Anıtın Yıkımı: Diyarbakır Sur’un Yıkım Sonrası Kentsel Yapısının Bir Analizi

2019-11-27
Bu çalışma, sıradanın toplumsal hafızada somutlaştığı mekânsallıklar olarak anıtların yıkımı ve bu yıkımın oluşturduğu yeni bir kentsel durumu yanikentkırımolgusunu incelemektedir.Anıtlar paradigmatik nesneler olarak arkeolojik değere sahiptir ve bu durum onları kolektif hafızanın katmanlarında mekânsal pratikler çerçevesinde değerli kılar. Kolektif bir toplumsal yaşamın somutlaşmış bir temsili yapar. İlk olarak Yugoslavya iç savaşında Bosna Hersek’te yaşanan kentsel dokunun yıkımını tanımlamak için kullanılan kentkırım kavramı, kentin alt yapısıyla birlikte toplumsal hafızasının bir savaş durumunda hedef alınmasıyla yaşanılan toplumsal durumun kavramsal karşılığı olarak Bosnalı mimarlar tarafından literatüre kazandırılmıştır. Kent (urbanus) ve öldürme anlamına gelen -cide eki yani kıyım kelimesinin birleşiminden doğan kentkırım kavramı bu anlamda Sur’da yaşanan yıkımın kavramsal karşılığı olmaktadır. Bu çalışmada, yakın geçmişte Diyarbakır’ın dokusu korunmuş tarihsel olarak en eski yerleşim yeri olan Sur ilçesinin çatışmalar sonrasında enkazlaştırılması ve özellikle buradaki anıtların yıkımının toplumsal hafızada ve kent dokusunda yarattığı etki ele alınmaktadır. Ayrıca bu çalışma, Sur ile ilgili fotoğraf, rapor, harita, haber ve çeşitli sivil toplum örgütleri tarafından yapılmış mülakatları kullanarak Lefebvre’in anıt kavramı ve kentkırım literatürüne referansla sıradanın anıtlaştığı bu mekânsallıkların yıkımını incelemektedir.
16. ULUSAL SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ, Ankara, Türkiye, (26 - 28 Kasım 2019)

Suggestions

Anıt Kavramının Tarihsel Yolculuğu: Mardin Anıt Şehri Örneği
Bekiroğlu, Sibel; Erdem, Deniz (2022-05-01)
Bu çalışma, toplumsal hafızanın kristalize olduğu yapılar olarak anıtların, tarihöncesi dönemlerden ortaya çıkışıyla başlayan yolculuğunun günümüz modern toplumunda sembolik kapitale dönüşümüne odaklanmaktadır. Arkeolojik değerleriyle birlikte toplumsal hafızanın bir parçası ve toplumsal düzenin önemli yapı taşları olmalarından kaynaklanan kavramsal değeri, anıtları günümüz toplumlarını anlamanın önemli araçlarından kılmaktadır. Bu bağlamda, Mardin Anıt Şehri’nin anıtsal değerlendirilmesi eşliğinde anıt kav...
Anıtsal Yapıların Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi
Yaldız, Esra ; Asatekin, N. Gül (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 2016-12-19)
Geçmişten gelen kültürel değerleri yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak kaygısı ile sürdürülebilirliği sağlamak ve kültürel mirasın güvence altına alınması, koruma olgusu olarak tanımlanmaktadır. Koruma kapsamında ele alınan ve ortak yaşanmışlığın mekânsal izleri olarak tanımlanan anıtsal yapıların korunması ve değerlendirilmeleri için yeniden kullanımları önem taşımaktadır. Anıtsal yapıların yeniden kullanımı, sürdürülebilirlik anlayışının temelini oluşturmakta ve yeni işlev, yapının sürdürülebilirliğini...
Sur’un Kamulaştırılması Üzerine Kimin Ne Söylediği Verilen Bilgiye Yönelik Değerlendirmeyi ve Kolektif Suçluluğu Etkiler mi?
Korkmaz Karaoğlu, Leman (2020-12-01)
Bu araştırmada, mesajın kaynağı, mesajın odağı ve etnik-Türk kimliği ile özdeşleşme ve olayın meşruiyetine ilişkin algı olmak üzere alıcıyla ilgili faktörlerin, kolektif suçluluk ve mesajın değerlendirilmesi üzerindeki etkisini incelemeyi amaçladık. Deneysel manipülasyon için Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki kamulaştırılma sürecini ele aldık. Üç yüz kırk etnik-Türk katılımcıdan oluşan örneklemi, mesaj kaynağının fail olduğu fail odaklı anlatım, mesaj kaynağının mağdur olduğu mağ...
Bursa da yoğun kentsel proje çalıştayları: Hızlı kentsel büyüme karşısında tarihi merkezin sürdürülebilirliğine yönelik projeler tanımlamak
Zelef, Mustafa Haluk; Barlas, Mehmet Adnan (2013-03-15)
Metropoliten Bağlamda Kentsel Projeler” teması altında yüksek lisans düzeyinde yürütülen Arch 505 İleri Mimari Tasarım Stüdyosu’nda, kentte toplumsal ve mekânsal dönüşüm süreçlerini yakından gözlemleyerek sorun tanımlama, yere ve duruma özel tasarım çerçeveleri ve stratejileri oluşturmaya yönelik, kentin gündelik yaşam örüntüsüne, yaşayanların istek ve sorunlarına ve çevre değerlerine duyarlı tasarım yaklaşımlarının geliştirilmesi hedeflenmektedir.École Nationale Supérieure d’Architecture de Paris-La Villet...
The Changing Role Of Urban Heritage: Governance And Stakeholders’ Perceptions In Turkey And The United Arab Emirates
Yıldırım, Ayşe Ege (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 2015-6-15)
Bu makalede, kültür mirasının kent yaşamındaki değişen rolü ile ilgili paydaşların kültür mirasına karşı tutumları arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlanmıştır. Konu, yazarın 2008-11 yıllarında hazırladığı Kentsel Koruma Projelerinde Aktörlerin Örgütlenmesi başlıklı doktora tez çalışması kapsamında Türkiye içinden seçilmiş bazı kentler ile yazarın 2008-12 yıllarında çalıştığı, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Abu Dabi Emirliğindeki yerleşimler çerçevesinde ele alınmıştır. Bu karşılaştırmalı incelemenin am...
Citation Formats
S. Bekiroğlu, “Anıtın Yıkımı: Diyarbakır Sur’un Yıkım Sonrası Kentsel Yapısının Bir Analizi,” presented at the 16. ULUSAL SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ, Ankara, Türkiye, (26 - 28 Kasım 2019), Ankara, Türkiye, 2019, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/79298.