Çalıştay 3. Kendiliğinden Örgütlenen Sistemlerde Ortak Deneyimin Tasarım Sürecine Katılımı: İstanbul Toplu Taşıma Sisteminde Minibüs Sistemi Örnek Olayı

2016
Ekmekçioğlu, Deniz
Özkaraman Şen, Meltem
Kendini örgütleyen sistemlerin yapısına bakıldığında, temel hizmetlerin yetersiz kaldığı durumlarda, yerel toplumun marjinalleşmiş bir sistem yapısı ile problem çözme çabaları görülmektedir. Bu yapılar genellikle ürün-hizmet hibrit yaklaşımlarından oluşmaktadır. Bu çabalar çerçevesinde, hem sistemin tasarımları hem de yöneticileri sistemin paydaşları olan yerel toplum bireylerinden oluşmaktadır. Fakat bu sistemler, çeşitli nedenlerle üst örgütler (belediye, devlet, sivil toplum kuruluşu, firmalar, vb.) tarafından mevcut sistem bütününe entegre edilmek için tekrar ele alınmak istenmektedir. Bu durum, sistemin tekrar kurgulanmasını gerektirmekte ve bir tasarım problemi oluşturmaktadır. Temel problem, sistemin tekrar ele alınması ve sistem bileşenlerinin (hizmet, ürün) tekrar tasarlanması sürecinde, kendini örgütlemiş sistemin paydaşlarının oluşturduğu bilginin sürdürülebilir bir şekilde yeni sistemde kullanılmasıdır. Bu bağlamda sistem paydaşlarının ortak deneyimleri tasarımcılar için sürdürülebilir bir bilgi kaynağı oluşturacaktır. Bu yapıda örnek olay olarak İstanbul Toplu Taşıma Sisteminde hatlı minibüs taşımacılığı ele alınmıştır. Çalıştay, sistem paydaşlarından elde edilen ortak deneyim verilerinin tasarımcılar ile buluşmasını sağlayarak, sistemde var olan geçmiş bilginin yeni tasarım sürecinde kullanımı deneyimlemiştir. Çalıştay kapsamında kendini örgütleyen sistemlerdeki ortak deneyimlerin tasarım sürecinde kullanılması hedeflenmiştir ve dört aşamalı bir çalışma önerilmiştir. Birinci aşamada konu ile ilgili temel kavramlar hakkında bilgiler verilmiş ve yapılmış olan ortak deneyim araştırmaları, bu araştırmalardan oluşturulan paydaş haritaları ve kullanıcı yol haritaları paylaşılmıştır. İkinci aşamada gruplar halinde zihin haritalama çalışması yapılmış, hibrit sistemdeki problem kategorileri belirlenmiş ve bu kategoriler üzerinden problem tanımlamaları yapılmıştır. Üçüncü aşamada katılımcılardan sistem bağlamında tanımlanan problemleri ürün-hizmet hibriti çerçevesinde ele alarak, geçmiş deneyimleri de içeriğinde tanımlayan çözümler üretmeleri istenmiştir. Dördüncü aşamada ise çıktılar katılımcılar ile birlikte değerlendirilmiştir.

Suggestions

Ortak Deneyim Araştırmalarında Deneyim Kodlama Yönteminin Kullanımı
Ekmekçioğlu, Deniz (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Deneyim kodlama yöntemi, çalışma çerçevesinde sistem paydaşlarının ortak deneyimlerinin tasarım süreçlerinde tasarım referansları olarak kullanılabilmesi için önerilmektedir. Bu yöntem, toplum ölçekli tasarım yaklaşımları ve karmaşık sosyal ilişkilerin bulunduğu sistemler üzerinde yapılacak deneyim araştırmaları için kurgulanmıştır. Yapılan çalışmada, ortak deneyim araştırması ve deneyim kodlama önerisi kendini örgütleyen sistemler üzerinden ele alınmıştır. Bu çerçevede, İstanbul kamusal ulaşım sisteminde m...
Çalıştay 4. Disiplinler Arası Tasarım Deneyimi: Türkiye’deki Mültecilerin Geçici ve Kalıcı Yaşamları için Tasarım Fikri Geliştirme Çalıştayı
Yılmaz, Aslıhan (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Bu çalıştay, endüstri ürünleri tasarımı lisans öğrencilerinin, tasarım disiplininin doğal dinamiği olan tasarım metodolojisini lisans eğitiminin odaklandığı ‘nesne’ tasarlamanın dışında kullanmaya yönelik bir deneyim atölyesidir. Bu deneyim atölyesi, değişen dünya düzeninde gelişen tasarım uygulamalarının farklılıkları ve benzerlikleri dönüştürerek tanımladığı yeni tasarım alanlarından ‘sosyal tasarım, toplumsal yenilik için tasarım’, ve yenilikçi fikirlerin etkinliğini artıran ‘servis tasarımı, kullanıcı d...
Çalıştay 9. Tasarımcı için Girişimcilik ve Kanvas İş Modeli Çalıştayı
Temeltaş, Handan; Ataman Scharning, Ayşegül (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Bu çalıştay endüstri ürünleri tasarımı lisans öğrencilerinin tasarladıkları ürünler veya projeler üzerinden bu ürünleri nasıl hayata geçirebilecekleri konusunda farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. Endüstri ürünleri tasarımı, yeni ürün geliştirme konusunda ana aktör olarak inovasyonu gerçekleştirme potansiyeli en yüksek olan disiplinlerden biridir. Günümüzde gerek kitlesel fonlama imkanlarının artması gerekse girişimcilik destekleri nedeniyle endüstri ürünleri tasarımı bölümü mezunları kendi tasarladıkları...
Çalıştay 7. Ürün Tasarım Sürecinde Arka Plan
Curaoğlu, Füsun (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Endüstriyel tasarım eğitiminde proje dersleri ve proje jürilerinde öğrencilere yöneltilen eleştirilerin yoğunlaştığı öncelikli başlıklardan bir tanesi de ürün-arka plan ilişkisinin sorgulanmaması ve kurgulanmayan bu gerçekliğin yarattığı sorunlar üzerinedir. Bu kapsamda yürütülen araştırmada, öğrencinin problem tespiti ve çözümü için geliştirdiği proje sunumlarında ürünün arka planının bileşenlerine dair, ürün-kullanıcı ilişkisinin yer almakta olduğu, ancak aynı sunumda ürünün diğer bileşenlerle ilişkilerin...
Çalıştay 6. Açık Tasarım: Mutfak Pratikleri
Bakırlıoğlu, Yekta; Oğur, Dilruba; Turhan, Senem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Bu çalıştay açık bir paylaşım ortamını taklit ederek, açık ve sürdürülebilir tasarım çözümlerinin bu geniş ve şeffaf beraber yaratım sürecinde nasıl geliştiğini veya değiştiğini keşfetmeyi amaçlamıştır. Çalıştay sürdürülebilir tasarım kapsamında ürün ve parça ömrünün uzatılması konusuna odaklanmıştır. Bu konuyla ilişkili olarak kişiselleştirme için tasarım, duygusal dayanıklılık, kullanım sonrası süreçler için tasarım (bakım, tamir, yeniden kullanım, yenileme) ve parça standartlaşması gibi konular da irdele...
Citation Formats
D. Ekmekçioğlu and M. Özkaraman Şen, “Çalıştay 3. Kendiliğinden Örgütlenen Sistemlerde Ortak Deneyimin Tasarım Sürecine Katılımı: İstanbul Toplu Taşıma Sisteminde Minibüs Sistemi Örnek Olayı,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara, 2016, p. 771, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/utak-2016/.