Vakıflar ve Merkez Arasında Gelir Aktarımı ve Savaş Finansmanı

Date

2013-03-01

Author

Orbay, Kayhan

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

214
views

0
downloads

17. yy sonlarında askerî seferler sonucu darlığa düşen Osmanlı Devleti hazinesi, gelirleri artırarak mali rahatlama sağlamak amacıyla, ilk akla gelen vergi düzenlemeleri, sikke basımı, tağşiş benzeri mali tedbirlerin ötesine geçen tedbirlere başvurmuştur. Bir çok sultan ve vezir vakfı benzeri devasa vakfın bütçe fazlalarının merkezî hazineye aktarılmakta olduğunu biliyoruz. Ancak, hazinenin mali darlığı aşmak ve askerî seferleri finanse etmek üzere vakıfların maaş ödemelerine el koymak gibi bir uygulamaya gitmesi, 17. yy sonlarında gerçekleşmiş bir ilktir. Bu durum hem Osmanlı Devleti'nde savaş finansmanı açısından bir yeniliktir hem de vakıfların olağan iktisadi ve sosyal faaliyetleri üzerinde etkisi bakımından dikkate değer bir uygulamadır. Bu çalışma, söz konusu teşebbüsün uygulanma aşamasını, mali boyutunu ortaya çıkarmak ve devletin tahsil edemediği mablağları da defterler tutarak izlediğini göstermek üzere kaleme alınmıştır.

URI

https://hdl.handle.net/11511/82866
17. yy sonlarında askerî seferler sonucu darlığa düşen Osmanlı Devleti hazinesi, gelirleri artırarak mali rahatlama sağlamak amacıyla, ilk akla gelen vergi düzenlemeleri, sikke basımı, tağşiş benzeri mali tedbirlerin ötesine geçen tedbirlere başvurmuştur. Bir çok sultan ve vezir vakfı benzeri devasa vakfın bütçe fazlalarının merkezî hazineye aktarılmakta olduğunu biliyoruz. Ancak, hazinenin mali darlığı aşmak ve askerî seferleri finanse etmek üzere vakıfların maaş ödemelerine el koymak gibi bir uygulamaya gitmesi, 17. yy sonlarında gerçekleşmiş bir ilktir. Bu durum hem Osmanlı Devleti'nde savaş finansmanı açısından bir yeniliktir hem de vakıfların olağan iktisadi ve sosyal faaliyetleri üzerinde etkisi bakımından dikkate değer bir uygulamadır. Bu çalışma, söz konusu teşebbüsün uygulanma aşamasını, mali boyutunu ortaya çıkarmak ve devletin tahsil edemediği mablağları da defterler tutarak izlediğini göstermek üzere kaleme alınmıştır.

Journal

Vakıflar Dergisi

Collections

Department of History, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Osmanlı devleti ve Avrupa devletlerinde tağşişler ve nedenleri (1326-1844) Karaman, Kıvanç; Pamuk, Şevket (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2016-4) Bu çalışma, Osmanlı tarihindeki tağşişlerin, yani parasal hesap biriminin gümüş içeriğindeki düşüşlerin, sebeplerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmamızın önemli bir katkısı, Avrupa devletleri için yeni oluşturduğumuz geniş kapsamlı bir tağşiş veri setini kullanarak Osmanlı tağşişlerini karşılaştırmalı perspektife yerleştirmesidir. Elimizdeki veriler, hem Osmanlı hem de diğer Avrupa devletlerinin tağşişlere gelir elde etmek için başvurduğu savını destekler. Avrupa devletlerinin çoğu, artan vergi geli...
Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’e Geçişte Büyük Toprak Sahiplerinin Sınıfsal Rolü ve Dönüşümü Evrim Önal, Nevzat (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2012-4-1) Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüz yılında yaşanan iktisadi değişimlerin başat faktörü imparatorluğun, kapitalist dünya ekonomisine eskisine göre çok daha sıkı bağlar ile entegre olmasıdır. 19. yüzyılın başından itibaren yoğunlaşan uluslararası ticari ilişkiler bu entegrasyonun ilk adımını oluşturmuş, Avrupa devletlerine verilen demiryolu imtiyazları ve dış kaynaklı borçlanma süreci derinleştirmiştir. Yüzyılın son çeyreğine girildiğinde Osmanlı İmparatorluğu’nun farklı coğrafyaları, başta ticaret limanları v...
Faiz Oranları Petrol Fiyatları İle Değerli Metaller Arasındaki İlişkiler. Sarı, Ramazan(2011-12-31) Altın, gümüş gibi değerli metaller, alüminyum, bakır gibi endüstri girdileri, petrol gibi fosil yakıtlar ile buğday ve mısır gibi gıda mallarının fiyatlarında son zamanlarda meydana gelen hareketlilik, araştırmacıların dikkatlerini söz konusu hareketliliğin nedenlerine ve fiyat istikrarının sağlanması için ilgili politika uygulamalarına yöneltmiştir. Söz konusu fiyat hareketlerinin nedenleri arasında talep kaymaları, tarım sektörünün aleyhine gelişen teşvik uygulamaları, artan nüfus ve hızlı büyüyen Çin ile...
Local government unions Gürel Üçer, Zeynep Aslı; Polatoğlu, Aykut; Department of Urban Policy Planning and Local Governments (2002) In this thesis, the local government unions formed by local government units in order to perform the duties assigned to them by various laws, but they can not carry out individually is examined. This thesis lays down the reasons requiring cooperation between local governments and assesses the status of local government unions in Türkiye. Local government units have become inoperable in terms of their duties due to various reasons. At this point, establishment of local government unions appear as a method fo...
Cbs Ve Ua'ya Dayalı Maden Kapatma Planı Hazırlanması: Ovacık Terkedilmiş Kömür Madeni Örneği Düzgün, Hafize Şebnem(2009-12-31) Son dönemlerde dünyada ve Türkiye'de yükselen çevre bilincinin sonucu olarak, madencilik ve diğer endüstri faaliyetlerinin oluşturduğu doğa tahribatı, kamuoyunda büyük eleştirilerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Öte yandan madencilik ülkemizde de olduğu gibi pek çok ülkenin kalkınmasında önemli rol oynayan sektörlerden biridir. Dolayısı ile sürdürülebilir kalkınma modellerinin geliştirilebilmesi için madencilik faaliyetlerinden kaynaklı olumsuz etkilerin doğaya yeniden kazandırma çalışmaları ile gideril...

Citation Formats

K. Orbay, “Vakıflar ve Merkez Arasında Gelir Aktarımı ve Savaş Finansmanı,” Vakıflar Dergisi, pp. 75–88, 2013, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/82866.