Döngüsel Ekonomi İçin Tasarım: Lisans Düzeyinde Endüstriyel Tasarım Öğrencileriyle Bir Vaka Çalışması

2020
Sevgül, Özden
Eren, Gizem Hediye
Yavuzcan, H. Güçlü
Doğrusal ekonomiden farklı olarak, ürünlerin ve hizmetlerin daha çok iç içe olduğu yeni bir paydaş ilişkisi arayışında olan döngüsel/dairesel ekonomi için tasarım yaklaşımının endüstri ürünleri tasarımcının sorumluluklarını doğrudan etkilediği söylenebilir. Son kullanıcı için ta sarlama eğiliminde olan geleneksel tasarım yaklaşımı, ürünün ötesinde bir ilişkiler ağı ve bir sistem tasarlamaya gereksinim duyan döngüsel ekonomi için tasarımda yetersizdir. Bu çalışma ile tasarım eğitiminde ürün odaklı kritik sürecinin farklılaşması, yeni yaklaşımın öğrencilerce kavranabilmesi ve fikir geliştirme sürecinde kullanılması için sorgulama araçları geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu çalışma, 2017-2018 Güz döneminde dördüncü sınıf öğrencilerine verilen gelecekçi şarj istasyonu projesinde uygulanmıştır. Çalışmanın amacı dairesel ekonomi için tasarım esaslarından olan “yeniden kullanım için tasarım” (design for reuse) ve “geri dönü şüm için tasarım” (design for recycling) yaklaşımlarına özel stüdyo dersinde kullanılabilecek sorgulama araçları oluşturulmasıdır. Projeler, erken tasarım evresinde potansiyel yeni tüzel ve özel paydaşları sorgulama ve açığa çıkarma, aralarında döngüsel ekonomi açısından etkili ve anlamlı olabilecek bir ağ kurgulayarak ilişkileri düzenleme, belirli bir senaryo içerisinde ilişki leri betimleme, tanımlama ve fikir geliştirme amacıyla ele alınmıştır. Böylelikle öğrencilerin bu kapsamda projeler geliştirmeleri sağlanmıştır. Tamamlanan iki proje öğretim görevlileri tarafın dan tümdengelim ile analiz edilmiş ve sadece iki döngüsel ekonomi esası için kullanılabilecek özelleşmiş sorgulama araçlarının geliştirilmesi hedeflenmiştir. Geliştirilen sorgulama araçları ilerleyen dönemlerdeki projelerde kullanılarak etkinlikleri değerlendirilecektir.

Suggestions

Döngüsel Davranış Bağlamında Tasarımcı Kimliği: Tasarım Eğitimi Açısından Genel Bir Bakış
Ayhan, Seher Naz; Gelmez, Koray (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2022)
Döngüsel ekonomi sistem değişiklikleri, işbirlikçi ve yenilikçi yaklaşımları gerektiren bir düşüncedir. Bu doğrultuda döngüsel ekonomi ilkelerini benimseyen yeni davranış şekilleri “döngüsel davranış” kavramı olarak karşımıza çıkmaktadır. Literatürde döngüsel davranış üzerine çalışmalar genellikle kullanıcı odaklıdır. Tasarımcı perspektifinden bakıldığında ise daha çok uygulama odaklı tasarım stratejileri ve davranış müdahaleleri üzerine çalışmalar mevcuttur. Tasarımcılar döngüsel sistemlerde önemli kataliz...
Sürdürülebilirlik için ürün tasarımı alanında küçük elektrikli ev aletlerinin ürün ömrünün uzatılmasına yönelik problem alanlarının belirlenmesi
Doğan, Çağla; Ogur, Dilruba(2015-12-31)
Projenin temel amacı, küçük elektrikli ev aletlerinin ürün ömrünün uzatılması kapsamında ürün bakım onarımı konusunda mevcut durumun değerlendirilmesi ve problemli ürün gruplarının belirlenmesidir. Bu amaca ulaşmak için ürün bakım onarımını ve yenilenmesini sağlayan yetkili servislerden ve elektronik atıkları ayrıştıran firmalardan derinlemesine bilgi alınması amaçlanmaktadır. Projenin alt amaç ve süreçleri: • Elektrikli ev aletlerinin elden çıkarılma ve bozulma nedenlerinin anlaşılması ve değerlendirilmesi...
Türkiye’de Endüstriyel Tasarımcıların Kariyer Tatmini
Kaygan, Pınar(2018-12-31)
Ülkemizde her geçen gün artmakta olan endüstriyel tasarım lisans programı ve mezunu sayısı, endüstriyel tasarımcıların aldıkları lisans eğitimi sonrasındaki iş hayatları ve istihdam koşulları konusunda güncel bilginin gereğini ortaya koymaktadır. Ayrıca endüstriyel tasarımcıların çalışma alanları, biçimleri ve koşulları açısından çeşitlilik gösterdiği bilinmekle birlikte Türkiye özelinde endüstriyel tasarımcıların kariyer haritası ve sektör dağılımına dair güncel bir veri bulunmamaktadır. Oysaki bu etkenler...
Tasarım Eğitimi Projelerinde Tasarım Araştırmasının Fikir Geliştirmeyle Bütünleştirilmesinde Eğitimcilerle Öğrenciler Arasındaki İşbirliği
Eren, Gizem Hediye; Korkut, Fatma; Burgazlı, Levent (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Tasarım eğitimi projelerinin erken aşamalarında gerçekleştirilen tasarım araştırması, öğrencilerin tasarım problemlerini yaratıcı bir şekilde ele almaya hazırlanmasında önemli bir rol oynar. Bir eğitim projesinde tasarım süreci, öğrencilerin eğitimcilerle birlikte katettikleri bir süreç olmasına rağmen tasarım araştırması ve fikir geliştirme ile ilgili yöntemler, daha çok öğrencilerin kullanımına yöneliktir; eğitimciler ve öğrenciler arasındaki iş birliğinin etkisi ve rolü çoğunlukla ihmal edilir. Acemi tas...
Toplumsal Sorunlara Odaklanan Ana Tasarım Yaklaşımlarının Derlenmesi
Akdur, Selin Gürdere (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Tasarımın sosyal sorumluluk boyutuna olan ilginin kökleri derin olmakla birlikte, kavram özellikle son on yılda artan bir ilgiyle daha fazla öne çıkmaya başlamıştır. Buna paralel olarak, alanı kapsayan tartışmalar da artış göstermiş, özellikle kavramın adlandırılması ve kapsamı konusundaki fikirler çeşitlenmiştir. Tasarımın toplumları ve sistemleri dönüştürücü gücüne olan ortak inançla, tasarımcıların sosyal sorumluluklarını hatırlatarak konuyu vurgulayan öncülerin, kavramı benzer amaçlarla fakat farklı yak...
Citation Formats
Ö. Sevgül, G. H. Eren, and H. G. Yavuzcan, “Döngüsel Ekonomi İçin Tasarım: Lisans Düzeyinde Endüstriyel Tasarım Öğrencileriyle Bir Vaka Çalışması,” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kültür ve Kongre Merkezi Ankara, Türkiye, 2020, p. 39, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/utak-2020/.