Date

2017-09-14

Author

Öden Acar, Arzu
Eryılmaz, Ali

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

731
views

0
downloads

Cite This

Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) gibi sınavlarda görme engelli adaylardan okuyucu yardımı talep edenlere şekil, grafik, tablo, resim gibi görsel verilerin yer aldığı sorularla, karmaşık ifade içeren sorular sorulmamaktadır. Sosyal bilimlerden özellikle coğrafya, temel matematikte geometri, fen bilimlerinde fizik, kimya ve biyoloji alanlarında ise pek çok görsel veri içeren soru bulunmaktadır. Bu sorular okuyucu yardımı talep eden görme engelli öğrencilerin kitapçıklarında yer almamaktadır. Bu çalışmanın amacı şekil içeren soruları görme engelli öğrencilerin erişebileceği şekilde hazırlamaktır. Bu çalışmada düzenlenmek üzere Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından paylaşılan 9. sınıf fizik kazanım testlerinden Kuvvet ve Hareket konusundaki Test 9'un 11. sorusu https://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/pdf/kt/kt_635851658424341491.pdf adresinden seçilmiştir. Soruda iki şekil bulunmakta, her iki şekilde de ikişer otobüs bulunmaktadır. Şekiller renklidir. Sorudaki şekillerin görme engelli öğrenciler tarafından anlaşılabilmesi için kabartma yazıcıdan, kabartma yazı kağıdına çıktısının alınması planlanmıştır. Bu çalışmada kabartma yazıcıdan çıktı alınabilmesi için gerekli olan özel çizim programlarından biri olan TactileView şekil çizim programı kullanılmıştır. Bu program ile şeklin kabartma çıktısını alabilmek için şeklin çiziminin programla yapılması ya da var olan hazır bir çizimin bu programa aktarılması gerekmektedir. İnternetten sorudakilere benzeyen otobüs çizimleri bulunmuş ve bu çizimler programa kopyalanarak gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra kabartma çıktısı alınmıştır. Alınan çıktı iki görme engelli ilköğretim öğrencine sunulmuş ve öğrenciler parmakları ile dokunarak çizimlerin içeriğini doğrulamışlardır. Otobüslerin yer aldığı kabartma çıktılar iki fizik eğitimi ve bir de özel eğitim alanındaki öğretim üyesi tarafından incelenmiş, şekillerde soru için gerekli olmayan detayların yer aldığı, görme engeli olan her öğrencinin yaşam deneyimlerinin aynı olmaması sebebiyle detayların bu öğrenciler için sorun yaratabileceği belirtilmiştir. Bu görüşler sonrasında öğretim üyelerinin önerileri alınmış ve çizim olarak otobüslerin detaylarının yer almadığı, her otobüs için bir dikdörtgen çizilerek içine otobüs yazılmasının daha uygun olacağı belirtilmiştir. Bu önerilerle MsOffice Word programında tekrar çizim yapılmış ve çizimler TactileView programına kopyalarak kabartma çıktısı alınmıştır. Program Türkçe karakter desteklemediği için Türkçe karakter kullanılmamıştır. Ayrıca yine bir otomobil, minibüsü ve tır şekli içeren 2007 ÖSS, Fen 1 sorularından 11. soru hem soruda olduğu şekli ile hem de gereksiz detaylardan kaçınılarak yeniden düzenlenerek MsOffice Word programında çizilmiştir. MsOffice Word programında şekillerin içine ne oldukları yazılmış ancak şekiller TactileView programına kopyalandığında Braille alfabesinde her harfin noktaların çeşitli kombinasyonları ile temsil edilmesi sebebi ile yazılar şekillerin içine sığmamıştır. Bu sebeple soruda da belirtildiği gibi otomobilin içine "O", minibüsün içine "M" ve tırın içine "T" yazılarak kabartma yazı kağıdına çıktıları alınmıştır. Hem eski hem de yeni çizimlerin kabartma çıktıları görme engelli öğrenciler ile paylaşılarak öğrencilerin görüşleri alınmaya devam edilmektedir. Öğrencilerin görüş ve önerileri doğrultusunda şekiller son halini alacak ve araştırma sonucu olarak paylaşılacaktır. Şekillere yönelik çizimler ve çizimlerin kabartma çıktıları sunumda paylaşılacaktır. Bu çalışmadaki yöntemle yapılacak olan şekil düzenlemeleri hem okul hem de merkezi sınav sorularında kullanılabileceği gibi, derslerde ve ders kitaplarında da kullanılabilir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/79949
https://www.researchgate.net/publication/323337735_Gorme_Engelli_Ogrenciler_Icin_Erisilebilir_Soru_Tasarimi_Sekilli_Soru_Ornegi

Collections

Department of Secondary Science and Mathematics Education, Conference / Seminar