Akdeniz Kıyısal Bölge Sularında Dökü Alanları Belirleme Kriterleri İskenderun Ve Mersin Körfezi Uygulamaları

Date

2016-06-03

Author

Yücel, Nebil
Tuğrul, Süleyman
Akçay, İsmail
Başduvar, Şehmus
Sadighrad, Ehsan
Tezcan, Devrim
Örek, Hasan

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

30
views

0
downloads

Cite This

Kıyısal deniz alanları ve iç suları tabanında zaman içerisinde katı malzeme (sediman) birikimi ve sığlaşma olmaktadır. Bu alanlarda ihtiyaç duyulan su derinliğini sağlamak için tabandaki sediman tabakasının taranması, çıkan malzemenin karada veya kıyıdan uzakta uygun deniz ortamına boşaltılması ihtiyacı doğmaktadır. Gelişmiş ülkelerde uygulanan tarama-dökü faaliyeti yönetimi yönetmeliklerinin benzeribiryönetmelik, mevzuatımızda henüz yoktur.Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adına bu ihtiyacın karşılanması için, TÜBİTAK’ın desteği ile “Deniz Dip Tarama Uygulamaları ve Tarama Malzemesinin Çevresel Yönetimi” (DİPTAR-111G152) isimli bir KAMAG projesi, Üniversite ve TÜBİTAK-MAM (Gebze) ortaklığı ile yürütülmektedir. Bu çalışmanın temel hedefleri; taranacak katı malzemenin (sediman) sahip olması gereken temel jeo-kimyasal özellikler, organik ve inorganik kirlilik üst sınır değerleri kriterleri tabloları hazırlamak; dökü yapılabilir potansiyel deniz alanları için bilimsel kriterler tablosunun, farklı hidrodinamik ve ekolojik özelliklere sahip denizlerimiz için ayrı ayrı hazırlanmasıdır. Proje uygulaması olarak, mevcut ve yeni saha çalışmaları sonuçlarınıkullanarak,ülkemiz kıyısal bölgelerinde bütünsel (toplu olarak) sağlayan en uygun dökü alanlarının tespiti yapılmıştır. Ayrıca, devam eden dökü faaliyeti alanın izleme yaparak, özel amaçlı katı madde yayılım-çökelme modeli simülasyon sonuçlarının desteklenmesi ve dökü alanı uygunlunun sağlanması projenin hedeflerindendir. Akdeniz bölgesi için hazırlanan dökü alanı kriterlerine(toplam dökü miktarı, kıyıdan uzaklık ve derinlik, akıntı hızı, tuzluluk, biyo-optik özellikler, klorofil-a, besin tuzları, dip oksijen sınır değerleri) göre dökü alanı belirlenmesinin ilk uygulamaları Mersin ve İskenderun Körfezleri’nde yapılmıştır. Bunun için, Körfez sularında geçmişdönemlerde ve proje kapsamında (2014-2015)farklı mevsimlerde yapılan deniz çalışmaları değerlendirilmiş; iç körfez sularında, taslak yönetmelik kriterlerini sağlayan potansiyel dökü alanları belirlenmiştir. İskenderun iç körfez dip sularında, Eylül-Ekim döneminde kısmioksijen eksikliği gözlenmiş ve bu dönemde dökü faaliyetine sınırlama önerilmiştir. Mersin Körfezi’nde belirlenen dökü alanının uygunluğu, halen devam eden dökü faaliyetinin izlenmesi ile çok değişkenli test edilmektedir. İzleme sonuçlarına göre, Mersin iç körfezdeki dökü faaliyeti ile suya yayılan sedimanın dökü sahası içinde tabanda biriktiği, su kolonunda kısa süreli, düşük seviyeli fiziksel ve kimyasal kirlilik yarattığı gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, taslak halindeki dökü alanı belirleme kriterlerinin uygunluğunu ve yeterliliğini desteklemektedir. Ancak, dökü faaliyetinin sedimandaki bentik yaşam üzerinde yaratığı olumsuz etkinin anlaşılması için sistematik ölçümlere ihtiyaç vardır.

Subject Keywords

Dökü Alanı Kriterleri, İskenderun Körfezi, Mersin Körfezi, Tarama Ve Dökü Faaliyetleri

URI

https://hdl.handle.net/11511/84751

Collections

Graduate School of Marine Sciences, Conference / Seminar