü etkiledikleri ve bu şekilde kazalarla dolaylı olarak ilişkilendiği düşünülmektedir. De Winter ve Dodou (2010) yaptıkları meta-analiz çalışmasında hata ve ihlallerin trafik kazalarının önemli yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Sürücü öfkesi, sürücülük çıktılarını (örn.kazalar, sürücü davranışları) anlamak için sıkça çalışılmıştır. Sürücü öfke ifade envanteri (Deffenbacher, Lynch, Oetting, & Swaim, 2002) ve sürücü davranış ölçeği (Reason ve arkadaşları, 1990) de sürücülerin sürüş sırasındaki öfkeleri ve sürücü davranışlarını anlamak için sıkça kullanılan ölçüm araçları olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, sürücü öfkesini merkeze alarak, birinci aşamada sürücü öfkesi ile ilgili bireysel ayrılıkları, ikinci aşamada ise sürücü öfkesi ile ilişkili çıktı değişkenlerin (öfke ifadesi ve sürücü davranışları) niceliksel değerlendirilmesi yapılmıştır. Belirlenen kriterler doğrultusunda literatür taraması yapılmış, kırk sekiz çalışmadan elde edilen bilgiler meta-analiz yöntemiyle sentezlenmiştir. Bağlamsal model (Sümer, 2003) çerçevesinde düşünüldüğünde, bulgular dürtüsellik, kural tanımazlık ve narsizmin, 5 faktör kişilik özelliklerine nazaran sürücü öfkesiyle daha yüksek derecede ilişkili olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, sürücü öfkesi hem öfke ifadesi (örn. fiziksel saldırganlık, sözlü saldırganlık) hem de sapkın sürücü davranışı boyutlarıyla (örn. ihlaller, hatalar) ilişkili bulunmuştur. Özellikle, sürücü öfkesinin, sürücü öfke ifade envanterinin boyutları ile sürücü davranışı ölçeği boyutlarından daha yüksek derecede ilişkiye sahip olduğu görülmüştür. Bulguların ileriki araştırmacılar açısından önemi ve uygulamaya dönük yorumları tartışılacaktır.

URI

https://hdl.handle.net/11511/79210
https://doczz.biz.tr/doc/169516/bildiri-kitab%C4%B1n%C4%B1-i%CC%87ndirmek-i%CC%87%C3%A7in-t%C4%B1klay%C4%B1n%C4%B1z

Conference Name

19. Ulusal Psikoloji Kongresi, (5 - 07 Eylül 2016)

Collections

Department of Psychology, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Sürücü Gruplarında Gerçekçi Örtük Ve Özbeyana Dayalı Beceri Ölçümleri Özkan, Türker(2011-12-31) 1. Amaç ve Gerekçe: Trafik kazalarında insan faktörünün çok önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, araç kullanmanın iki ana unsurundan biri olan sürücülük becerilerinin örtük ölçümünün yapılacağı bilgisayar tabanlı yeni bir test prototipi geliştirmektir. Bu sayede önemli bir unsur olan sürücülük becerilerinin ölçümü güvenilir ve geçerli bir şekilde yapılacak, gerektiğinde sürücü seçme, değerlendirme ve yerleştirmede kullanılabilecektir. 2. Yöntem Örneklem: Birinci örneklemi Ankara ilind...
Sürücü davranışları, becerileri ve kaza değerlendirmesinde atıf yanlılıkları ve stilleri Fındık, Gizem; Öz, Bahar; Özkan, Türker (null; 2015-12-08) Kişinin kendini değerlendirme ile ilgili yanlılıkları günlük hayatta davranışları birçok açıdan etkileme potansiyeline sahiptir. Bu yanlılıklara örnek olabilecek ve bu çalışmada incelenen iki yanlılık; kendini yükseltme yanlılığı ve yapan-gözleyen etkisidir. Bu çalışma bu iki yanlılığı Türkiye’de bir sürücü örnekleminde incelemeyi, bu yanlılıkların sürücülükte insan faktörleri, yani sürücü davranışları ve becerileri ile ilişkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Bunun yanında sürücü davranışı, becerisi ve kazay...
Sürücü dürtüselliğinin cinsiyet ve trafikteki öfke ifadeleri bağlamında incelenmesi Öztürk, İbrahim; Öz, Bahar (null; 2016-09-07) Trafik kazaları, özellikle genç sürücüler için tüm dünyada ve Türkiye’de önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır (Dünya Sağlık Örgütü, 2015). Bireysel özellikler ve kişilik faktörleri riskli sürücü davranışlarının meydana gelmesi ile yakından ilişkilidir. Dürtüsellik ve sürücülük öfkesi, trafikteki pek çok farklı negatif sonuçla ilişkili bulunmuştur (Bıçaksız ve Özkan, 2016). Bu çalışmanın amacı, genç sürücülerde, sürücü dürtüselliğine ilişkin cinsiyet farklılıklarının olup olmadığının belir...
Sürücülerin Risk Algısı Aşina Olunan ve Olunmayan Yollarda Araç Kullanırken Nasıl Değişir: Kadın ve Erkek Sürücülerin Karşılaştırması Budak, Nesrin; Öztürk, İbrahim; Aslan, Merve; Öz, Bahar (2021-04-01) Yol güvenliği, insan, araç ve çevre ile ilgili faktörler arasındaki etkileşimin bir sonucudur. Bu çalışmada, yol güvenliğinde çevre ile ilgili bir faktör olarak yol aşinalığı araştırılmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, sürücülerin aşina oldukları ve olmadıkları yollardaki öznel risk algılarının incelenmesidir. Çalışmaya 279 erkek ve 201 kadın olmak üzere toplam 480 sürücü katılmıştır. Katılımcılar demografik bilgi formunu ve Risk Algısı Envanteri’ni doldurmuştur. Sonuçlar, sürücülerin aşina olmadıkları ...
Sürdürülebilir Kalkınma Eğitimine yönelik İnançlar Ölçek Geliştirme Çalışması Sağdıç, Ali; Şahin, Elvan (2015-01-01) İnsanların doğa, ekonomi ve toplumla olan ilişkilerinin sürdürülebilir olması, eski yıllara oranla çok daha fazla önem kazanmaktadır. Bunun bir sonucu olarak, öğrencileri sürdürülebilir kalkınma bilinci ile yetiştirmek hedeflenmektedir. Bu hedefe ulaşmak için de öğretmenlere önemli roller düşmektedir. Bu çalışmada ilköğretim öğretmenlerinin sürdürülebilir kalkınma eğitimine yönelik inançlarına dair ölçek geliştirme amaçlanmıştır. Çalışma iki aşamadan oluşmuştur. Birinci aşamaya 211 öğretmen adayı katılmış v...

Citation Formats

B. Demir, S. Demir, and T. Özkan, “Sürücü Öfkesi ile ilişkili bireysel ayrılıklar ve çıktı değişkenleri: Meta-analitik derleme,” presented at the 19. Ulusal Psikoloji Kongresi, (5 - 07 Eylül 2016), Türkiye, 2016, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/79210.