Sürücü dürtüselliğinin cinsiyet ve trafikteki öfke ifadeleri bağlamında incelenmesi

Date

2016-09-07

Author

Öztürk, İbrahim
Öz, Bahar

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

358
views

0
downloads

Trafik kazaları, özellikle genç sürücüler için tüm dünyada ve Türkiye’de önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır (Dünya Sağlık Örgütü, 2015). Bireysel özellikler ve kişilik faktörleri riskli sürücü davranışlarının meydana gelmesi ile yakından ilişkilidir. Dürtüsellik ve sürücülük öfkesi, trafikteki pek çok farklı negatif sonuçla ilişkili bulunmuştur (Bıçaksız ve Özkan, 2016). Bu çalışmanın amacı, genç sürücülerde, sürücü dürtüselliğine ilişkin cinsiyet farklılıklarının olup olmadığının belirlenmesi, bununla birlikte sürücü dürtüselliği ile sürücü öfke ifadeleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmaya, 18 ve 25 yaş aralığında (Ort.=21.58, SS =1.76), 237 ehliyet sahibi üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların %44.3’ü kadın, %55.7’si erkektir. Katılımcılardan demografik bilgi formu, Dürtüsel Sürücü Davranışları Ölçeği ve Sürücü Öfke İfadesi Ölçeği’nden oluşan anketi yanıtlamaları istenmiştir. Sürücü Dürtüselliği boyutlarında cinsiyet farklılığının olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla Çoklu Kovaryans Analizi (MANCOVA) yapılmıştır. Yaş ve hayat boyu gidilen yol miktarı kontrol değişkenleri olarak analize girmiştir. Analiz sonuçlarına göre erkek sürücüler, kadın sürücülere göre daha fazla işlevsel sürücü dürtüselliği; kadın sürücülerin ise erkek sürücülere kıyasla daha fazla sürücü sebatsızlığı gösterdiği bulgulanmıştır. Sürücü dürtüselliği ve sürücü öfke ifadeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yaş, cinsiyet ve hayat boyu gidilen yol miktarı değişkenlerinin istatistiksel etkileri kontrol edilerek hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Sonuçlar, genç sürücülerde sürücü dürtüselliğinin üç boyutunun sürücü öfke ifadeleri boyutlarıyla ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Sürücü sıkışıklığı sürücü öfke ifadelerinin dört tipi ile de ilişkiliyken, sürücü tasarlama eksikliği öfkenin sözel ifadesi boyutu hariç diğer tüm sürücü öfke ifadesi boyutlarıyla ilişkili bulunmuştur. Son olarak, sürücü sebatsızlığı, Uyum sağlayıcı/yapıcı öfke ifadesi hariç tüm sürücü öfke ifadesi boyutlarını anlamlı olarak yordamaktadır. Bu çalışmada, sürücü dürtüselliğinde cinsiyet farklılıkları ve dürtüsellik ile trafikteki öfke ifadeleri arasındaki ilişki yeni geliştirilen Dürtüsel Sürücü Davranışları Ölçeği kullanılarak ilk kez incelenmiştir. Gelecekte yapılacak çalışmalar sürücü sıkışıklığı, sebatsızlığı, tasarlama eksikliği üzerine odaklanabilir. Bulgular, öneriler ve sonuçlar çerçevesinde tartışılacaktır.

