İstanbul Boğazi yoluyla Marmara ve Karadeniz arasında kimyasal alışverişler ve artan besin tuzu girdilerinin iki tabakalı marmara kimyasal özelliklerine etkisi

Date

2016-06-03

Author

Tuğrul, Süleyman
Yüksek, Ahsen
Altıok, Hüsne
Okuş, Erdoğan

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

434
views

0
downloads

İki tabakalı ekosisteme sahip olan Marmara Denizi’nin temel fiziksel ve biyokimyasal oşinografik özellikleri ve su kalitesi, Türk Boğazları Sistemi (TSS) içindeki iki tabakalı akıntı rejimince belirlenir. Büyük nehirlerin taşıdığı kimyasallar ile son yıllarda sürekli kirlenen Karadeniz’in kuzeybatı (NW) kıta sahalığındaki az tuzlu suları, İstanbul Boğazı üst akıntısı yoluyla, büyük miktarlarda besin tuzları (N, P) yükleri, Marmara’ya taşınmaktadır. Marmara’da gelişen yoğun ötrofikasyon sonucu, fotosenteze dayalı organik madde üretimi 5-10 m’lik yüzey tabakasında sınırlanmıştır. Bunun sonucu olarak, Marmara iki tabakalı sisteminin arageçiş tabakasında (haloklin) oluşan “nutriklin” ve “oksiklin” tabakası sınırları yüzeye doğru kayarak değişmiştir. Ancak, Marmara Denizi'nde ötrofikasyon gelişimini anlamaya yönelik sistematik izleme ve veri seti 1990’lı yıllara kadar mevcut değildir. Bu çalışmanın amacı, 1987-2013 arasında İstanbul Boğazı’nın kuzey-güney çıkış bölgelerinde ODTÜ-DBE ve İÜDBİE araştırma grupları tarafından toplanan kimyasal verilerin zamansal değişimlerini incelemek; komşu denizler arasındaki besin tuzları ve toplam organik karbon (TOK) akılarının (yükleri) kanitatif karşılaştırmalarını yapmak; artan besin yükü girdilerinin Marmara ekosistemine uzun dönemli etkilerini kısaca değerlendirmektir. Boğazdaki ölçümlere göre; Karadeniz’den giren suların besin tuzları derişimleri ve N/P oranı Kasım-Nisan döneminde belirgin artış göstermiştir. Karadeniz’den taşınan yıllık toplam-N, P yüklerinin ana bileşenini organik yapıdaki besin tuzları oluşturmuştur. Organik karbon derişimi daha az değişkendir ve ilkbahar döneminde artış göstermiştir. Boğaz güney çıkışında Marmara alt tabasındaki besin tuzu değerleri mevsimsel değişimi düşüktür, ana bileşen inorganik-N,P bileşikleridir ve N/P oranı düşüktür ( 9-10). Karadeniz’e taşınan fosfor yükünde belirgin artış olmuştur. Artan ötrofikasyon, Marmara’da nutriklin ve oksiklin sınırlarının haloklin üst sınırına doğru kaymasına ve kimyasal gradient tabakasının (kemoklin) incelmesine neden olmuştur. Ege’den Marmara’ya giren tuzlu (S: ~ 38.5) suların azot ve fosfor değerleri Marmara’da yaklaşık 10 kat artmış; oksijen derişimi ise suboksik seviyelere (10-30 µM) düşmüştür. Sonuç olarak, Boğaz alt akıntısıyla Karadeniz’e ulaşan tuzlu suların oksijen içeriği 1980’li yıllardan beri oldukça azalmış; azot ve fosfor yükleri artmıştır

Subject Keywords

Besin tuzları, İstanbul Boğazı, Karadeniz, Kimyasal akılar, Marmara, TOK

URI

https://hdl.handle.net/11511/85534

Conference Name

Türkiye Deniz Bilimleri Konferansı, (31 Mayıs - 03 Haziran 2016)

