Çocuklarla Yaratıcı Tasarım Araştırması: Uygulamaya Yönelik Zorluklar ve Öneriler

2014
Süner, Sedef
Erbuğ, Çiğdem
Kullanıcıya ilişkin bilginin tasarıma entegre edilmesi, giderek önem kazanan ve zenginleşen bir konudur. Kolaj çalışmaları (Visser vd. 2005), kart sıralama (Martin ve Hannington 2012) ve deneyim yansıtma modellemeleri (Turhan 2013) gibi yaratıcı (generative) ve katılımcı teknikler, kullanıcıları bilgi ve deneyimleriyle tasarım sürecine katmaktadır. Bu tür tekniklerle katılımcılar tasarlanmış ürünlerin test edicisi olmaktan çıkıp, ilk aşamalarından itibaren bilgi ve deneyimleriyle tasarım sürecini yönlendirici katkı sağlayabilmekte, tasarımcılar da kullanıcıların örtük deneyimlerine ve ihtiyaçlarına yönelik erken bilgi sahibi olmakta ve bu bilgiyi tasarım sürecine yansıtabilmektedir (Stappers ve Sanders 2005; Hannington 2007). Çocuklarla yaratıcı tasarım araştırmalarıysa görece yeni bir ilgi alanıdır. Son yıllarda özellikle çocukların teknolojik ürünlerle etkileşimine odaklanan çalışmaların sayısı artmaktadır. Artan ilgiye rağmen, özellikle erken yaş grubu çocukların genellikle bu çalışmaların dışında tutulduğu görülmektedir (Høiseth vd. 2013). Literatürde erken yaş grubunda tasarımı yönlendirici bilgi edinmeyi sağlayacak araştırmaların yetersizliği göze çarparken, araştırmacıların uygulamaya yönelik sahip olması gereken becerilerin de tariflenmediği izlenmektedir. Bu bildirinin amacı, erken yaş grubu çocuklarla tasarım araştırması yürütürken uygulamaya dönük olası problemlerin tartışılması, tasarıma dair veriyi doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyebilecek göz önünde bulundurulması gereken noktaların ve önerilerin sunulmasıdır. İki farklı tasarım araştırmasından elde edilen deneyim ve gözlemler üzerinden; veri toplamada kullanılan yöntem ve katılımcı yaş faktörünün, hem araştırma uygulama pratiğine hem de toplanan verinin güvenilirliğine etkisi ile uygulamaya yönelik zorlukların aşılması için yol çizebilecek öneriler sunulacaktır.

Suggestions

Çocuklar için Empatik Tasarım
Süner, Sedef; Günay, Aslı; Kulaksız, Mert (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Kullanıcılarla empatik bağ kurabilmek, tasarımcılar için kullanıcı ihtiyaçlarına ve beklentilerine anlamlı karşılıklar üretebilmek açısından önemli bir araçtır. Çocuklar için ürün ve sistemler geliştirirken onlarla kurulacak empatik bağ, tasarımcılar açısından kritik bir öneme sahiptir; çünkü tasarımcı ve kullanıcı perspektiferi arasındaki farklılıklar, nesil farkıyla da birleşerek iyice açılmaktadır. Çocuk kullanıcılar genellikle yetişkin bakış açısıyla karakterize edilmekte, çocukların ilgi, bilgi ve bece...
Çocuklar için Tasarlarken Birbirinden Öğrenmek: Tasarımda Disiplinler Arası İş Birliği
Can, Nilay Nida; Öztürk, İpek; Kaygan, Pınar (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Teknolojinin gelişmesi ve tasarım problemlerinin karmaşıklaşması, tasarım ve ürün geliştirmeyi çeşitli disiplinlerden uzmanların bir araya gelerek çalıştığı süreçler olmaya yöneltmektedir. Eğitim alanında da buna paralel şekilde disiplinler arası çalışma yaygınlaşmaktadır. Özellikle çocuklar için yapılan ürün ve eğitim materyallerini göz önüne aldığımızda, birden fazla disiplinin katkısı oldukça önemlidir. Bu makalenin amacı hem tasarım hem de eğitim alanındaki bu ortak eğilimi dikkate alan, disiplin...
Tasarımda Çocuk Temsilleri Üzerine Bir Derleme Çalışması
Süner, Sedef; Erbuğ, Çiğdem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Tasarımcılar için kullanacı imgeleri, tasarım sürecinde dolaylı ya da doğrudan, açık veya örtük biçimlerde referans olmaktadır. Tasarlanan ürünün kimler tarafından kullanılacağını tahayyül etmek, tasarlama eylemini somutlaştırmakta ve tasarım kararlarını meşrulaştırmakta bir aracı haline gelir. Söz konusu kullanıcı grubu, tasarlama eylemini yapanın imgelemiyle örtüştükçe, bu kullanıcıların gerçek hayat deneyimlerine temas eden anlamlı ve isabetli ürünler geliştirilebilmesi olasılığı artar. Çocuklar için ürü...
Ortaöğretim Tasarım Eğitiminde Yaratıcılığın Desteklenmesi: İşlev Odaklı Sayısal Tasarım Platformu Önerisi
İrkin Gündüz, Nilay; Akbulut, Dilek (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Tasarlama, süreklilik arz eden, teknolojiyi ve yaratıcılığı içeren bir dönüşüm ve değişim sürecidir. Yaratıcılığı ve değişen teknolojiyi eğitim sistemine entegre etmek ve erişilebilir kılmak, bir zorunluluk haline gelmektedir. Orta öğretim seviyesinde yürütülen Teknoloji ve Tasarım dersinde de öğrencilerin tasarım problemlerinden hareketle özgün ürün üretmeleri ve düşüncelerini somutlaştırmaları beklenmektedir. Rutin tasarım eyleminde herhangi bir problem, defalarca aynı örnekler üzerinden çözülür. Ancak ru...
Tasarım Eğitimi Projelerinde Tasarım Araştırmasının Fikir Geliştirmeyle Bütünleştirilmesinde Eğitimcilerle Öğrenciler Arasındaki İşbirliği
Eren, Gizem Hediye; Korkut, Fatma; Burgazlı, Levent (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Tasarım eğitimi projelerinin erken aşamalarında gerçekleştirilen tasarım araştırması, öğrencilerin tasarım problemlerini yaratıcı bir şekilde ele almaya hazırlanmasında önemli bir rol oynar. Bir eğitim projesinde tasarım süreci, öğrencilerin eğitimcilerle birlikte katettikleri bir süreç olmasına rağmen tasarım araştırması ve fikir geliştirme ile ilgili yöntemler, daha çok öğrencilerin kullanımına yöneliktir; eğitimciler ve öğrenciler arasındaki iş birliğinin etkisi ve rolü çoğunlukla ihmal edilir. Acemi tas...
Citation Formats
S. Süner and Ç. Erbuğ, “Çocuklarla Yaratıcı Tasarım Araştırması: Uygulamaya Yönelik Zorluklar ve Öneriler,” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Amfisi, 2014, p. 349, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/files/2014/10/UTAK2014_BildiriKitabi.pdf.