Date

2020

Author

Ertürkmen Aksoy, Bengi Su
Gurallar, Neşe

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

356
views

400
downloads

Cite This

On dokuzuncu yüzyıl İstanbul’unda bir yıl, mevsimsel değişikliklere ve / veya bireylerin gündelik hayatlarında gerçekleştirdiği etkinliklerine (kötü sezon, tiyatro sezonu, karnaval sezonu ve güzel sezon) göre adlandırılmıştır. Londra ve Marsilya gibi kentlerde düzenlenen gemicilik şenlikleri regattalar, İstanbul’da güzel sezonunun önemli kentsel eylemleri olmuştur. Denizciliği odağa alarak kayık yarışları içeren ve farklı aktiviteler ile bütün bir güne yayılan şenlik, kentsel bir sosyal etkinlik olarak kentlilerin gündelik hayatlarına dahil olmuştur. İstanbul’daki ilk regatta, 1859 yılında İngiliz Büyükelçi Sir Henry Lytton Bulwer’in girişimleriyle ve himayesinde Büyükada’da düzenlenmiştir. Gemicilik şenliği, Moda ve Büyükdere gibi farklı yerlerde de gerçekleşmiş ancak zamanla Büyükada ile özdeşleşmiştir. Regattalar, başta İstanbul’un yüksek sosyetesini oluşturan bürokrat, diplomat ve bankerler olmak üzere, tüm kentlinin ilgisini çekmiştir. Öyle ki on dokuzuncu yüzyılda yayımlanan süreli yayınlarda 1870 yılı regattalarına katılımın 10.000 kişi civarında olduğu belirtilmiştir. İfade edilen bu yüksek katılım düzeyi, kentsel ve sosyal bir etkinlik olarak gemicilik şenliklerinin, gerçekleştiği yerlerdeki mekânsal dönüşümlerdekivarlığını ve etkinliğini sorgulatmaktadır. Buradan yola çıkılarak sosyal bir etkinliğin dönüştürücü etkisi, Büyükada regattaları aracılığıyla araştırılmıştır. İstanbul ve Büyükada özelinde şenlik hakkında herhangi bir çalışmanın bulunmaması bu konuyu ayrıca özgün kılmaktadır. Regattalar hakkındaki bilgiler, Journal de Constantinople, Levant Herald, Le Monde Illustré, Levant Herald and Eastern Express, Servet-i Fünûn, Malûmat gibi gündelik süreli yayınlara ve on dokuzuncu yüzyılda İstanbul’da yaşayan ya da kenti ziyaret eden Samuel S. Cox ve Lady Hornby gibi kişilerin yazdığı anılara dayanmaktadır. Burada bahsi geçen birincil kaynaklardan edinilen bulgular, 1912’de yayımlanan Antoine Raymund’un Büyükada Haritası üzerinden görsel olarak yeniden temsil edilerek, regattaların on dokuzuncu yüzyıl İstanbul’undaki kentsel mekanların biçimlenmesinde, dönüşümünde ve modernleşmesindeki etkinliği analiz edilmiştir.

Subject Keywords

Kayık yarışları, Regattalar, Büyükada İstanbul, Gayrimüslim ve Levantenler, 19. yüzyıl

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2020102.pdf
https://hdl.handle.net/11511/58595

Collections

Department of Architecture, Article