URI

https://hdl.handle.net/11511/86285

Conference Name

19. Ulusal Psikoloji Kongresi, 5 - 07 Eylül 2016

Collections

Department of Psychology, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Yolda öfke ifadesi : Sürücü dürtüselliği ve cinsiyet rolleri Öztürk, İbrahim; Öztürk, İbrahim; Öz, Bahar (2016-09-07) Trafik kazaları, özellikle genç sürücüler için tüm dünyada ve Türkiye’de önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır (Dünya Sağlık Örgütü, 2015). Dürtüsellik ve cinsiyet roller sürücü davranışlarını etkileyen ve şekillendiren önemli faktörlerdendir. Dürtüselliğin sürücü davranışlarına etkilerine bakıldığında farklı türlerdeki dürtüsellik özelliklerinin sürücü davranışlarını farklı açılarda olumsuz olarak etkilediği bulunmuştur. Ancak yapılan bu çalışmaların çoğu dürtüselliği genel bir yapıda ele...
Sürücü Öfkesi ile ilişkili bireysel ayrılıklar ve çıktı değişkenleri: Meta-analitik derleme Demir, Başar; Demir, Sıla; Özkan, Türker (null; 2016-09-07) Trafik kazaları çoğunlukla sürücülerle ilişkili faktörlere atfedilmektedir. Sürücülerle ilişkili faktörlerden olan bireysel ayrılıkların, sapkın sürücü davranışları ve agresif sürücülüğü etkiledikleri ve bu şekilde kazalarla dolaylı olarak ilişkilendiği düşünülmektedir. De Winter ve Dodou (2010) yaptıkları meta-analiz çalışmasında hata ve ihlallerin trafik kazalarının önemli yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Sürücü öfkesi, sürücülük çıktılarını (örn.kazalar, sürücü davranışları) anlamak için sıkça çalışılm...
Sürücü davranışları, becerileri ve kaza değerlendirmesinde atıf yanlılıkları ve stilleri Fındık, Gizem; Öz, Bahar; Özkan, Türker (null; 2015-12-08) Kişinin kendini değerlendirme ile ilgili yanlılıkları günlük hayatta davranışları birçok açıdan etkileme potansiyeline sahiptir. Bu yanlılıklara örnek olabilecek ve bu çalışmada incelenen iki yanlılık; kendini yükseltme yanlılığı ve yapan-gözleyen etkisidir. Bu çalışma bu iki yanlılığı Türkiye’de bir sürücü örnekleminde incelemeyi, bu yanlılıkların sürücülükte insan faktörleri, yani sürücü davranışları ve becerileri ile ilişkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Bunun yanında sürücü davranışı, becerisi ve kazay...
Sürücü Eğitmenlerinin İş Doyumu, İş Stresi, Tükenmişliği ve Kazaları: Sürücü Davranışlarının Aracı Rolü Solmazer, Gaye; Öz, Bahar; Lajunen, Timo; Özkan, Türker (2018-04-01) İşleri gereği trafik ortamlarına fazla miktarda maruz kalan sürücü eğitmenlerinin, araba kullanmak için gerekli olan bilgi ve becerileri sürücü adaylarına aktarmakla görevli oldukları için yol güvenliğinde oldukça önemli bir yere ve aktif bir role sahip oldukları söylenebilir. Bu çalışmanın amacı işteki iyilik hali göstergeleri (örn., iş doyumu, iş stresi ve tükenmişlik) ve kaza sayısı arasındaki ilişkide sapkın sürücü davranışlarının (hatalar, ihlaller ve ihmal ve dikkatsizlikler) rolünü sürücü eğitmenleri...
Üniversite öğrencilerinin kurdukları matematik problemlerinin değerler açısından incelenmesi Bulut, Safure; Aktaş, Fatma Nur (null; 2018-10-04) Problem kurma, öğrencilerin somut durumlara yönelik olarak yapmış oldukları kişisel yorumları ve bunları anlamlı matematiksel problemler olarak biçimlendirmeyi içeren bir süreçtir(NCTM, 2000). Problem kurma yöntemini kullanarak yapılan değerlendirmeler öğretmene detaylı bilgi vermede etkili bir yoldur (Munroe, 2016). Problem kurma öğrencilerin düşünme süreçlerini, değerlerini, anlayışlarını ve matematiksel yetkinliklerini incelemek için bir değerlendirme aracı olarak da kullanılabilir. Çünkü problem kurma a...

Citation Formats

İ. Öztürk and B. Öz, “Sürücü dürtüselliğinin cinsiyet ve trafikteki öfke ifadeleri bağlamında incelenmesi,” presented at the 19. Ulusal Psikoloji Kongresi, 5 - 07 Eylül 2016, 2016, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/86285.