Collections

Unverified, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

İstanbul’da Deprem Yardım Malzemelerinin Önceden Konumlandırılması Konu, Ayşe Sinem; Duran, Serhan; Yakıcı, Ertan (2018-01-01) Bu çalışmanın amacı, İstanbul’da gerçekleşmesi beklenen olası bir depremde, depremin neden olacağı kırılganlık etkisinin de incelenerek insani yardım malzemelerinin önceden konumlandırılması maksadıyla bir çerçeve oluşturmak ve bu doğrultuda İstanbul için hazırlanmış JICA Raporu’nda (2002) yer alan bilgi ve verileri kullanarak afet müdahale ve yardım merkezi konumları önermektir. Sunulan modelde 29 talep noktası ve 29 potansiyel afet müdahale ve yardım merkezi bulunmaktadır. Model ulaşım ağı kırılganlığını ...
Doğu Akdeniz'de mevcut farklı ekosistemlerin - upwelling bölgeleri, açık deniz ve kıta sahanlığı suları - dinamikleri, bakteriyel ve birincil üretim potansiyelleri, üst trofik seviyelere yansımaları Tuğrul, Süleyman; Uysal, Zahit; Bıngel, Ferit; Koçak, Mustafa; Yemenicioğlu, Semal; Fach Salihoğlu, Bettina Andrea; Özsoy, Emin; Yücel, Nebil; Gücü, Ali Cemal; Yılmaz, Elif; Salihoğlu, Barış; Zenginer Yılmaz, Arife(2014) Türkiye denizleri, su bütçesi, atmosferik ve karasal girdiler, taban topoğrafyası, iklimsel evrim gibi temel etkenlerin belirlediği fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikler bakımından büyük farklılıklar içeren zengin ve değişken deniz ekosistemlerini barındırmaktadır. Birincil üretim potansiyelleri açısından Karadeniz’in özellikle kuzeybatı kıta sahanlığı ötrofik, Marmara Denizi ve körfezleri ileri derecede ötrofik, Ege Denizi ve Doğu Akdeniz oligotrofik yapı sergilemektedir. Özgün bir ...
KKTC Girne Kıyısı Fiziksel ve Biyojeokimyal Oşinografik Zaman Serisi Çalışmaları Deliceırmak,deliceırmak, Çağrı,çağrı; Fuller,fuller, Wayne,wayne; Sancak, Serkan; Özsoy, Murat; Maviş,maviş,maviş, Merdiye,merdiye,merdiye; Refiker, Hürmüs; Örek, Hasan; Örek, Yeşim; Tezcan, Devrim; Serakıncı, Nedime; Salihoğlu, Ilkay (2018-05-09) Kıyısal ekosistem üzerindeki doğal ve insan kaynaklı muhtemel etkilerin ve denizsel dinamiklerin açıklanabilmesine yardımcı olmak amacı ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Girne (KKTC) açıklarında enlem/boylamı 35 21.577K/033 17.703D ve 35 76.218K/033 17.283D olan iki istasyonda yaklaşık üç yıl süreli aylık ÇOK DİSİPLİNLİ deniz çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışma, TUBİTAK tarafından desteklenen 114Y139 Kod No’lu proje kapsamında ve ilk kez KKTC bandıralı, R/V TEAL Jr adlı araştırma teknesi ile yürütülmü...
Archaeometric studies on selected samples of human bones excavated from the ruins of the roman amphitheatre in İznik Aksoy, Uğur Bülent; Sayıt, Kaan; Özdemir, Kameray; Department of Archaeometry (2020-8) In this study, major, minor, and trace elements were analysed in 21 bones belonging to 19 individuals with different sex, age, and location excavated from the Roman Theatre in İznik. Additionally, five soil samples taken from different parts of the site were analysed with applied chemical and physical analysis using archaeometric methods to determine and investigate the implication of toxic elements (Pb, As, Cd, etc.), and their accumulation in bone hydroxyapatite due to diagenic and/or biogenic basis...
Trabzon Bölgesi Kırsal Camileri: Yer-Yapı İlişkisi Üzerine Morfolojik Bir Değerlendirme Kazaz, Emriye; Tuluk, Ömer İskender (Middle East Technical University Faculty of Architecture, 2021-12-01) Doğu Karadeniz bölgesi, birbiri ardına sıralanan kıyıya dik derin vadileriyle kendine özgü bir coğrafik yapıya sahiptir. 20. yüzyılın ortalarına dek bölgenin kıyıya yakın düzlükleri iskele-pazar nitelikleriyle bölgenin ticari merkezlerini oluştururken, kırsal yaşamın sürdüğü yerleşim havzaları ise bu vadilerin derinliklerinde yer almışlardır. Birinden diğerine geçmenin oldukça zor olduğu bu vadiler, içinde barındırdığı halklar için izole bir ortam yaratırken; sosyal, kültürel yapı yanında mimari pratikler i...

Citation Formats

S. Tuğrul, A. Yüksek, H. Altıok, and E. Okuş, “İstanbul Boğazi yoluyla Marmara ve Karadeniz arasında kimyasal alışverişler ve artan besin tuzu girdilerinin iki tabakalı marmara kimyasal özelliklerine etkisi,” presented at the Türkiye Deniz Bilimleri Konferansı, (31 Mayıs - 03 Haziran 2016), Ankara, Türkiye, 2016, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/85534.